Stress Management : काम, प्रवास, कुटुंब सगळीकडेच ताण जाणवतोय; ट्राय करा हे उपाय

अपर्णा गुरव , साम टीव्ही

आधुनिक जीवनशैलीत तणाव हा सर्वसामान्य समस्या बनली आहे. कामाच्या ठिकाणी, घरात, किंवा सामाजिक जीवनात आलेल्या आव्हानांमुळे तणाव वाढू शकतो. तणावाचे योग्य व्यवस्थापन केल्यास आपले मानसिक आणि शारीरिक आरोग्य चांगले राहते. खालील उपायांद्वारे तणावाचे व्यवस्थापन कसे करावे ते जाणून घेऊया.

१. ध्यान आणि योग

ध्यान आणि योग हे तणाव कमी करण्यासाठी प्रभावी उपाय आहेत. दररोज १०-१५ मिनिटे ध्यान केल्याने मनःशांती मिळते आणि विचारांची गती कमी होते. योगाचे विविध आसन आणि श्वासाचे व्यायाम तणाव कमी करतात आणि शरीरातील उर्जा वाढवतात.

२. शारीरिक व्यायाम

नियमित शारीरिक व्यायाम (workout )तणाव कमी करण्यासाठी अत्यंत उपयुक्त आहे. चालणे, धावणे, सायकलिंग, पोहणे यांसारख्या व्यायाम प्रकारांमुळे शरीरातील एंडोर्फिन नावाचे रसायन स्रवते, जे तणाव कमी करण्यास मदत करते. दररोज किमान ३० मिनिटे व्यायाम केल्याने तणाव कमी होतो आणि मानसिक स्वास्थ्य सुधारते.

३. संतुलित आहार

संतुलित आहार हे तणाव कमी करण्यासाठी आवश्यक आहे. ताज्या फळे, भाज्या, संपूर्ण धान्य, प्रथिने आणि तंतुमय पदार्थांचा आहारात समावेश करा. कॅफीन आणि साखर यांचा अतिरेक टाळा, कारण त्यांमुळे तणाव वाढू शकतो.

४. पुरेशी झोप

पुरेशी झोप घेतल्याने तणाव (stress)कमी होतो. दररोज ७-८ तासांची झोप घ्या. झोपण्यापूर्वी इलेक्ट्रॉनिक उपकरणांचा वापर टाळा आणि शांत वातावरणात झोपण्याचा प्रयत्न करा.

५. संवाद साधा

आपले तणावाचे कारण मित्रमंडळी किंवा कुटुंबीयांसोबत शेअर करा. संवाद साधल्याने तणाव कमी होतो आणि नातेवाईकांचे समर्थन मिळते. तणावाच्या अवस्थेत मदतीसाठी मित्रमंडळींशी संपर्क साधा.

६. छंद जोपासा

तुमच्या आवडीचे छंद (hobby)जोपासल्याने तणाव कमी होतो. वाचन, चित्रकला, संगीत ऐकणे, बागकाम यांसारख्या छंदांमुळे मन शांत होते आणि तणाव कमी होतो.

७. निसर्गाच्या सान्निध्यात राहा

निसर्गाच्या सान्निध्यात वेळ घालवल्याने तणाव कमी होतो. पर्वतीय भाग, समुद्रकिनारा किंवा उद्यानात फेरफटका मारा. निसर्गाचे सौंदर्य (Beauty)आणि शांती मनःशांती मिळवून देते.

८. सकारात्मक विचार

तणावाच्या परिस्थितीत सकारात्मक विचार करा. तणावाच्या कारणांचा विचार करून त्यावर उपाय शोधा. सकारात्मक विचार केल्याने तणाव कमी होतो आणि आत्मविश्वास वाढतो.

स्ट्रेस मॅनेजमेंटसाठी वरील उपायांचा अवलंब करून आपण तणावमुक्त आणि तंदुरुस्त जीवन (Life)जगू शकतो. तणावाचे व्यवस्थापन केल्याने आपले जीवन अधिक सुखी आणि समाधानकारक होईल.