हिवाळा आला की, आपल्या शरीराला ऊर्जा देण्यासाठी काही आवश्यक पदार्थांचे सेवन करणे खूप महत्वाचे असते. त्यासाठी हिवाळ्यात बाजारात येणारे एक कंदमुळे खूप फायदेशीर ठरू शकते. ते म्हणजे पौष्टीक रताळे. हे काही प्रमाणात बटाट्यासारखे दिसते, परंतु हा बटाटा नाही. ही हिवाळ्यातील अतिशय पौष्टिक भाजी आहे.
यामध्ये व्हिटॅमिन ए, सी आणि मँगनीज मुबलक प्रमाणात असते. रताळे कर्करोगाच्या रुग्णांसाठी खूप फायदेशीर असते. रताळ्याचे अनेक प्रकार बाजारात उपलब्ध आहेत. लाल रताळ्याचा लगदा कोरडा आणि घन असतो, तर पांढऱ्या आणि पिवळ्या रताळ्याचा लगदा रसदार असतो. लाल रताळ्याचा सुगंध ही त्याची खास ओळख आहे. उकळल्यानंतर ते अधिक स्वादिष्ट बनते. हे हिवाळ्यातलं सुपरफूड आहे.
चव आणि आरोग्याने परिपूर्ण
रताळे ही अतिशय चविष्ट भाजी आहे. हे कच्चे, उकडलेले किंवा भाजलेले कोणत्याही स्वरूपात खाल्ले जाऊ शकते. दुधात मिसळूनही खाऊ शकता. ते चव आणि आरोग्याने परिपूर्ण आहे. त्याचे पौष्टिक मूल्य ते फायदेशीर बनवते. रताळ्यातून तुम्हाला शरीरासाठी आवश्यक कॅलेरीज, प्रोटीन, साखर, फायबर, फॅट कमी करण्यासाठी उपयुक्त, कार्बोहाइड्रेट,पाणी हे घटक मिळतात.
जीवनसत्त्वे आणि खनिजे
रताळ्यामध्ये व्हिटॅमिन ए, सी आणि बी 5 सारखी महत्त्वपूर्ण जीवनसत्त्वे आणि तांबे, पोटॅशियम सारखी अनेक आवश्यक खनिजे असतात. रताळ्याचे नियमित सेवन केल्याने व्हिटॅमिनA,B5,C,B6 नियमित योग्य प्रमाणात मिळतात.
रताळ्याचे आरोग्यदायी फायदे
हिवाळ्यात रोज रताळे खाल्ल्याने पोटातील चांगल्या सूक्ष्मजंतूंची संख्या वाढते आणि पचनक्रिया व्यवस्थित राहते. हिवाळ्यात त्वचा आणि केसांशी संबंधित समस्या वाढतात. त्यामुळे रताळे खाल्ल्याने यापासूनही आराम मिळतो. त्यात व्हिटॅमिन सी, कॅरोटीनोइड्स आणि फेनिलप्रोपॅनॉइड्स सारखे अँटिऑक्सिडंट्स असतात, ज्यात दाहक-विरोधी गुणधर्म असतात. यामुळे कर्करोग यासारख्या गंभीर आजारांचा धोकाही कमी होतो.
दररोज किती रताळे खाणे सुरक्षित आहे?
दररोज किती रताळे खाणे सुरक्षित आहे? यासाठी कोणतीही मार्गदर्शक तत्त्वे नाहीत. डॉ.कुशाल यादव सांगतात की, रोज एक ते दोन रताळे खाणे सुरक्षित असते. जास्त प्रमाणात खाल्ल्याने पोटदुखी, जुलाब आणि सूज येऊ शकते.
व्हिटॅमिन ए विषारीपणामुळे पुरळ उठू शकते आणि रक्तातील साखर देखील वाढू शकते. रताळे खाल्ल्याने बद्धकोष्ठतेपासून आराम मिळतो. एक रताळे खाल्ल्याने दररोज लागणाऱ्या फायबरपैकी १५% भाग मिळतात. त्यात विरघळणारे आणि विरघळणारे फायबर दोन्ही असते, जे पचनास मदत करते आणि बद्धकोष्ठता देखील प्रतिबंधित करते.
सांधेदुखीचा त्रास होत असल्यास रताळे खाऊ शकतो का?
होय, तुम्ही ते नक्कीच खाऊ शकता. रताळ्यामध्ये दाहक-विरोधी गुणधर्म असतात. यामुळे संधिवात सारख्या दाहक स्थितीपासून आराम मिळतो. हिवाळ्यात सांधेदुखी आणि सांधेदुखीची समस्या वाढते. त्यामुळे हिवाळ्यात ते जास्त फायदेशीर असते.
रताळ्यामध्ये मधुमेह विरोधी गुणधर्म देखील असतात. त्याचा ग्लायसेमिक इंडेक्स 54 आहे, परंतु ग्लायसेमिक लोड फक्त 11 आहे. त्यामुळे मधुमेहींसाठी ते चांगले मानले जाते. रताळ्यात कॉम्प्लेक्स कार्बोहायड्रेट्स असतात. रिफाइन्ड कार्ब्सपेक्षा ते पचायला जास्त वेळ लागतो, त्यामुळे रक्तातील साखर झपाट्याने वाढत नाही आणि त्यामुळे भरपूर ऊर्जाही मिळते. ते मर्यादित प्रमाणातच खावे.
Edited By: Sakshi Jadhav