Chanakya Niti :

आचार्य चाणक्यांच्या धोरणांचा आयुष्यात अवलंब केल्यास तुम्ही अनेक समस्या टाळू शकता. चाणक्यांनी चंद्रगुप्तासारख्या सामान्य मुलाला आपल्या धोरणांनी यशस्वी (Successful) शासक बनवले. चाणक्यांची धोरणे आजही व्यावहारिक आहेत आणि जीवनाच्या प्रत्येक वळणावर उपयुक्त आहेत. चाणक्यांनी आपल्या नीतीमध्ये मानवाची कोणती सवय सांगितली आहे ते जाणून घेऊया...('साम टीव्ही'चं व्हॉट्सअ‍ॅप चॅनल जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा)

आचार्य चाणक्य, धोरणांचे महान तज्ज्ञ, यांनी चाणक्य नीतीच्या 13 व्या अध्यायाच्या 15 व्या श्लोकात मनुष्याच्या त्या सवयींबद्दल सांगितले आहे, ज्यांमुळे केलेले कार्य बिघडते. अशा सवयींमुळे ते नेहमी त्रस्त राहतात आणि एक प्रकारचं दु:ख राहतं. चाणक्याने सांगितले आहे की मनावर नियंत्रण नसेल तर अनेक प्रकारच्या समस्या (Problem) वाढतात आणि यश दूर जाते. चला जाणून घेऊया चाणक्याने आपल्या श्लोकात कोणत्या सवयीबद्दल सांगितले आहे, ज्यामुळे समस्या वाढू लागतात.

अनवस्थितकायस्य न जने न वने सुखम्।

जनो दहति संसर्गाद् वनं सगविवर्जनात॥

आचार्य चाणक्य यांनी श्लोकात सांगितले आहे की, ज्या व्यक्तीचे मन स्थिर नसते, त्याने केलेले कार्यही बिघडते. सर्वप्रथम, आपल्या मनावर नियंत्रण ठेवणे महत्वाचे आहे कारण मनावर नियंत्रण नसेल तर त्या व्यक्तीला काम करायला आवडणार नाही किंवा माणसांमध्ये राहायला आवडणार नाही. म्हणून, जर तुम्हाला यश हवे असेल तर सर्वप्रथम योग आणि ध्यानाद्वारे तुमचे मन स्थिर ठेवा.

चाणक्य पुढे श्लोकात स्पष्ट करतात की अशा व्यक्तीला समाजातही आपले स्थान योग्य प्रकारे निर्माण करता येत नाही. लोकांचे यश पाहून ज्याला जळफळाट होते, त्यामुळे तो कधीच आनंदी होत नाही. म्हणून, इतरांचे यश पाहून कधीही मत्सर करू नये, उलट त्यांना अधिक मेहनत करण्यास प्रोत्साहित केले पाहिजे. असा माणूस समाजात सुखी राहू शकत नाही किंवा एकटा गेला तरी तिथेही सुखी राहू शकत नाही.

एकटा असतानाही आनंदी नाही

चाणक्यांनी श्लोकाच्या शेवटी म्हटले आहे की, ज्या व्यक्तीचे मन नियंत्रणात नसते आणि इतरांचे यश पाहून मत्सर होते, त्या व्यक्तीला समाजासोबत एकटे राहणेही आवडत नाही. एकटे असताना, त्या व्यक्तीला असे वाटते की कोणीही सोबत नाही आणि संपूर्ण जग त्याच्या विरोधात काम करत आहे. त्यामुळे अशा अवस्थेतून योग आणि ध्यानाच्या माध्यमातून बाहेर पडणे आवश्यक आहे.

यश मिळण्यासाठी हे काम करा

मत्सर आणि द्वेष अशा सवयींपासून दूर राहणार्‍या व्यक्तीला पटकन यश मिळते कारण तो इतर गोष्टींशिवाय आपल्या कामावर लक्ष केंद्रित करतो. अशा सवयी माणसाला एखाद्या आजारासारख्या असतात पण त्यावर इलाज नाही. त्यामुळे सर्वप्रथम स्वत:ला शांत ठेवणे आणि नंतर जीवनात शिस्त पाळणे अत्यंत आवश्यक आहे. या गोष्टींचा योग्य अवलंब केल्यास जीवनात चांगले यश मिळू शकते.