आयुष्यात या परिस्थितीत ज्ञान आणि अन्न ठरते घातक, वाचा Chanakya Niti

Lifestyle :

आचार्य चाणक्य हे भारतातील सर्वोत्तम विद्वानांमध्ये गणले जातात. कुशल राजकारणी, मुत्सद्दी आणि रणनीतीकार असण्याबरोबरच ते अर्थशास्त्रातही जाणकार होते. समस्या टाळण्यासाठी, लोक अनेकदा चाणक्य नीतिचा अवलंब करतात. चाणक्याच्या नीति शास्त्रामध्ये जीवनाच्या अनेक पैलूंच्या समस्यांशी (Problem) संबंधित सूत्रे आहेत, ज्याचा अवलंब करून लोक त्यांच्या समस्या सोडवतात. ('साम टीव्ही'चं व्हॉट्सअ‍ॅप चॅनल जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा)

दुसऱ्या शब्दांत, चाणक्य नीती हा समस्यांवर रामबाण उपाय आहे. आचार्य चाणक्य यांनी नैतिकतेमध्ये वैयक्तिक जीवनापासून ते नोकरी, व्यवसाय आणि नातेसंबंधांपर्यंत सर्व पैलूंवर त्यांचे विचार मांडले आहेत. नैतिकतेत नमूद केलेल्या गोष्टी लोकांना बर्‍याचदा कठोर वाटतात, परंतु या गोष्टी माणसाला योग्य आणि चुकीचा मार्ग सांगतात. आज प्रत्येक व्यक्तीला आयुष्यात आपल्या इच्छेनुसार यश मिळवायचे असते आणि जेव्हा ते होत नाही तेव्हा तो जीवनाबद्दल निराशा (Disappointment) व्यक्त करू लागतो.

आचार्य चाणक्यांनी आपल्या नीतिशास्त्रात मानवाच्या अनेक परिस्थितींचे वर्णन केले आहे. ते एका श्लोकाद्वारे सांगतात की, ज्ञान आणि अन्न हे देखील माणसासाठी विषासारखे असू शकतात. कसे? जाणून घेऊया हा श्लोक आणि त्याचा अर्थ...

श्लोक

अनभ्यासे विषं शास्त्रमजीर्णे भोजनं विषम्।

दरिद्रस्य विषं गोष्ठी वृद्धस्य तरुणी विषम् ।।

आचार्य चाणक्य म्हणतात की अभ्यासाशिवाय शास्त्र विषासारखे बनते. अपचनासाठी अन्न खाणे विषासारखे आहे आणि गरीब माणसासाठी सभेत सहभागी होणे हे विषासारखे आहे. या श्लोकात चाणक्य सांगतात की जाणकार व्यक्तीने नेहमी आपल्या ज्ञानाचे आचरण करत राहावे. ते म्हणतात की, ज्याप्रमाणे अजीर्ण होऊन उत्तम अन्न खाल्ल्याने लाभाऐवजी नुकसान होते, त्याचप्रमाणे शास्त्राचे ज्ञानही सतत आचरणात आणले नाही तर माणसासाठी घातक ठरू शकते. चाणक्य सांगतात की, जर कोणी अभ्यास न करता शास्त्रामध्ये जाणकार असल्याचा दावा केला तर भविष्यात त्याला संपूर्ण समाजासमोर अपमानित व्हावे लागू शकते.

चाणक्य असेही म्हणतात की, जो गरीब आहे त्याच्यासाठी सभा किंवा उत्सव वगैरे निरुपयोगी असतात. म्हणजे, कोणत्याही स्वाभिमानी व्यक्तीने श्रीमंत आणि मोठ्या लोकांमध्ये जाऊ नये. कारण त्यांच्यामध्ये अनेक वेळा गरीब व्यक्तीला तुच्छतेने पाहिले जाते आणि त्यामुळे त्याला अपमानित व्हावे लागते. जर एखाद्या व्यक्तीला भूक नसेल तर छप्पनभोग देखील त्याच्यासाठी विषासारखा आहे, कारण पोट भरून खाल्ल्याने त्याचे आरोग्य बिघडते आणि मृत्यू देखील होऊ शकतो.