Paracetamol Uses : पॅरासिटामॉल हे अनेक घरात आढळणारे औषध आहे. सर्दी, फ्लू, ताप किंवा डोकेदुखी उद्भवल्यानंतर आपल्याला पहिल्यांदा आठवते ते पॅरासिटामॉल. खरेतर आपण डॉक्टरांना न विचारता हे औषध घेतो ते बरोबर करतो का ? रुग्णाला पॅरासिटामॉल देण्याची योग्य पद्धत माहित आहे का हा मोठा प्रश्न आहे.

पॅरासिटामॉल कोणाला, कधी आणि कसे दिले जाते. पॅरासिटामॉलसोबतच इतरही औषधे आहेत जी आजारी रुग्णाला देऊ नयेत.

पॅरासिटामॉल कोणत्या रोगांसाठी वापरले जाते?

1. सामान्यतः पॅरासिटामॉलचा वापर सर्दी, खोकला आणि तापासाठी केला जातो. यामध्ये विशेषतः विषाणूजन्य ताप आहे, ज्यासाठी आपण बहुतेक पॅरासिटामॉल वापरतो. मात्र, अनेकदा आपण डोकेदुखी (Headache), मोच किंवा दातदुखीमध्येही याचा वापर करतो.

2. हे वेदनांवर प्रभावी आहे कारण पॅरासिटामॉल शरीरातील प्रोस्टॅग्लॅंडिन नावाच्या रसायनांवर परिणाम करून वेदनाशामक म्हणून कार्य करते.

3. त्याचप्रमाणे, जेव्हा तापामध्ये तुमचे शरीर गरम असते, तेव्हा पॅरासिटामॉल घेतल्याने मेंदूच्या त्या भागाचे तापमान कमी होऊन नियंत्रणात राहाते.

पॅरासिटामॉल कोणी वापरू नये

• पॅरासिटामॉल अत्यंत सावधगिरीने वापरावे, विशेषत: ज्यांना यकृत किंवा मूत्रपिंडाशी संबंधित आजार (Disease) आहेत त्यांनी याचा वापर टाळावा.

• यासोबतच, तुम्हाला दारूचे व्यसन असले तरी, तुम्ही पॅरासिटामॉलचा वापर अतिशय काळजीपूर्वक किंवा डॉक्टरांच्या सल्ल्याने करा.

• त्याच वेळी, पॅरासिटामॉल 2 महिन्यांपेक्षा कमी वयाच्या मुलांना देऊ नये. सर्वात महत्वाची गोष्ट म्हणजे तुम्ही २४ तासांच्या आत पॅरासिटामॉलच्या ४ पेक्षा जास्त डोस कधीही घेऊ नये. अशी गरज भासल्यास सर्वप्रथम वैद्यकीय सल्ला घ्या.

पॅरासिटामोल घेण्याचा योग्य मार्ग कोणता आहे

1. तुम्ही कधीही रिकाम्या पोटी पॅरासिटामॉल घेऊ नये. तुम्ही जर हे औषध घेत असाल, तर सर्वप्रथम काहीतरी खा, जेणेकरून तुमचे शरीर या औषधामुळे होणाऱ्या क्रिया हाताळण्यास सक्षम होईल.

2. जर तुम्ही रिकाम्या पोटी पॅरासिटामॉल खाल्ले तर तुमच्या शरीरात गॅस तयार होऊ लागतो. तुम्हाला अॅसिडिटीचीही तक्रार असू शकते. म्हणूनच डॉक्टर पॅरासिटामॉल लिहून देतात तेव्हाही ते म्हणतात की ते नाश्ता आणि रात्रीच्या जेवणानंतरच घ्यावे.

पॅरासिटामॉलसोबत कोणती औषधे घेऊ नयेत

प्रत्येक औषधाची स्वतःची रचना असते. आपण दोन प्रकारची रचना औषधे एकत्र घेतल्यास शरीरात अनेक प्रकारच्या क्रिया प्रतिक्रिया होऊ शकतात. त्यामुळे जर तुम्ही पॅरासिटामॉल खात असाल तर चुकूनही ही औषधे सोबत खाऊ नका.

• Busulfan जे कर्करोगावर उपचार करते.

• कार्बामाझेपिन जे एपिलेप्सीवर उपचार करते.

• कोलेस्टिरामाइन जे प्राथमिक पित्तविषयक सिरोसिसवर उपचार करते.

• डोम्पेरिडोन जे उलट्यापासून आराम देते.

• Metoclopramide जे अपचनासह अशा अनेक आजारांवर उपचार करते.

डिस्क्लेमर: सदर लेख फक्त सामान्य माहितीसाठी आहे. अधिक तपशीलांसाठी नेहमी आपल्या डॉक्टरांशी संपर्क साधा.