मुलाचे संगोपन आणि त्यांचा सांभाळण करणे खूप कठीण काम आहे. अशा परिस्थितीत अनेकदा पालक स्वत:ची काळजी घेणे विसरतात आणि त्यामुळे पालक बऱ्याचदा बळी पडतात.पॅरेंटल बर्नआउट ही अशी स्थिती आहे जी पालकांच्या मानसिक आणि शारीरिक आरोग्यावर नकारात्मक परिणाम करते. पॅरेंटल बर्नआउट म्हणजे काय आणि ते कसे टाळावे जाणून घेऊ यात.

पालक होणे जितके आनंददायी आहे तितकेच कठीण आहे. आपल्या मुलांच्या सुखासाठी आणि सुरक्षिततेसाठी नेहमी काम करणे, त्यांची काळजी घेणे आणि इतर अनेक जबाबदाऱ्या सांभाळणे हे पालकांच्या खांद्यावर असते. अशा परिस्थितीत, कधीकधी पालक देखील पॅरेंटल बर्नआउटचे बळी होऊ शकतात.

पॅरेंटल बर्नआउट म्हणजे काय? 

पॅरेंटल बर्नआउट ही अशी स्थिती आहे ज्यामध्ये पालकांना सतत तणाव आणि थकवा जाणवतो. या स्थितीत पालकांना त्यांच्या मुलांची काळजी घेण्यास असमर्थ वाटते आणि त्यांच्याशी भावनिकरित्या जोडलेले वाटत नाही. ही अशी स्थिती आहे जी पालकांच्या शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यावर गंभीर परिणाम करू शकते.

पॅरेंटल बर्नआउटची कारणे

खूप जास्त जबाबदारी - मुलांची काळजी घेण्याची तसेच इतर घरगुती आणि कामाची जबाबदारी घेतल्याने पालक थकून जाऊ शकतात.

झोपेचा अभाव – मुलांची काळजी घेतल्याने पालकांना पुरेशी झोप येत नाही, त्यामुळे त्यांना थकवा जाणवतो.

सामाजिक समर्थनाचा अभाव - कुटुंब आणि मित्रांकडून पुरेसा पाठिंबा नसल्यामुळे पालकांना एकटेपणा जाणवतो.

वाढत्या अपेक्षा- पालक स्वत:कडून आणि मुलांकडून खूप अपेक्षा ठेवून तणावाचे बळी ठरतात.

आर्थिक ताण- पालकांनाही ताण येऊ शकतो.

पॅरेंटल बर्नआउटची लक्षणे

थकवा आणि अशक्तपणा - सतत थकल्यासारखे वाटणे आणि छोटी कामे करणेही कठीण होणे.

चिडचिडेपणा- मुले आणि कुटुंबातील इतर सदस्यांवर पटकन राग येणे.

एकटेपणा - इतरांपासून वेगळे वाटणे.

उदासीनता - प्रत्येक गोष्टीत रस कमी होणे.

शारीरिक समस्या- डोकेदुखी, पोटदुखी, निद्रानाश इ.

अपराधीपणाची भावना - मुलांची योग्य काळजी न घेतल्याने अपराधीपणाची भावना

पॅरेंटल बर्नआउट टाळण्यासाठी उपाय

विश्रांती – पुरेशी झोप घ्या आणि दिवसभरात काही वेळ विश्रांती घ्या.

मदत मिळवा - कुटुंब आणि मित्रांकडून मदत मिळवा.

स्वतःसाठी वेळ काढा- दररोज थोडा वेळ स्वतःसाठी काढा आणि तुमच्या आवडीचे उपक्रम करा.

योग आणि ध्यान करा - योग आणि ध्यान केल्याने तणाव कमी होतो.

सकस आहार घ्या- सकस आहार घेतल्याने शरीराला ऊर्जा मिळते.

दररोज व्यायाम - व्यायाम केल्याने तणाव कमी होतो आणि चांगली झोप येण्यास मदत होते.

Edited by - Archana Chavan