Joint Pain In Youngster :

उतरत्या वयात हाडांची झीज होत असल्याने अनेकांना ऑस्टियोआर्थरायटिस समस्या जाणवते. परंतु, सध्या खराब जीवनशैलीमुळे कमी वयात अनेक तरूणांमध्ये ऑस्टियोआर्थरायटिसचा त्रास दिसून येत आहे. बैठी जीवनशैली हे यामागील मुख्य कारण आहे. यावरून ऑस्टिओआर्थरायटिस आता केवळ वयोवृद्धांपुरता मर्यादित राहिलेली नसून तर तरुणही या समस्येचे शिकार ठरत आहेत.

पुण्यातील जहांगीर मल्टीस्पेशालिटी हॉस्पिटलचे ऑर्थोपेडिक आणि जॉइंट रिप्लेसमेंट सर्जन डॉ आशिष अरबट म्हणतात की, वृद्धापकाळातील संधिवात म्हणजे ऑस्टिओआर्थरायटिस हा संधिवात साधारणतः पन्नाशीनंतर जाणवायला सुरूवात होते. शरीरातील व्हिटॅमिनची कमतरता, हाडांची ठिसूळपणा यामुळे अप्रत्यक्षरीत्या सांधे निकामी करायला सुरूवात करू लागतो. नियमित व्यायाम, वजन व आरोग्याची (Health) योग्य काळजी (Care) घेतल्यास सांध्यांवर येणारा भार कमी करून सांधे आणि स्नायू बळकट ठेवता येऊ शकतात.

या वयातील संधिवाताचा त्रास शरीरातील गुडघे, कंबर, मान व खांदे या अवयवांतील सांध्याचा समावेश असतो. मात्र, वाढत्या वयात होणारा हा त्रास अलीकडे अनेक तरूणांमध्ये पाहायला मिळत आहे. ऑस्टियोआर्थरायटिसचे निदान आता ३५-४५ वयोगटातील अनेक लोकांमध्ये होत आहे. या पूर्वी हा त्रास प्रामुख्याने ५५ ते ६० वयोगटातील लोकांमध्ये दिसून येत होता.

1. तरुण लोकांमध्ये ऑस्टियोआर्थरायटिसची कारणे

बैठी जीवनशैली, लठ्ठपणा आणि दीर्घकाळ बसणे यामुळे आपल्या हाडांच्या आणि सांध्याच्या आरोग्यावर हानिकारक परिणाम होऊ शकतात. अस्वास्थ्यकर आहारासोबत जास्त वजन किंवा अपुरी शारीरिक हालचाल यामुळे हाडांची झीज व्हायला सुरूवात होते. त्यानंतर ऑस्टियोआर्थरायटिस ही समस्या जाणवायला लागते. ऑस्टियोआर्थरायटिस कोणत्याही सांध्यावर परिणाम करू शकतो, हे प्रामुख्याने हात, गुडघे, नितंब आणि मणक्याला प्रभावित करते.

साथीच्या आजारादरम्यान तरुण व्यक्तींमध्ये ऑस्टियोआर्थरायटिसच्या घटनांमध्ये वाढ होण्याचे कारण घरातून काम करण्याच्या नियमांना दिले जाऊ शकते. पडद्यासमोर दीर्घकाळ बसणे, शारीरिक हालचालींचा अभाव, वजन वाढणे, खाण्याच्या अयोग्य सवयी आणि सूर्यप्रकाशाचा मर्यादित संपर्क हे ऑस्टियोआर्थरायटिस होण्यास कारणीभूत ठरणारे प्राथमिक घटक आहेत.

तरुणांमध्ये ऑस्टियोआर्थरायटिस होण्यास कारणीभूत घटक जसे की शारीरिक हालचालींचा अभाव, दीर्घकाळ बसणे, जड लिफ्टिंग, बैठी कार्यालयीन काम, जास्त वजन किंवा लठ्ठपणा, जास्त धावणे किंवा प्रभावशाली खेळांमध्ये भाग घेणे, सांधे दुखापत, जन्म दोष जसे की हिप डिसप्लेसिया किंवा असमान. पायांची लांबी, वाढीवर परिणाम करणारे हार्मोनल असंतुलन, मधुमेह आणि ऑस्टियोआर्थरायटिसचा कौटुंबिक इतिहास यावर त्वरित लक्ष दिले पाहिजे. सांधेदुखी, अस्वस्थता, सूज, सांध्याभोवती लालसरपणा आणि हालचाल समस्या यासारख्या चिन्हे आणि लक्षणांकडे लक्ष देणे महत्त्वाचे आहे.

टेंडिनाइटिस, किंवा हाडांची जळजळ, हाड किंवा सांध्याचा संसर्ग, सांध्याची झीज, कर्करोग, मुडदूस, व्हिटॅमिन डी च्या कमतरतेमुळे सांधेदुखी होऊ शकते. तरुणांना सांधेदुखी होण्याचे प्रमाण दिवसेंदिवस वाढत असून, पुरुषांपेक्षा स्त्रियांमध्ये याचे प्रमाण अधिक आहे. व्हिटॅमिन बी १२ आणि कॅल्शियमची कमतरता यासारख्या समस्यांकडे दुर्लक्ष केल्यास सांधेदुखी होऊ शकते.

तरुणांमध्ये ऑस्टियोआर्थरायटिस समस्या टाळण्यासाठी कमी कॅलरीज असलेल्या अन्नाचे सेवन, जंक फूड, प्रक्रिया केलेले आणि हवाबंद डब्यातील अन्नपदार्थ खाणे टाळावे. आहारात ताजी फळे आणि भाज्यांचा समावेश करावा, दररोज व्यायाम करा आणि कोणत्याही सप्लिमेंट्सचा वापर डॉक्टरांच्या सल्ल्यानंतरच करा. सांध्यांवर जास्त ताण पडू नये म्हणून योग्य पोषणाद्वारे निरोगी वजन राखणे महत्त्वाचे आहे.