माननीय पंतप्रधानांच्या दूरदर्शी नेतृत्वाखाली, रेल्वे मंत्रालयाने सुरू केलेल्या अमृत भारत स्टेशन योजनेत, रेल्वे स्थानकांना आधुनिक, एकात्मिक वाहतूक केंद्रांमध्ये रूपांतरित करण्याच्या उद्देशाने भारतातील १३०० हून अधिक स्थानकांचा पुनर्विकास केला जात आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी दि. ६ ऑगस्ट २०२३ आणि दि. २६ फेब्रुवारी २०२४ या दोन टप्प्यात या स्थानकांच्या पुनर्विकासाची पायाभरणी केली. ही योजना दीर्घकालीन विकास, बहुआयामी एकत्रीकरण, दिव्यांगजनांसाठी वाढीव सुविधा, सुधारित खात्री आणि स्थानकांना भविष्यासाठी तयार असलेल्या शहरी केंद्रांमध्ये रूपांतरित करण्यावर लक्ष केंद्रित करते.
एका महत्त्वपूर्ण टप्प्यात, दि. २२ मे २०२५ रोजी भारतीय रेल्वेमधील १०३ पुनर्विकसित रेल्वे स्थानकांचे उद्घाटन माननीय पंतप्रधान करतील, ज्यामध्ये मध्य रेल्वे अंतर्गत असलेल्या ८० स्थानकांपैकी १२ प्रमुख स्थानके समाविष्ट आहेत. १३८ कोटी रुपयांपेक्षा जास्त खर्चाच्या एकत्रित खर्चाने ही स्थानके आधुनिक प्रवासी-अनुकूल सुविधांनी विकसित करण्यात आली आहेत.
उल्लेखनीय म्हणजे, मध्य रेल्वे अंतर्गत येणाऱ्या स्थानकांचा पुनर्विकासाचे काम केवळ १५ महिन्यांत यशस्वीरित्या पूर्ण झाले आहे.
एकट्या महाराष्ट्रात या योजनेअंतर्गत १३२ स्थानकांचा पुनर्विकास केला जात आहे, त्यापैकी १५ स्थानकांचे उद्घाटन या टप्प्यात होत आहे.
मध्य रेल्वे अंतर्गत येणाऱ्या स्थानकांची माहिती
१. चिंचपोकळी - मध्य रेल्वेच्या मुंबई विभागातील चिंचपोकळी स्थानकावर सुधारित प्रवाशांच्या सुविधा
माननीय पंतप्रधान श्री नरेंद्र मोदी यांनी दि. २६.०२.२०२४ रोजी चिंचपोकळी स्थानकाच्या पुनर्विकासाची पायाभरणी केली.
प्रवाशांच्या सोयीसाठी चिंचपोकळी येथे अनेक महत्त्वपूर्ण सुधारणा करण्यात आल्या आहेत, ज्यामुळे दररोज स्टेशनवर येणाऱ्या सरासरी ३६६९६ प्रवाशांना मोठा फायदा होईल.
या प्रकल्पाची किंमत ११.८१ कोटी रुपये आहे.
पूर्ण झालेले काम:
प्लॅटफॉर्मचे काम
१. नूतनीकरण- दक्षिण (मुंबईच्या टोकाला) दिशा आणि उत्तर (कल्याण टोकाला) दिशेकडे येथील विद्यमान स्टेशन एलिव्हेटेड बुकिंग ऑफिसचे बाह्य रंगकाम, अंतर्गत फरशी आणि फॉल्स सिलिंगचे काम.
२. प्लॅटफॉर्म फ्लोअरिंगचे काम
३. पिण्याच्या पाण्याची सोय आणि बसण्याची व्यवस्था.
वापरण्यात येणारे परिसर क्षेत्र (पूर्व बाजू)
१. सीमा भिंतीवर उभी (vertical) बाग.
२. पादचारी पुलाच्या (एफओबी) प्रवेशद्वारावर टेन्साइल फॅब्रिक कॅनोपी बसवली आहे.
३. पादचारी पुलाच्या (एफओबी) जिना असलेल्या प्रवेशद्वाराच्या भिंतीची दुरुस्ती आणि प्लास्टरिंग.
