How to File Income Tax Returns for First Time : सध्या प्रत्येक कंपनीकडून नोकरदार वर्गाला Form 16 मिळालाच असेल परंतु, तो कसा भरणार हा प्रश्न प्रत्येकालाच पडतो. काही नोकरदार वर्षांनुवर्षे भरत असून देखील त्यांना अनेक समस्यांना सामोरे जावे लागते.

तर काही नवीन कर्मचाऱ्यांचा (Employee) या फॉर्ममुळे गोंधळ उडतो. सध्या ई-फायलिंग आयटीआरची सुविधा ही सोपी व लवकरच करता येईल अशा पद्धतीची झाली आहे. ही प्रक्रिया आपण घरबसल्या देखील करु शकतो. पहिल्यांदा भरणाऱ्यांसाठी हा फॉर्म थोडा कठीण असू शकतो. आयकर विभागाने सध्या अनेक नियम (Rules) बदलले आहेत. त्यासाठी आपल्याला या नियमांबद्दल माहीत असणे आवश्यक आहे. जाणून घेऊया याबद्दल सविस्तर

ऑनलाइन टॅक्स कॅल्क्युलेटर तुमच्यासाठी खूप फायदेशीर ठरेल. ज्यामुळे तुमचे टॅक्स स्लॅबमध्ये कमी कर व कोणत्या जास्त सामना करताय हे सहज कळेल. तुम्ही नवीन कर प्रणालीची निवड केल्यास, तरीही तुम्ही गुंतवणूकीसाठी EPF, PPF आणि जीवन विमा पॉलिसी यासारख्या काही पर्यायांचा विचार करु शकता. तसेच यातून तुम्हाला काही कर सवलतीचा लाभ घेता येईल.

1. कर भरण्यासाठी तुमचे उत्पन्न तपासा

तुमचे कर भरण्याचे उत्पन्न हे एकूण उत्पन्न (तुमच्या पगारातून आणि इतर स्रोतांमधून मिळालेले) बचत कपातीपेक्षा कमी असते.

2. फॉर्म 16

फॉर्म १६ हा कर्मचाऱ्यांना दिलेले टीडीएस प्रमाणपत्र आहे. या फॉर्ममध्ये इन्कम टॅक्स रिटर्न भरताना भरावे लागणारे सर्व पगाराचे तपशील असतात. यामध्ये तुम्ही सांगितलेली माहिती, मिळवलेले वेतन आणि मिळालेल्या सवलतींचा समावेश असतो.

3. फॉर्म 26AS चे काम काय ?

फॉर्म 26AS हा एक अतिशय महत्त्वाचा दस्तऐवज आहे ज्यावर टॅक्स रिटर्न भरण्यासाठी अवलंबून राहावे. ज्यावर TDS लावला गेला आहे त्या सर्व उत्पन्नाचे तपशील त्यात नोंदवले जातात. यासाठी फॉर्म 26AS ऑनलाइन पाहू आणि डाउनलोड करू शकता. या फॉर्ममधील तपशील प्रत्येक TDS रिटर्न स्टेटमेंटसह अपडेट केले जातात.

4. वार्षिक माहिती तपशील

वार्षिक माहिती तपशील (AIS) मधील नवीन माहितीमध्ये व्याज, लाभांश, सिक्युरिटीज व्यवहार, म्युच्युअल फंड व्यवहार, परदेशी प्रेषण माहिती इत्यादींचा समावेश आहे. जेव्हा करदाता 'प्रीफिल' पर्याय वापरतो, तेव्हा AIS कडील माहिती ITR फॉर्ममध्ये फेड केली जाते.

5. कोणता आयटीआर फॉर्म कोणासाठी

• ITR-1: पगार (Salary), एक घर मालमत्ता, इतर स्त्रोत (व्याज इ.) आणि एकूण उत्पन्न 50 लाखांपर्यंत उत्पन्न असलेल्या निवासी व्यक्तींसाठी.

• ITR-2: व्यक्ती आणि HUF साठी जे कोणत्याही मालकी खाली व्यवसाय किंवा व्यवसाय करत नाहीत.

• ITR-3: मालकीच्या व्यवसाय किंवा व्यवसायातून उत्पन्न असलेल्या व्यक्ती आणि HUF साठी.

• ITR-4: व्यवसाय किंवा व्यवसायातून अपेक्षित उत्पन्नासाठी.

6. ही महत्त्वाची कागदपत्रे आहेत

• बँक खाते तपशील

• पॅनकार्ड

• आधार कार्ड

• पगारदार व्यक्तींसाठी फॉर्म 16

• गुंतवणूक प्रमाणपत्र

• गृहकर्जाचे व्याज प्रमाणपत्र

• विमा प्रीमियम भरण्याची पावती

7. आयटीआर न भरल्यास किती दंड आकारला जातो ?

जर तुम्ही ITR भरला नाही तर तुम्हाला 5,000 रुपयांपर्यंत दंड होऊ शकतो. जरी तुम्ही कर भरला असेल. तसेच, जर एखादी व्यक्ती कर्जाची मागणी करत असेल, मालमत्ता खरेदी करण्याचा विचार करत असेल, परदेशात जाण्यासाठी किंवा मोठे विमा संरक्षण खरेदी करत असेल, तर पुरावा म्हणून कर परतावा दाखवणे महत्त्वाचे आहे.

8. आयटीआरसाठी अंतिम मुदत कोणती ?

आयकर रिटर्न भरण्याची अंतिम तारीख प्रत्येक आर्थिक वर्षाची ३१ जुलै आहे.