आजकाल तरुणांमध्ये हृदयविकाराच्या (Heart Disease) प्रकरणांची संख्या झपाट्याने वाढताना दिसतेय. यामागचे मुख्य कारणं म्हणजे लठ्ठपणा, उच्च रक्तदाब आणि ताणतणाव. याशिवाय, चुकीचा आहार, शारीरिक हालचालींचा अभाव आणि धूम्रपान यामुळेही हृदयविकाराचा धोका वाढतो. हृदयाचं आरोग्य उत्तम ठेवण्यासाठी चांगल्या सवयी अवलंबणं आणि ताणतणावाचं व्यवस्थापन करणं खूप गरजेचं आहे.

बदलत्या जीवनशैलीमुळे समस्या

हृदयविकाराची चर्चा होते तेव्हा सहसा ५०-६० वर्षे वयोगटातील रुग्ण डोळ्यासमोर येतात. पण सध्याचा ट्रेंड बदलताना दिसतोय. ४० वर्षांखालील लोकांमध्ये हृदयाचे आजार आणि हार्ट अटॅकची (Heart Attack) प्रकरणं लक्षणीय वाढली आहेत. त्यामुळे लवकर निदान करण्याबरोबरच त्याची कारणं समजून घेणंही गरजेचं आहे.

तरुणांमध्ये हृदयविकार का वाढतो?

पहिलं कारण

लठ्ठपणा, उच्च रक्तदाब आणि इन्सुलिन रेसिस्टन्समुळे हृदयविकाराचा धोका वाढतो. जीवनशैलीतील बदलांमुळे, या समस्या आता तरुणांमध्येही दिसून येतात. विशेषतः शहरी भागांमध्ये यांचं प्रमाण अधिक दिसून येतंय.

दुसरं कारण

ताणतणाव (Stress) शहरी जीवनाचा भाग झाला आहे. कामाचा ताण, कामाचे अधिक तास आणि धकाधकीचं जीवन यामुळे हृदयावर ताण निर्माण करतात. ताणतणाव, उच्च रक्तदाब, डोळ्यांच्या रक्तवाहिन्यांवर परिणाम आणि रक्तवाहिन्यांच्या अस्तरातील हानी निर्माण करू शकतो.

तिसरं कारण

जीवनशैलीमधील बदलांमुळे चुकीच्या आहाराच्या सवयी वाढल्या आहेत. प्रोसेस्ट फू्ड्स केलेले अन्न, साखरयुक्त पदार्थ, शारीरिक हालचालींचा अभाव, धूम्रपान, व्हेपिंग आणि मद्यपान या सवयी हृदयासाठी धोकादायक ठरतात.

चौथं कारण

कोविड-नंतरचा काळ देखील दुर्लक्षित करू नये. अनेक रुग्ण ज्यांनी व्हायरस पासून बरं होऊन परतले. मात्र त्यांच्या सूक्ष्म रक्तवाहिन्यांचं नुकसान किंवा रक्त गुठळ्यांचे त्रास दिसून येतात, जे हृदयाच्या समस्या वाढवतात.

काय करावं?

हृदयाची चांगली काळजी घेण्यासाठी ४० वर्षांपूर्वीच नियमित तपासणी सुरू करणं महत्त्वाचं आहे. विशेषतः दिल्ली, मुंबईसारख्या शहरांमध्ये, जिथे ताणतणाव दैनंदिन जीवनाचा भाग झाला आहे, तिथे रक्तदाब, लिपिड प्रोफाइल, फास्टिंग ग्लुकोज आणि रिस्क स्कोअर यांची तपासणी वेळोवेळी करणं गरजेचं आहे.

हृदयाचे रक्षण करण्यासाठी काही टिप्स-

• चांगल्या सवयी अंगीकारा- दररोज किमान ३० मिनिटे हलकी ते मध्यम व्यायाम करा.

• आहारात बदल- प्रक्रिया केलेले अन्न आणि साखरेचं सेवन मर्यादित करा.

• धूम्रपान आणि मद्यपान टाळा.

• ताण व्यवस्थापन- ध्यान, योग किंवा विश्रांतीसाठी वेळ काढा.