आपण सर्वसाधारणपणे जांभईला थकवा किंवा कमी झोपेचे लक्षण समजतो. पण काही वेळा ही साधी सवय शरीराच्या मदतीची शांत हाक असू शकते, असे संशोधकांचे म्हणणे आहे. नुकत्यात केलेल्या संशोधनानुसार, झोपेशी काहीही संबंध नसलेली सतत येणारी जांभई काही वेळा हृदयावर होणाऱ्या ताणाशी किंवा सुरू असलेल्या हृदयविकाराच्या लक्षणांशी जोडलेली असू शकतात.

तज्ज्ञ सांगतात की जांभई येणं ही फक्त झोपेची क्रिया नाही. ती मेंदूच्या ब्रेनस्टेम या भागातून नियंत्रित केली जाते. हाच भाग आपल्या शरीरातील महत्त्वाच्या प्रक्रिया म्हणजे हृदयाची गती, श्वसन आणि रक्तप्रवाह नियंत्रित करत असतो. त्यामुळे जेव्हा हृदयावर ताण येतो किंवा रक्तपुरवठा नीट होत नाही, तेव्हा ब्रेनस्टेम मेंदू थंड करण्यासाठी आणि तापमान नियंत्रित ठेवण्यासाठी जांभई घेण्याची प्रतिक्रिया देऊ शकतो.

MedlinePlus च्या मते, जास्त प्रमाणात जांभई घेणं काही वेळा vagal response म्हणजेच हृदयाचे ठोके आणि रक्तदाब अचानक कमी होण्याशी संबंधित असू शकतं. हा प्रतिसाद हृदयातील अनियमितता किंवा बेशुद्धीपूर्वी दिसू शकतो आणि काही वेळा हार्ट अटॅक येण्यापूर्वीही शरीर असं संकेत देतं. जर जांभई येताना तुम्ही थकलेले नसाल, तरीही वारंवार जांभई येत असेल तर ते लक्ष देण्यासारखं आहे. हृदयतज्ज्ञांच्या मते, अशी जांभई जर चक्कर, मळमळ, घाम, छातीत अस्वस्थता अशा लक्षणांसोबत दिसली, तर हृदयाकडे जाणारा रक्तप्रवाह कमी झाल्यामुळे vagus nerve सक्रिय होत असल्याचं संकेत असू शकतं.

जांभई येणं हे मेंदू थंड ठेवण्याचा एक उपाय असू शकतो. हृदय जेव्हा तापमान आणि ऑक्सिजन नियंत्रण योग्यरीत्या करू शकत नाही, तेव्हा शरीर सतत जांभई घेऊन संतुलन साधण्याचा प्रयत्न करतं. त्यामुळे वारंवार जांभई येणं हे हृदयाच्या कार्यक्षमतेशी थेट जोडलेलं असू शकतं. नक्कीच, प्रत्येक वेळी येणारी जांभई ही हृदयविकाराचं चिन्ह नसते. पण जर ती सतत येत असेल आणि त्यासोबत छातीत ताण, थंड घाम, डोके हलके होणं किंवा मळमळ अशी लक्षणं दिसत असतील, तर तात्काळ वैद्यकीय सल्ला घेणं गरजेचं आहे.