Digestion Problem In Monsoon : पावसाळी हंगाम म्हणजे बाहेरची मजा, सुट्ट्या, डोंगरात फिरणे, स्वादिष्ट पावसाळी पेये पिणे. मात्र या सर्व गोष्टींसोबतच पावसाळ्यात आरोग्य बिघडण्याचाही धोका असतो. यातील बहुतांश तक्रारी पोटाशी संबंधित आहेत. पावसाळ्यात पचनाच्या समस्या वाढतात. हे का घडते ते सविस्तर जाणून घेऊया.

तेलकट मसालेदार पदार्थ -

पावसाळ्याच्या हंगामात पचन खराब होण्याचे एक प्रमुख कारण म्हणजे खाण्याच्या सवयींमध्ये बदल. कारण ते पचायला जास्त वेळ घेतात आणि पचनसंस्थेला त्रास देऊ शकतात. याशिवाय, पावसाळ्यात थंड होण्यासाठी सर्रास वापरल्या जाणार्‍या अल्कोहोल आणि कार्बोनेटेड पेयांचे सेवन अपचनास कारणीभूत ठरू शकते.

पाण्याची कमतरता -

पावसाळ्यात हायड्रेटेड राहणे आवश्यक आहे कारण डिहायड्रेशनमुळे केवळ अशक्तपणा जाणवत नाही तर अपचन देखील होऊ शकते. जेव्हा आपण पुरेसे पाणी वापरत नाही, तेव्हा पाचन तंत्र अन्न योग्यरित्या तोडण्यासाठी संघर्ष करते, ज्यामुळे अस्वस्थता आणि अपचन होऊ शकते. याशिवाय डिहायड्रेशनमुळे पचनसंस्थेतील अन्नाचा वेग मंदावतो, त्यामुळे पोट फुगण्याची समस्या होऊ शकते.

उच्च तापमान आणि आर्द्रता -

तज्ज्ञांच्या मते, उच्च तापमान आणि आर्द्रता पचनक्रियेवर परिणाम (Affect) करू शकते. जेव्हा तुमचे शरीर उष्णतेच्या संपर्कात येते तेव्हा शरीरातील महत्त्वाच्या अवयवांना थंड करण्यासाठी रक्त प्रवाह पचनसंस्थेपासून दूर इतर अवयवांकडे जातो. रक्तप्रवाह वळवल्याने पचनक्रिया मंदावते आणि त्यामुळे अपचन होऊ शकते.उष्ण हवामानात तुम्ही पटकन किंवा जास्त प्रमाणात खाल्ले तर पचनाच्या समस्या उद्भवू शकतात.

तणाव -

तणावामुळे उन्हाळ्यात अपचनाचा त्रास होतो. खरंतर उन्हाळ्यात, सुट्ट्या, प्रवास (Travel) आणि इतर अनेक कामाच्या ओझ्यामुळे माणूस चिंता आणि तणावाखाली येतो.अशा परिस्थितीत जेव्हा स्ट्रेस हार्मोन बाहेर पडतो तेव्हा ते पचनसंस्थेच्या कार्यात अडथळा आणतो. यामुळे पचनक्रिया मंदावते आणि अपचन होते.

अशा प्रकारे पचनसंस्थेची काळजी घ्या

1. उन्हाळ्यात आहाराबाबत जागरुक राहा असे तज्ज्ञ सांगतात. स्निग्ध, तळलेले आणि मसालेदार पदार्थ टाळा, भाज्या आणि संपूर्ण धान्य असलेले हलके जेवण खा. अल्कोहोल आणि कार्बोनेटेड पेये टाळा.

2. द्रव सेवन वाढवा. पुरेसे पाणी प्यायल्यास समस्या आपोआप दूर होईल. साखर किंवा कॅफिनयुक्त पेये यांचे जास्त सेवन टाळा.

3. जेंव्हा तुम्ही अन्न खाता तेव्हा वेळ काढून हळू हळू चावून खा. वारंवार खाणे टाळा.कारण जास्त अन्न खाल्ल्याने देखील अपचनाची समस्या उद्भवते.

4. पचनक्रिया बरोबर राहण्यासाठी शारीरिक क्रिया करत राहा. योग, ध्यान, व्यायाम यांसारख्या नित्यक्रमांचे पालन करून तणाव कमी करा आणि पचनसंस्था बरोबर ठेवा.