झोप ही फक्त विश्रांती नसून ती आपल्या एकूण आरोग्याशी थेट जोडलेली आहे. युरोपियन हार्ट जर्नल डिजिटल हेल्थमध्ये प्रकाशित झालेल्या एका संशोधनानुसार, जे लोक दररोज रात्री १० ते ११ वाजता झोपायला जातात त्यांना हृदयविकार होण्याचा धोका लवकर किंवा उशिरा झोपणाऱ्यांच्या तुलनेत कमी असतो.

याचाच अर्थ, आपल्या शरीराच्या नैसर्गिक लयीनुसार झोपेची वेळ ठरवली तर हृदयाचं संरक्षण होतं आणि संपूर्ण आरोग्य सुधारतं.

झोपेची वय आणि त्यातील बदल

झोपेची योग्य वेळ वयानुसार बदलते. लहान मुलांना वाढीसाठी अधिक झोपेची गरज असते. किशोरवयीन मुलं नैसर्गिकरीत्या उशिरा झोपतात आणि प्रौढांना काम आणि विश्रांती यामध्ये संतुलन हवं असतं. तर वृद्धांना लवकर झोपणं फायदेशीर ठरतं. चला पाहूया वयानुसार योग्य झोपेची वेळ आणि त्याचे फायदे.

लहान मुले (५–१२ वर्षे)

• झोपेची वेळ: रात्री ७:३० ते ९:००

• झोपेचा कालावधी: ९–१२ तास

मुलांच्या शारीरिक वाढीसोबतच शिक्षण, स्मरणशक्ती आणि मानसिक स्थैर्यासाठी पुरेशी झोप अत्यंत महत्त्वाची आहे. वेळेवर झोपल्याने मुलांचा मूड सुधारतो, लक्ष केंद्रित होतं आणि रोगप्रतिकारक शक्ती वाढते. अपुरी झोप झाल्यास चिडचिड, अभ्यासात लक्ष न लागणं किंवा वजनाशी संबंधित समस्या उद्भवू शकतात. पालकांनी झोपेपूर्वी स्क्रीनचा वापर मर्यादित करावा आणि मुलांसाठी शांत वातावरण तयार करावं.

किशोरवयीन (१३–१८ वर्षे)

• झोपेची वेळ: रात्री १०:३० ते ११:३०

• झोपेचा कालावधी: ८–१० तास

किशोरवयात शरीराच्या लयीत नैसर्गिक बदल होतात ज्यामुळे रात्री उशिरापर्यंत जागं राहण्याची सवय लागते. पण वेळेवर झोपल्याने मेंदूचा विकास चांगला होतो, मूड स्थिर राहतो आणि अभ्यासातही चांगली प्रगती दिसते. झोपण्यापूर्वी मोबाईल किंवा टीव्हीपासून दूर राहणं, हलकी स्ट्रेचिंग एक्सरसाइज करणं किंवा वाचन करणं यामुळे झोपेचा दर्जा सुधारतो.

प्रौढ (१८–६४ वर्षे)

• झोपेची वेळ: रात्री १०:०० ते ११:००

• झोपेचा कालावधी: ७–९ तास

प्रौढांनी दररोज जवळपास एकाच वेळी झोपण्याचा प्रयत्न करावा. हे शरीराच्या सर्केडियन रिदमशी जुळतं आणि थकवा कमी होतो. उशिरा झोपण्यामुळे रक्तदाब, मधुमेह किंवा इतर जीवनशैलीजन्य आजारांचा धोका वाढू शकतो. झोपण्याच्या आधी जड जेवण किंवा कॅफिनयुक्त पेयं टाळावीत.

वृद्ध (६५ वर्षे वरील)

• झोपेची वेळ: रात्री ९:०० ते १०:००

• झोपेचा कालावधी: ७–८ तास

वृद्धांना साधारणपणे लवकर उठण्याची आणि कमी वेळ झोपण्याची प्रवृत्ती असते. त्यामुळे लवकर झोपणं त्यांच्या नैसर्गिक लयीनुसार फायदेशीर ठरतं. हे हृदयाचं आरोग्य, मेंदूची कार्यक्षमता आणि एकूणच तंदुरुस्ती टिकवून ठेवतं. झोपण्यापूर्वी सौम्य व्यायाम, ध्यान किंवा कोमट हर्बल चहा घेणं यामुळे झोप अधिक शांत आणि गाढ लागते.

डिस्क्लेमर : वरील माहिती आम्ही फक्त वाचक-प्रेक्षकांना देत आहोत. आम्ही याचं समर्थन अथवा दावा करत नाही. कोणतेही उपचार, डाएट आणि औषधं तज्ज्ञांच्या सल्ल्यानंच घ्यावीत