वापरण्यात येणारे परिसर क्षेत्र (पूर्व आणि पश्चिम बाजू)
१. दक्षिण (मुंबईच्या) टोकाकडील पादचारी पुला (एफओबी) वरील पायऱ्यांमध्ये बदल.
२. कंपाऊंड वॉलचे उभे ३डी पेंटिंग.
विविध
१. छत्रपती शिवाजी महराज टर्मिनसच्या टोकाकडील पादचारी पुलावर (एफओबी) वर्टिकल गार्डन, स्पायडर ग्लेझिंग आणि नॉन-अ‍ॅस्बेस्टोस शीट्ससह सुशोभीकरण
२. परळ - मध्य रेल्वेच्या मुंबई विभागातील परळ स्थानकावरील प्रवासी सुविधांमध्ये वाढ
माननीय पंतप्रधान श्री नरेंद्र मोदी यांनी दि. ०६.०८.२०२३ रोजी परळ स्टेशनच्या पुनर्विकासाची पायाभरणी केली.
प्रकल्पाचा खर्च १९.४१ कोटी रुपये
परळ स्थानकात प्रवाशांची सोय आणि सुलभता वाढविण्यासाठी अनेक सुधारणा करण्यात आल्या आहेत आणि एकूणच याचा परळ स्थानकावर दररोज सरासरी ४७७३८ प्रवाशांना मोठा फायदा होईल.
पूर्ण झालेले काम:
वापरण्यात येणारे परिसर क्षेत्र (पूर्व बाजू):
१. बुकिंग ऑफिससह नवीन स्टेशन इमारत आणि टेन्सिल फॅब्रिक रूफिंगसह एलिव्हेटेड पार्किंग.
२. एसटीपीसह नवीन टॉयलेट ब्लॉक
३. रस्ता आणि सीमा भिंतीचे बांधकाम
५. बुकिंग ऑफिस क्षेत्रासमोरील रस्त्यावर पीसीसी रस्ता
६. ड्रेनेजचे काम
७. सीमा भिंतीवर उभ्या बागेचे (व्हर्टिकल गार्डन) काम
८. स्थानक व्यवस्थापक ऑफिस आणि संबंधित ऑफिस बिल्डिंगच्या टेन्सिल फॅब्रिक कापडाचे फिक्सिंग
९. पूर्वेकडे ट्रॅकच्या बाजूने बागकाम
ट्रॅक साइड:
१. दक्षिण (मुंबई) आणि उत्तर (कल्याण) टोकाला लँडस्केपिंग.
३. वडाळा रोड स्टेशन - मध्य रेल्वेच्या मुंबई विभागातील वडाळा रोड स्टेशनवरील प्रवाशांच्या सुविधांमध्ये सुधारणा
माननीय पंतप्रधान श्री नरेंद्र मोदी यांनी दि. २६.०२.२०२४ रोजी वडाळा रोड स्टेशनच्या पुनर्विकासाची पायाभरणी केली.
एकूण प्रकल्पाचा खर्च २३.०२ कोटी रूपये
प्रवाशांची सोय, सुरक्षितता आणि स्थानकाचे सौंदर्य वाढविण्यासाठी वडाळा रोड स्थानकाचे व्यापक अपग्रेड करण्यात आले आहेत. यामुळे वडाळा रोड स्थानकावरील प्रवाशांना मोठा फायदा होईल. येथे दररोज सरासरी १३२६८० लोक ये-जा करतात.
पूर्ण झालेले काम:
प्लॅटफॉर्मचे काम
१. सर्व प्लॅटफॉर्म वरील छत (सीओपी) रंगवणे, प्लॅटफॉर्म-४ येथे छत (सीओपी) दुरुस्तीचे काम आणि प्लॅटफॉर्म ०१ पनवेल दिशेने (एंड) नवीन छत (सीओपी)
२. प्लॅटफॉर्म क्रमांक १ ते ४ चे फ्लोअरिंग
३. प्लॅटफॉर्म- ४ आणि प्लॅटफॉर्म- १ वर व्हॅली गटर आणि डाउनटेक पाईप बदलणे.
