World Malaria Day : दरवर्षी 25 एप्रिलला मलेरिया दिन जगभरात साजरा केला जातो. मलेरिया दिन साजरा करण्याचा मुख्य उद्देश लोकांना मलेरियाबद्दल जागरुक करणे हा आहे. मलेरियाच्या नियंत्रणासाठी आणि त्याची माहिती लोकांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी विशेष दिवस ठेवण्यात आला आहे.

मलेरिया हा एक गंभीर आजार (Disease) आहे. दरवर्षी मलेरिया दिन साजरा (Celebrate) करण्याची थीम ठरवली जाते. मलेरिया दूर करण्यासाठी प्रत्येकाने आपापल्या पातळीवर प्रयत्न केले पाहिजेत. मलेरियाची लक्षणे अनेकदा लोकांना माहीत नसतात, त्यामुळे योग्य वेळी उपचार केले जात नाहीत.

आपणास सांगूया की 2008 मध्ये पहिल्यांदा जागतिक मलेरिया दिवस साजरा करण्यात आला. या आजारामुळे दरवर्षी लाखो लोकांचा मृत्यू होतो. मलेरियाचे पाच प्रकार आहेत, परंतु खालील दोन प्रकारांमुळे हा आजार गंभीर स्वरूप धारण करतो.

मलेरियाच्या लक्षणांपूर्वी त्याचे दोन मुख्य प्रकार जाणून घ्या

P. Falciparum -

या प्रकारचा मलेरिया हा आफ्रिकेत आढळणारा सर्वात सामान्य मलेरिया परजीवी आहे. मलेरियामुळे होणारे बहुतेक मृत्यू पी. फाल्सीपेरममुळे होतात. P. falciparum मुळे शरीरातील रक्त (Blood) झपाट्याने कमी होते आणि रक्तवाहिन्या फुटतात.

P. Vivax -

P. vivax मलेरिया परजीवी उप-सहारा आफ्रिकेबाहेर आढळतो. हे प्रामुख्याने आशिया आणि लॅटिन अमेरिकेत आढळते. या मलेरियाचा परिणाम लोकांमध्ये अनेकदा उशीरा होतो. म्हणजेच, रोगाचा संसर्ग (Infection) काही महिन्यांनी किंवा वर्षांनी होतो

मलेरियाची लक्षणे कोणती?

मलेरिया हा रोग प्रोटोझोआ परजीवीमुळे होतो. डास चावल्यानंतर रक्त पेशींमध्ये संसर्ग होतो. मादी अॅनोफिलीस डास मलेरियाच्या परजीवीची वाहक म्हणून काम करते. मलेरियाचा प्रसार रोखण्यासाठी अनेक उपाययोजना केल्या जाऊ शकतात. मलेरिया असलेल्या कोणत्याही व्यक्तीस खालील लक्षणे (Symptoms) दिसू शकतात. मलेरिया पसरवणारे डासांचे परजीवी प्लाझमोडियम वंशाचे आहेत.

प्रत्येक प्रकार वेगवेगळ्या वेगाने स्वतःची प्रतिकृती बनवतो ज्यामुळे लक्षणे देखील लवकर वाढतात आणि त्यामुळे रोगाची तीव्रता वाढते. पाच प्रकारचे प्लास्मोडियम परजीवी मानवांना संक्रमित करू शकतात. हे जगाच्या वेगवेगळ्या भागात घडतात.

मलेरियाची लक्षणे दिसताच डॉक्टर या मलेरियाचे निदान करतात. गुंतागुंत नसलेल्या मलेरियाची लक्षणे साधारणपणे 6 ते 10 तास टिकतात आणि दर दुसर्‍या दिवशी पुनरावृत्ती होतात. मलेरियाची लक्षणे ही फ्लूसारखी असतात आणि अनेक वेळा लोकांना मलेरिया झाल्याचेही माहीत नसते, विशेषत: ज्या ठिकाणी मलेरियाचे प्रमाण कमी असते . गुंतागुंत नसलेल्या मलेरियाची लक्षणे अशा प्रकारे असतात की थंडी वाजून येणे, उष्णता आणि घाम येणे ही सर्वात सामान्य आहे,

• थंडी वाजून थरथरत

• ताप, डोकेदुखी आणि उलट्या

• हा रोग असलेल्या तरुणांमध्ये कधीकधी दौरे होतात.

• थकवा, कधीकधी भरपूर घाम येणे

• पूर्णपणे बेशुद्ध होणे

• एका स्थितीत रहा

• क्रॅम्प

• श्वसनविषयी दाह, फुफ्फुसातील दाह

• असामान्य रक्तस्त्राव आणि अशक्तपणाची लक्षणे