मुंबई : सध्या देशामध्ये वंदे भारत ट्रेनची जोरदार चर्चा आहे. भारतीय रेल्वेची ही ट्रेन देशातील सर्वात वेगवान धावणारी ट्रेन आहे. वंदे भारत ही देशातील टॉप प्रीमियम ट्रेन आहे. याशिवाय राजधानी आणि शताब्दी गाड्यांची गणना देशातील प्रीमियम ट्रेनमध्ये केली जातेय. २०१४ मध्ये पंतप्रधान मोदींच्या सरकारने वंदे भारत प्रकल्प सुरू केला होता. २०१९ मध्ये पहिली वंदे भारत ट्रेन दिल्ली ते वाराणसीपर्यंत धावली. सध्या देशामध्ये ६१ वंदे भारत ट्रेन धावत आहेत. वेग आणि तिकीट दर या दोन्ही बाबतीत वंदे भारत ट्रेन राजधानी आणि शताब्दीपेक्षा वीस पटीने चांगल्या आहेत.

या ट्रेनचे भाडे वंदे भारतच्या भाड्यापेक्षा १० ते २० रुपये इतकेच नाही तर दीडपट जास्त आहे. दिल्ली आणि लखनौ दरम्यान धावणाऱ्या IRCTC तेजस एक्सप्रेसबद्दल बोलत आहोत. या ट्रेनचा क्रमांक २८५०२ (Indian Railway News) आहे. त्यात चेअर कार आणि एक्झिक्युटिव्ह कार अशा दोन श्रेणी आहेत. दिल्ली ते लखनौ हा प्रवास अवघ्या ६ तास आणि ३५ मिनिटांत पूर्ण होतो. वंदे भारत एक्स्प्रेसला हा प्रवास पूर्ण करण्यासाठी २० मिनिटे कमी वेळ लागतो. ही ट्रेन फक्त ६ तास १० मिनिटांत दिल्लीला पोहोचते.

टॉप प्रीमियम ट्रेन

वंदे भारत ट्रेनमध्ये देखील CC आणि EC श्रेणी आहेत. या ट्रेनमध्ये सीसी क्लासचे भाडे १२४५ रुपये आहे. ईसी क्लासचे भाडे २४०० रुपये आहे. IRCTC तेजस एक्सप्रेस ट्रेनला वंदे भारतपेक्षा थोडा जास्त वेळ लागतो. परंतु तिचे भाडे वंदे भारतपेक्षा जास्त (Vande Bharat Train) आहे. यामध्ये दिल्ली ते लखनऊ सीसी क्लासचे भाडे १४७० रुपये आहे. यामध्ये ईसी क्लासचे भाडे २५९४ रुपये आहे. या ट्रेनच्या दोन्ही क्लासचे भाडे वंदे भारतपेक्षा सुमारे २०० रुपये जास्त आहे.

शताब्दी एक्स्प्रेस ही वंदे भारत आणि तेजससारखी ट्रेन (Vande Bharat) आहे. ही ट्रेनही दिल्ली ते लखनऊ अवघ्या ६ तास आणि ४५ मिनिटांत प्रवास करते. म्हणजे वंदे भारतापेक्षा ३० मिनिटे जास्त वेळ लागतो. ही देखील भारतीय रेल्वेची प्रीमियम ट्रेन आहे. यामध्ये सीसी क्लासचे भाडे १२४० रुपये आणि ईसीचे भाडे १९४५ रुपये आहे. म्हणजेच शताब्दी आणि तेजसच्या EC क्लासमध्ये समान अंतराच्या भाड्यात ६०० रुपयांपेक्षा जास्त फरक आहे.

भारतीय रेल्वेचा नियम

IRCTC तेजस ही खाजगी ट्रेन आहे. ही गाडी IRCTC द्वारे चालवली जाते. तिला भारतीय रेल्वेचा न्याय्य नियम लागू होत नाही. दिल्ली ते लखनौचे मूळ भाडे १४०० रुपये आहे. याशिवाय त्यात डायनॅमिक चार्ज जोडला जातो. तिकिटांची मागणी वाढली की भाडे (Railway News) वाढू लागते. उदाहरणार्थ, ३१ ऑक्टोबरला दिवाळीपूर्वी या ट्रेनमधील तिकिटांची मागणी वाढली. त्यामुळे भाडेही वाढले होते.

IRCTC वेबसाइटनुसार, ३० ऑक्टोबर रोजी या ट्रेनमधील सीसी क्लासचे भाडे २२०५ रुपये झाले. त्यामुळे वंदे भारत ट्रेनपेक्षा अंदाजे १ हजार रुपये जास्त लागतात. या २२०५ रुपयांमध्ये तिकीट भाडे १४०० रुपये, डायनॅमिक चार्ज ७०० रुपये आणि जीएसटी १०५ रुपये आहे. प्रीमियम बाजूला ठेवला तर मूळ भाड्याच्या बाबतीतही ते खूप महाग आहे. वंदे भारतमध्ये दिल्ली ते लखनऊचे मूळ भाडे ९६५ रुपये आहे. यासोबतच ४० रुपये आरक्षण, ४५रुपये सुपरफास्ट, ५३ रुपये जीएसटी आणि १४२ रुपये कॅटरिंग चार्ज देखील जोडण्यात आले आहेत. बेस फेअरच्या बाबतीतही तेजस वंदे भारतापेक्षा दीडपट महाग आहे.