पादचारी पुलाचे (एफओबी) नूतनीकरण
१. दक्षिण (मुंबईच्या टोकाच्या) पादचारी पुलाचे (एफओबी) बळकटीकरण आणि सुशोभीकरण
विविध कामे:
१. कुर्ला दिशेकडील प्लॅटफॉर्म १ येथे जुने शौचालय तोडून एसटीपी वापरून नवीन शौचालय ब्लॉक
२. प्लॅटफॉर्म १ येथील बुकिंग ऑफिस आणि प्रवेशद्वार क्रमांक १ आणि २ चे नूतनीकरण
३. प्लॅटफॉर्म क्रमांक १ येथील पश्चिम बाजूच्या बुकिंग ऑफिससमोरील फॉल्स सिलिंग, फरशी आणि गेट
४. प्लॅटफॉर्म ०१- छत (सीओपी) क्लॅडिंगचे काम
4. माटुंगा स्थानक - माटुंगा येथे प्रवासी सुविधा वाढवणे - मध्य रेल्वेच्या मुंबई विभागातील भारतातील पहिले सर्व-महिला संचालित स्थानक
माननीय पंतप्रधान श्री नरेंद्र मोदी दि. २६.०२.२०२४ रोजी यांनी माटुंगा स्टेशनच्या पुनर्विकासाची पायाभरणी केली.
एकूण प्रकल्प खर्च: १७.२८ कोटी रुपये
माटुंगा स्थानकात नवीन प्रवासी-अनुकूल सुधारणासह एक आदर्श निर्माण केला आहे, ज्यामुळे माटुंगा स्थानकाचा वापर करणाऱ्या दररोज सरासरी ३७९२७ प्रवाशांना मोठा फायदा होईल.
पूर्ण झालेल काम:
प्लॅटफॉर्मचे काम
१. प्लॅटफॉर्म १/२ येथे फ्लोअरिंगचे काम
२. प्लॅटफॉर्म १/२ येथे छताचे (सीओपी) काम
३. दक्षिण (मुंबईच्या) दिशेकडे एसटीपीसह १/२ टॉयलेट ब्लॉक
४. प्लॅटफॉर्म १/२ येथील एलिव्हेटेड बुकिंग ऑफिसचे नूतनीकरण
५. प्लॅटफॉर्म १/२ मधील पीडब्ल्यूडी मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार फ्लोअरिंगमध्ये सुधारणा
६. प्लॅटफॉर्म १/२ दक्षिण (मुंबईच्या) दिशेकडील विद्यमान शौचालय ब्लॉकमध्ये सुधारणा
७. प्लॅटफॉर्म ३/४ येथील प्लॅटफॉर्म वाढवण्याचे काम
पश्चिम बाजूचे वापरण्यात येणारे परिसर क्षेत्र
१. पश्चिमेकडील भिंतीवर ३डी पेंटिंग.
पूर्व बाजूचे वापरण्यात येणारे परिसर क्षेत्र
१. फिरत्या क्षेत्रात उभ्या बागेचा विकास
२. स्टेशन इमारत आणि परिभ्रमण क्षेत्राची सुधारणा
३. बुकिंग ऑफिस आणि संबंधित कार्यालयांमध्ये सुधारणा आणि नूतनीकरण
४. मुख्य प्रवेशद्वाराच्या कामकाजात सुधारणा
५. मुख्य इमारतीच्या लाकडी कमानी जीर्णोधाराचे काम
६. उपयुक्त साधनांच्या स्थलांतरासाठी खोल्यांचे बांधकाम.
अमृत भारत स्टेशन योजनेअंतर्गत या स्थानकांचा पुनर्विकास प्रवाशांच्या अनुभवात वाढ, सुलभता आणि शहरी परिदृश्याशी एकात्मता या दृष्टीने एक परिवर्तनकारी पाऊल आहे.
सकाळ+चे सदस्य व्हा
शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.
Read Marathi news and watch Live TV. Breaking news from Maharashtra, India, Pune, Mumbai, Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle at SaamTV. Get Live Marathi news on Mobile. Download the Saam Tv app for Android and IOS.