विजय पाटील, साम टीव्ही, प्रतिनिधी

सांगलीच्या पलूस तालुक्यातील आमणापूरच्या वेताळपेठ येथील फोटोग्राफर आनंदा राडे यांच्या स्टुडिओत दुर्मीळ पांढरा बेडूक आढळून आल्याने नागरिकांमध्ये कुतूहल निर्माण झाले आहे. आनंदा राडे यांना हा पांढऱ्या रंगाचा दुर्मीळ बेडूक दिसून आला. या बेडकाला 'झाड बेडूक' असेही म्हणतात.

याबाबत आंबोली येथील अभ्यासक काका भिसे यांच्याकडून या प्रजातीची खात्री करण्यात आली, काका भिसे म्हणाले, दुर्मीळ पांढरा बेडूक झाडावर किंवा भिंतीवर चढतो. जास्त पाऊस झाला की हा बेडूक बाहेर पडतो. तो नैसर्गिकरीत्या पांढरा असतो. आनंदा राडे यांनी या बेडकाला सुरक्षितरित्या नैसर्गिक अधिवासात सोडून दिले आहे.

क्वचितच आढळून येणारा इंडियन कॉमन ट्री प्रजातीच्या दुर्मीळ बेडकाची प्रथम 1830 मध्ये जॉन अँडवर्ड ग्रे यांनी जगाला ओळख करून दिली. दक्षिण आशियामध्ये हा बेडूक मोठ्या प्रमाणात दिसून येतो. तसेच कोकणासह अतिवृष्टीच्या ठिकाणी जास्त दिसतो. या बेडकाला 'चुनाम' या नावानेही ओळखले जाते, तर संस्कृतमध्ये याला 'चुर्ण' असे म्हटले जाते. जंगलात किंवा एखाद्या गावात झाड आणि ओलावा असेल तर हे बेडूक येतात.

पायाच्या बोटांमध्ये पडदे असलेल्या आपल्या शारीरिक रचनेचा वापर करून तो एक झाडावरून उडत दुसऱ्या झाडावर जातो. झाडावरील बेडकांच्या पायांच्या बोटांचा आकार टोकाकडे पसरट थाळीसारखा झालेला असतो. बेडकांच्या पायावर आतील बाजूस गडद रंगाचे पट्टे असतात. ते बेडकाने उडी मारल्यावर एकदम चमकतात. शरीरावरील भडक रंगाचा वापर करुन हा बेडूक शत्रूला चकवतो, स्वत:चा बचाव करतो. असे बेडूक आढळणे हे त्या परिसरात पर्यावरणीय गुणवत्ता उत्तम असल्याचे प्रतीक मानले जाते.