Tongue Cancer : जिभेचा कर्करोग झाल्यास प्लास्टिक सर्जरीने जीभ पूर्ववत होऊ शकते? काय सांगताहेत तज्ज्ञ?

Tongue Cancer Symptoms : सध्याच्या स्थितीत ओरल कँसर म्हणजेच मौखिक कर्करोगाचे प्रमाण अधिकच वाढत चालले आहेत. तरुणांपासून ते वृद्धांपर्यंत याचे रुग्ण पाहायला मिळतात. यामध्ये तोंडातील विविध भागामध्ये याची लागण होते.

तोंडावाटेच खान-पानाच्या क्रिया होत असल्याने तोंडाचा कर्करोग बरा करणे आणि जिभेसारखा भाग पूर्ववत करणे कठीण असते. परंतु प्लास्टिक सर्जरी करून जीभ पुन्हा पूर्ववत करता येऊ शकते. जाणून घेऊयात जिभेच्या प्लास्टिक सर्जरी बद्दल.

पुणे पिंपरीचे सर्जिकल ऑन्कोलॉजी विभागाचे प्रमुख, डीपीयू प्रायव्हेट सुपर स्पेशालिटी हॉस्पिटल येथील डॉ. समीर गुप्ता म्हणतात की, तोंडाच्या पोकळीच्या इतर कर्करोगांमध्ये जीभेचा कर्करोग खूप वेगळा आहे कारण त्याच्या उपचारांमुळे बोलायला आणि गिळण्यास त्रास होतो.

जिभेच्या कर्करोगाच्या (Cancer) शस्त्रक्रियेनंतर प्लास्टिकची पुनर्रचना करणे हे मोठे आव्हान असते. एक मोठा फ्लॅप जिभेच्या हालचालींमध्ये अडथळा आणतो आणि म्हणून बोलणे आणि गिळणे कठीण होऊन जाते, दुसरीकडे लहान फ्लॅप पुरेशी जागा देऊ शकत नाही आणि आधार दिलेली जीभ मागे पडू शकते किंवा श्वास (Breath) घेण्यास अडथळा आणू शकते. जीभ काढल्यानंतरची ही सर्व पुनरचना लक्षात घेता काळजीपूर्वक निर्णय घेऊन याची शस्त्रक्रिया करावी लागते.

जीभेच्या शस्त्रक्रियेसाठी सध्या सर्वोत्तम पर्याय म्हणजे फ्री फ्लॅप. फ्लॅप हा त्याच्या रक्तवाहिन्यांसह हात किंवा मांडीपासून घेतलेल्या ऊतींचा भाग असतो आणि या रक्तवाहिन्या नवीन ठिकाणी जोडल्या जातात. या फ्लॅप्सचा आकार सानुकूलित असतो आणि त्यात प्रतिबंधात्मक संलग्नता नसते.

अशा प्रकारे, शस्त्रक्रियेनंतर काही दिवसांनी रुग्ण सामान्यपणे बोलू शकतो. तसेच, जिभेवर नियंत्रण असल्याने सामान्यपणे गिळता येऊ शकते. फ्री फ्लॅप्समध्ये फक्त गैरसोय म्हणजे दहा प्रकरणांमध्ये एकदा हा फ्लॅप नवीन जागेवरून रक्तपुरवठा स्थापित करण्यात अयशस्वी होऊ शकतो. जर हा फ्लॅप अयशस्वी झाला तर जिभेला वाचवण्यासाठी पारंपारिक फ्लॅपचा वापर करावा लागतो.

ट्रान्सोरल रोबोटिक सर्जरी (टीओआरएस) ही डोके आणि मानेच्या शस्त्रक्रियेची एक नवीन पद्धत आहे जिथे रोबोटिक हाताच्या टोकावर बसवलेला कॅमेरा त्रि-आयामी आणि द्विनेत्री दृष्टी देतो. त्याचप्रमाणे, उपकरणे रोबोटिक हातावर बसविली जातात आणि चेहऱ्यावर किंवा मानेवर कोणत्याही प्रकारची शरीराला न चिरता घशाच्या खोलीपर्यंत पोहोचू शकतात. हे विशेषतः जिभेचे मूळ (जीभेचा पाया), घशाची पडदी, स्वरयंत्र इत्यादींच्या कर्करोगासाठी उपयुक्त असते.

वाढीव दृष्टी आणि तंतोतंत रोबोटिक साधनांसह सामान्य संरचनांना कमीतकमी आघातांसह पुरेशी शस्त्रक्रिया केली जाऊ शकते. रोबोटिक शस्त्रक्रियेनंतर रूग्ण लवकर बरे होतात, कमी वेदना होतात, हॉस्पिटलमध्ये कमी मुक्काम करावा लागतो आणि बोलण्याची आणि गिळण्याची कार्ये अधिक चांगली चालू राहतात.

कोणत्याही आधुनिक तंत्रज्ञानाप्रमाणे (Technology) TORS देखील जोखमीपासून मुक्त नाही. प्रथम, तोंड उघडण्यास गंभीर प्रतिबंध असलेल्या रूग्णांमध्ये किंवा ज्यांना व्यापक रेसेक्शन आवश्यक आहे अशा रूग्णांमध्ये याचा वापर केला जाऊ शकत नाही.

खोलवर, अगदी लहान रक्तस्त्राव नियंत्रित करणे कठीण होऊ शकते. श्वासोच्छवासाच्या मार्गात रक्तस्त्राव होण्यामुळे फुफ्फुसात रक्त वाहते आणि ऑक्सिजनमध्ये व्यत्यय येतो. हे एक महागडे उपचार आणि रोबोटची मर्यादित उपलब्धता आहे हे विसरून चालणार नाही. अशा प्रकारे TORS काळजीपूर्वक निवडलेल्या रूग्णांमध्ये पुरेसे तोंड उघडणे, चांगली फिटनेस, फुफ्फुसाचे इष्टतम कार्य आणि लहान विच्छेदनासाठी योग्य जखम असलेल्या रुग्णांमध्ये केले पाहिजे. रूग्णांनी हे लक्षात ठेवले पाहिजे की इंट्राऑपरेटिव्ह परिस्थितीच्या आधारावर खुल्या चीर पध्दतीने शस्त्रक्रिया करण्याचा निर्णय घेतला जाऊ शकतो.

त्यामुळे सध्या तोंडाच्या कर्करोगाच्या उपचारांमध्ये अनेक नवनवीन शोध आणि प्रगती होत आहेत जसे की, रोबोटिक वापर, मोफत फ्लॅप रिकन्स्ट्रक्शन इ. या नवीन तंत्रांमुळे परिणाम सुधारले आहेत आणि या तंत्रांमुळे जीवनाचा दर्जा अधिक चांगला होत आहे, तरीही त्यामध्ये खर्च आणि मर्यादित उपलब्धता देखील समाविष्ट आहे, हे विसरून चालणार नाही.