Better Sleep : दिवसा किंवा रात्री झोपणे हे मेंदूमध्ये असलेल्या आर्गॉनवर अवलंबून असते. यामध्ये हायपोथालेमस महत्त्वाची भूमिका बजावते. म्हणूनच थोडासा प्रकाश पडला की बहुतेक लोकांचे डोळे लवकर उघडतात.

झोप ही एक नैसर्गिक प्रक्रिया आहे. प्रत्येक व्यक्ती निश्चितपणे दिवस आणि रात्रीसह सुमारे 8 तास झोपते. जो कमी झोपतो किंवा अजिबात झोपू शकत नाही. डॉक्टर त्याला आजारी असल्याच्या श्रेणीत मानू लागतात. (Health)

पण तुम्ही कधी विचार केला आहे की लोकांचा दिवस नीट जात नाही. रात्री (Night) झोपल्याशिवाय लोकांची झोप पूर्ण होत नाही. तुम्ही अनेकदा पाहिलं असेल की रात्रीच्या वेळी लाईट चालू असताना किंवा दिवसा झोपताना लोक कपड्याने डोळे झाकून झोपू लागतात.

आता विचार करण्याची गरज आहे की मेंदू अशा प्रकारे काय प्रतिक्रिया देत आहे की त्याचा अंधार आणि प्रकाशाचा थेट संबंध आहे.

अंधारात झोप लवकर का येते?

अंधारात झोपणे आणि दिवसा उठणे हे पूर्णपणे मेंदूच्या नियंत्रणात असते. वास्तविक, मेंदूमध्ये हायपोथालेमस असतो. त्याचा आकार शेंगदाण्यासारखा असतो. हायपोथालेमस चेतापेशींच्या समूहात असते.

हे झोप आणि मेंदूच्या क्रियाकलापांवर नियंत्रण ठेवण्याचे काम करते. याशिवाय, हायपोथॅलमसमध्ये हजारो पेशींच्या रूपात सुप्राचियाझमॅटिक न्यूक्लियस देखील उपस्थित असतो. डोळ्यांच्या बाहुल्यांवर प्रकाश पडताच त्याचे कार्य आहे. त्याची माहिती मेंदूपर्यंत त्वरित पोहोचली पाहिजे.

मेंदूला प्रकाशाची माहिती मिळताच तो सक्रिय होण्याचा प्रयत्न करतो किंवा ते आधीच झाले आहे. हे कोणत्याही प्रकारच्या प्रकाशातून होऊ शकते. अंधाराच्या विरोधात असताना तितकीशी प्रतिक्रिया देत नाही. या कारणास्तव, रात्री लवकर, चांगली आणि खोल झोप येते.

ब्रेन स्टेम देखील भूमिका बजावते -

ब्रेन स्टेम देखील झोपेत महत्वाची भूमिका बजावते. ब्रेन स्टेम थेट हायपोथालेमसशी जोडलेला असतो. हे जागृत आणि झोपेदरम्यान स्थिती नियंत्रित करण्यासाठी कार्य करते. हायपोथालेमसमधील झोप उत्तेजक पेशी सक्रिय होतात.

त्याच वेळी, हे मेंदूच्या स्टेममधील उत्तेजन केंद्रांचे सक्रियकरण थोडे अधिक संवेदनशील बनवते, जेणेकरून चांगली झोप मिळू शकेल. REM ही झोपेची अवस्था आहे, ज्यामध्ये एखादी व्यक्ती गाढ झोपेत असताना स्वप्न पाहत असते. या अवस्थेत, ब्रेन स्टेम मेंदूला संदेश पाठवते जेणेकरून शरीराच्या इतर भागांनाही आराम मिळू शकेल.

सात ते आठ तास झोपायलाच हवी -

डॉक्टर सांगतात की निरोगी व्यक्तीसाठी निरोगी झोप खूप आवश्यक आहे. सात ते आठ तास हे ठीक मानले जाते. तुम्ही 6 तास झोपत असाल, तरीही ही एवढी मोठी समस्या नाही. पण यापेक्षा कमी झोप घेतल्याने चिंता, नैराश्य, रोगप्रतिकारक शक्ती कमकुवत होणे यासारख्या समस्या उद्भवू शकतात.

जर तुम्ही जास्त झोपत असाल तर ते देखील रोगाचे मूळ आहे. हे लठ्ठपणा, मधुमेह, उच्च रक्तदाब, हृदयविकाराचे कारण असू शकते. याशिवाय कमी झोपणे आणि सतत जास्त झोपणे ही देखील अनेक आजारांची लक्षणे आहेत.