वाढत्या प्रदूषणामुळे आपल्या आरोग्यावर परिणाम होताना दिसून येत आहे. त्यामुळे अनेक गंभीर समस्यांना आपल्याला सामोरे जावे लागते. त्यातील एक ऑटिझम. ऑटिझममध्ये मुलांच्या मेंदूचा योग्य विकास होत नाही. रोजच्या जगण्यात त्यांना इतरांच्या मदतीची आवश्यकता असते. हा एक प्रकारचा मानसिक आजार आहे.
ऑटिझम स्पेक्ट्रम डिसऑर्डर (एएसडी)ला पर्यावरणीय घटक कारणीभूत ठरत असून त्यापैकी एक म्हणजे हेवी मेटल टॉक्सिसिटी. तज्ज्ञांनी केलेल्या अभ्यासानुसार शिसे, पारा आणि आर्सेनिक यांसारख्या धातूंच्या संपर्कात आल्याने काही व्यक्तींमध्ये ऑटिझमच्या लक्षणांचा (Symptoms) विकास होऊ शकतो.
याबाबतची माहिती दिली रीजनरेटिव्ह मेडिसिन एक्स्पर्ट आणि सेटमआरएक्स बायोसायन्स हॉस्पिटल अँड रिसर्च सेंटरचे संस्थापक डॉ. प्रदीप महाजन यांनी ते म्हणाले रिजनरेटिव्ह मेडिसिन्यमध्ये दिवसेंदिवस होणारी प्रगतीमुळे हल्ली यावर उपचार करणे शक्य आहे. एएसडी असलेल्या व्यक्तींसाठी हेवी मेटल हे विषारी घटक ठरु शकतात.
1. हेवी मेटल टॉक्सिसिटी आणि ऑटिझम:
हेवी मेटल (धातू) हे नैसर्गिकरित्या वातावरणात आढळणारे घटक आहेत, परंतु शारीरिक हालचाली जसे की औद्योगिक प्रक्रिया, प्रदूषण (Pollution) आणि विशिष्ट उत्पादनांमध्ये याचे प्रमाण अधिक असते. या धातूंचा न्यूरोटॉक्सिक प्रभाव दिसून येतो, विशेषतः विकसनशील मेंदूवर याचा परिणाम होतो.
संशोधनानुसार मेंदूच्या विकासाच्या गंभीर कालावधीत जड धातूंच्या संपर्कात आल्याने सामान्य न्यूरोलॉजिकल विकासात्मक प्रक्रियांमध्ये व्यत्यय येऊ शकतो, ज्यामुळे ऑटिझम सारख्या न्यूरोडेव्हलपमेंटल विकारांचा धोका वाढतो. लसींमध्ये सामान्यतः वापरला जाणारा थिमेरोसल, पारा, ऑटिझमच्या या विकारास कारणीभूत ठरत आहे.
ऑटिझम असलेल्या व्यक्तींमध्ये हेवी मेटल टॉक्सिसिटीमुळे उद्भवलेल्या आव्हानांना तोंड देण्यासाठी रिजनरेटिव्ह मेडिसिन एक चांगल मार्ग उपलब्ध करुन देते. खराब झालेल्या ऊती आणि अवयवांची दुरुस्त करण्यासाठी शरीराच्या स्वतःच्या पुनरुत्पादक क्षमतांवर लक्ष केंद्रित करते. ऑटिझम सारख्या न्यूरोडेव्हलपमेंटल डिसऑर्डरसह विविध वैद्यकीय स्थितींवर उपचार करण्यासाठी रिजनरेटिव्ह मेडिसिन्समध्ये प्रचंड क्षमता आहे.
ऑटिझममधील हेवी मेटल टॉक्सिसिटीला संबोधित करण्यासाठी रिजनरेटिव्ह मेडिसिन्समधील सर्वात प्रभावी मार्ग म्हणजे स्टेम सेल्सचा वापर. स्टेम पेशींमध्ये हेवी मेटल एक्सपोजरमुळे प्रभावित झालेल्या ऊतकांची दुरुस्त करण्याची क्षमता आहे. संशोधक धातूंमुळे होणारे न्यूरल हानी दुरुस्त करण्यासाठी आणि ऑटिझम असलेल्या व्यक्तींमध्ये न्यूरोलॉजिकल कार्य पुनर्संचयित करण्यासाठी स्टेम सेल थेरपीच्या वापराबाबत तपासणी करत आहेत.
हेवी मेटल डिटॉक्सिफिकेशन मार्गांशी संबंधित विशिष्ट जनुकांना लक्ष्य करून, संशोधक हे विषारी पदार्थ काढून शरीराची क्षमता वाढवू शकतात, ज्यामुळे त्यांचे मेंदूवर होणारे हानिकारक प्रभाव कमी करता येतात आणि ऑटिझमची लक्षणे कमी होतात. हेवी मेटल टॉक्सिसीटी आणि ऑटिझम यांच्यातील परस्परसंबंध तपासण्यासाठी विशेष अभ्यासाची गरज आहे ज्यामुळे अधिक प्रभावी उपचार करता येतील. शेवटी रिजनरेटिव्ह मेडिसिन्सची क्षमता समजून त्याचा फायदा घेता येतो.
रिजनरेटिव्ह मेडिसिन्सचा वापर ऑटिझम उपचारात प्रभावी ठरते आहे. हेवी मेटल टॉक्सिसिटीचे परिणाम कमी करण्यासाठी आणि या न्यूरोडेव्हलपमेंटल डिसऑर्डरमुळे प्रभावित झालेल्या व्यक्तींचे जीवनमान सुधारण्यासाठी नाविन्यपूर्ण दृष्टीकोन प्रदान करण्याचे काम या माध्यमातून केले जाते.
सकाळ+चे सदस्य व्हा
Read Marathi news and watch Live TV. Breaking news from Maharashtra, India, Pune, Mumbai, Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle at SaamTV. Get Live Marathi news on Mobile. Download the Saam Tv app for Android and IOS.