How To Control Sugar : जेव्हा आपल्या शरीरात इन्सुलिनचा योग्य वापर होत नाही किंवा शरीरात इन्सुलिन तयार होत नाही तेव्हा मधुमेहाचा आजार आपल्याला जडतो. या परिस्थितीत, अतिरिक्त इन्सुलिन घेणे आवश्यक आहे.
इन्सुलिन हा स्वादुपिंडात तयार होणारा हार्मोन आहे जो रक्तातील ग्लुकोज संतुलित करतो आणि शरीराला ऊर्जा म्हणून ग्लुकोजचा वापर करण्यास मदत करतो. जेव्हा आपल्या शरीरात रक्तातील ग्लुकोजचे प्रमाण जास्त होते, तेव्हा इन्सुलिन यकृतामध्ये ग्लुकोज साठवण्याचे काम करते.
जोपर्यंत साठवलेले ग्लुकोज बाहेर पडत नाही तोपर्यंत आपल्या रक्तातील साखरेची (Sugar) पातळी कमी होत नाही. अशा प्रकारे, बहुतेक प्रकरणांमध्ये इन्सुलिन औषधोपचार हा उपचारांचा एक आवश्यक भाग आहे. आज आम्ही तुम्हाला वेगवेगळ्या वयोगटातील टाइप 1 आणि टाइप 2 मधुमेहाच्या (Diabetes) रूग्णांना दिलेल्या इन्सुलिनच्या डोसबद्दल सांगणार आहोत.
1. इन्सुलिन कधी आवश्यक आहे?
जर तुम्ही टाइप 1 मधुमेहाने ग्रस्त असाल.
जर तुम्ही अनियंत्रित टाइप 2 मधुमेहाने ग्रस्त असाल.
योग्य आहार (Food), व्यायाम आणि तोंडावाटे औषधोपचार करूनही साखर नियंत्रणात नाही.
टाईप 1 किंवा टाईप 2 मधुमेह असलेल्या गर्भवती महिला आहात.
तुम्ही टाइप 1 किंवा टाईप 2 मधुमेहाने ग्रस्त आहात आणि काही प्रकारचे ऑपरेशन करणार आहात.
वेगवेगळ्या वयोगटांसाठी इन्सुलिनचा डोस प्रकार 1 मधुमेह खाण्यापूर्वी किंवा खाण्यापूर्वी कसे घ्याल जाणून घेऊया
2. वृद्ध
प्रकार 1 मधुमेह
खाण्यापूर्वी किंवा खाण्यापूर्वी: खाण्यापूर्वी
किती: 0.2 युनिट/कि.ग्रा
औषध किती वेळा घ्यावे: 2 वेळा
3 . 2 ते 12 वर्षे वयोगटातील मुले
प्रकार 1 मधुमेह खाण्यापूर्वी किंवा खाण्यापूर्वी: खाण्यापूर्वी
किती: 0.2 युनिट/कि.ग्रा
औषध किती वेळा घ्यावे: 2 वेळा
4 . गरोदरपणात मधुमेह
खाण्यापूर्वी किंवा खाण्यापूर्वी: खाण्यापूर्वी
किती: ०.७ युनिट/कि.ग्रा
औषध किती वेळा घ्यावे: 1 वेळा
औषध घेण्याचा कालावधी: 7 महिने
2. इन्सुलिनचे वेगवेगळे प्रकार आहेत का?
इन्सुलिनचे पाच प्रकार आहेत. तुमचे वय, वजन, साखर नियंत्रण, जीवनशैली, इंजेक्शन्सची वारंवारता आणि इन्सुलिनला तुमचा प्रतिसाद यावर आधारित तुमचे डॉक्टर सर्वोत्तम इन्सुलिनची शिफारस करतील. लगेच काम करणारे इन्सुलिन - हे 15 मिनिटांत प्रभाव दाखवू लागते. त्याचा प्रभाव 3 ते 5 तास टिकतो.
1. कमी प्रभावाचे इंसुलिन - 30 ते 60 मिनिटांच्या दरम्यान त्याचा प्रभाव दर्शवू लागतो. त्याचा प्रभाव 5 ते 8 तास टिकतो. इंटरमीडिएट अॅक्टिंग इन्सुलिन - 1 ते 3 दिवसांच्या दरम्यान त्याचा प्रभाव दाखवण्यास सुरुवात होते. त्याचा प्रभाव 12 ते 16 तास टिकतो.
2. जास्त प्रभावाचे इन्सुलिन - 1 तासाच्या आत त्याचा प्रभाव दर्शवू लागतो. त्याचा प्रभाव 20 ते 26 तास टिकतो. प्रिमिक्स्ड इन्सुलिन- हे दोन प्रकारचे इंसुलिन आहे.
3. इन्सुलिन कसे वापरले जाते?
इंसुलिन घेण्याचा सर्वात सामान्य मार्ग म्हणजे सिरिंज वापरणे. तुम्ही तुमच्या त्वचेच्या चरबीच्या थरात इन्सुलिन इंजेक्ट करू शकता. तुम्ही इन्सुलिन पेन आणि पंप देखील वापरू शकता. इन्सुलिन पेन काडतुसे आणि सुयाद्वारे हार्मोन्स पाठवतात. तुम्ही तुमच्या गरजेनुसार डोसची वारंवारता ठरवू शकता. तुम्हाला या आजारांनी त्रास होत असल्यास इन्सुलिन घेऊ नका किंवा खबरदारी घेऊ नका - यकृत रोग - किडनी समस्या - न्यूरोपॅथी - हायपोग्लाइसेमिया - पोटॅशियमची समस्या
4 . जास्त प्रमाणात इन्सुलिन घेतल्यास काय होते?
याचा नियमित वापर केल्याने वजन वाढते. त्याच वेळी, पायांवर सूज येऊ शकते. आणि जर तुम्ही जास्त डोस घेऊन आहार घेतला नाही तर ते हानिकारक आहे. यामुळे साखरेची पातळी वाढून हायपोग्लायसेमिया होऊ शकतो.
डिस्क्लेमर: सदर लेख फक्त सामान्य माहितीसाठी आहे. अधिक तपशीलांसाठी नेहमी आपल्या डॉक्टरांशी संपर्क साधा
सकाळ+चे सदस्य व्हा
Read Marathi news and watch Live TV. Breaking news from Maharashtra, India, Pune, Mumbai, Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle at SaamTV. Get Live Marathi news on Mobile. Download the Saam Tv app for Android and IOS.