सरकारी योजनांचा लाभ घेणं हे शहरी (अर्बन) लोकांसाठी निश्चितच एका क्लिकचं काम असेल. पण दुर्गम , गावातील भागात अजूनही लोकांना शिक्षित व्यक्ती किंवा सायबर कॅफेमध्ये जाऊन ऑनलाईन कामे कराव्या लागतात. काही आदिवासी किंवा दुर्गम भागात अजूनही प्रगत सुविधा उपलब्ध नाही. सातपुड्याच्या अतिदुर्गम भागातील आदिवासी पाड्यातही हीच परिस्थिती पाहायला मिळत आहे. राज्य सरकारने लाडक्या बहिणींना ई- केवायसी करणे भाग असल्याचं सांगितल्यापासून आदिवासी परिसरातील भगिणींची लगबग पहायला मिळत आहे.

मुख्यमंत्री लाडकी बहीण योजनेतून लाभार्थी महिलांना १५०० रूपये मिळतात. परंतु ई केवायसी करणे अनिवार्य असल्याचं सरकारने सांगितलं. ई-केवायसी प्रक्रियेसाठी धडगावच्या नर्मदा काठावरील खर्डी खुर्द गावातील महिलांनी देशी जुगाडाचा अवलंब केला आहे. तो जुगाड केलेला पाहून तुम्ही देखील थक्क व्हाल.

धडगाव तालुक्यातील नर्मदा काठावरील या अतिदुर्गम भागात टॉवर उभा आहे. पण इंटरनेट न चालण्यात जमा आहे. मोबाईलला रेंज नसते. शिवास ई- केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करताना महिलांना अडचणींचा सामना करावा लागत आहे. यासाठी लाडक्या बहिणींनी थेट सातपुड्याच्या उंच टेकडीवर धाव घेतली.

पण इथेही नेटवर्कचे नखरे सुरूच. सिग्नल सतत खंडित होत असल्याने, या महिलांनी एकदम 'हटके' आयडीया शोधून काढली. त्यांनी आपला स्मार्टफोन टेकडीवरील एका उंच झाडाच्या फांदीला मजबूत दोरीने बांधला. झाडाला मोबाईल बांधून, खाली तासन्तास ऊन-वारा सहन करत, त्या कसाबसा मिळालेला स्थिर सिग्नल पकडून ई-केवायसी प्रक्रिया पूर्ण करण्याचा प्रयत्न करीत आहेत.

मोबाईल झाडाला बांधला की थोडं तरी नेटवर्क येतं, पण लाडकी बहीणची वेबसाईट काही सरळ चालत नाही, अशी त्यांची व्यथा आहे. सर्वात मोठी अडचण आहे ती ओटीपीच ई-केवायसीसाठी ओटीपी आवश्यक असतो, पण धीमे सर्व्हर आणि कमजोर नेटवर्कमुळे महिलांना तासन्तास त्याच टेकडीवरील उन्हात बसावे लागत आहे.

हक्काच्या मदतीसाठी, त्या पुन्हा-पुन्हा मोबाईल झाडाला बांधतात. फांदीकडे टक लावून बघतात आणि 'कधी एकदा ओटीपी येतोय', याची आतुरतेने वाट पाहतात. या आदिवासी भगिनींचा संघर्ष सरकारी योजना आणि दुर्गम भागातील वास्तवामधील मोठी दरी स्पष्ट करतो. जिथे डिजिटल इंडिया आणि फाइव्ह-जी ची चर्चा होते, तिथे आजही योजनेचा साधा लाभ घेण्यासाठी महिलांना झाडावर मोबाईल बांधावा लागतो.

परंतु, त्यांची हार न मानण्याची वृत्ती आणि जीवघेणी कसरत करण्याची तयारी हीच खरी प्रेरणा आहे. अडचणी कितीही मोठ्या असल्या, तरी जुगाड करून त्यावर मात करण्याची जिद्द या लाडक्या बहिणींनी दाखवून दिली आहे.