सात महिन्यांच्या बाळांना फ्रूट स्मूदीज आवडतात, पण लापशी आवडतं नाही. एका फळांपासून सर्व पोषण मिळू शकत नाही, त्यामुळे मुलांना पुरेसे पोषण मिळाले नाही तर त्याच्या भविष्याचा पाया कमकुवत होऊ शकतो. WHO च्या अहवालानुसार देशातील आठ राज्यांतील ६ ते २३ महिने वयोगटातील मुलांना पुरेसे पोषण मिळत नाही. आहारातील विविधतेचा अभाव हे यामागील सर्वात मोठे कारण आहे.
गर्भधारणेपासून बाळाच्या दुसऱ्या वाढदिवसापर्यंतचे अंदाजे १००० दिवस त्याच्या मेंदू आणि शरीराच्या विकासासाठी महत्त्वाचे असतात. पहिल्या सहा महिन्यांसाठी स्तनपान अत्यंत आवश्यक आहे, ज्यामुळे त्यांना ऊर्जा, पोषक तत्वे, प्रतिकारशक्ती, पचनशक्ती आणि भविष्यासाठी चांगले आरोग्य मिळते. स्तनपानाच्या करत नसाल तर मुलांना देशी गायीचे दूध, तांदळाची कांजी किंवा नाचणीची खीर दिली जाऊ शकते. पालकांनी ताजी आणि हंगामी फळे आणि भाज्या वापरून घरी शिजवलेल्या जेवणाला प्राधान्य द्यावे. प्रथिने पावडर, बेबी फूड किंवा कॅन केलेला फळांचा रस यासारखे पॅकेज केलेले आणि अल्ट्रा-प्रक्रिया केलेले पदार्थ टाळावे.
भारतीय परंपरा आणि विधींमध्ये, गर्भधारणेपासून जन्मापर्यंत आई आणि तिच्या मुलाला योग्य पोषण मिळावे याची पूर्ण काळजी घेतली जाते. असाच एक विधी म्हणजे अन्नप्राशन. ही परंपरा, सहा महिन्यांपर्यंतच्या बाळांना आईचे दूध आणि नंतर घन पदार्थ देण्यावर केंद्रित आहे, कुपोषण टाळण्यास आणि आपल्या हवामानातील अद्वितीय पौष्टिक गरजा पूर्ण करण्यास मदत करते. यामध्ये तांदळाच्या खीरला खूप महत्त्व आहे. तांदूळ हे प्री-बायोटिक अन्न आहे जे निरोगी आतड्यांतील बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रोत्साहन देते. त्याचप्रमाणे चांदीच्या भांड्यात किंवा चमच्याने दिले जाणारे अन्न देखील वैज्ञानिक दृष्टिकोनातून उत्कृष्ट आहे. बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ गुणधर्म असलेली धातूची चांदी चांगली प्रतिकारशक्ती सुनिश्चित करते आणि प्रतिजैविकांचे दुष्परिणाम टाळते.
आजकाल एक सामान्य गोष्ट आहे की मुलाला खायला देण्यापूर्वी त्याच्यासमोर टीव्ही किंवा मोबाइल चालू केला जातो. मुले स्क्रीनमध्ये व्यस्त असतात तर पालक त्यांना खायला देतात. ही अत्यंत चुकीची परंपरा आहे. तुमच्या बाळाला आहार देताना गॅझेट किंवा स्क्रीनने त्यांचे लक्ष विचलित करणे टाळा. त्यांचे पूर्ण लक्ष ते काय खातात आणि कसे खावेत याकडे असले पाहिजे. यामुळे जीवनातील अन्नाशी त्यांचा संबंध सुधारू शकतो. मुले त्यांच्या पालकांना पाहून शिकतात. मुलांसोबत बसून खा. हंगामी आणि पारंपारिक पदार्थ द्या आणि तेच खा. शहरी भागात राहणारे पालक ताजे, सेंद्रिय उत्पादन मिळवू शकत नसतील तरीही धान्य, कडधान्ये आणि तृणधान्ये वापरू शकतात.
आईचे दूध, डाळी आणि काजू, दुग्धजन्य पदार्थ, मांस आणि अंडी, धान्य, व्हिटॅमिन समृद्ध फळे आणि भाज्या मुलांसाठी अन्न महत्वाचे आहे.
टीप : वरील माहिती आम्ही फक्त वाचक-प्रेक्षकांपर्यंत पोहचवत आहोत. याचं समर्थन अथवा दावा करत नाही. त्यामुळे कोणतेही उपचार, डाएट आणि औषधं तज्ज्ञांच्या सल्ल्यानं घ्यावीत.
Edited by- अर्चना चव्हाण