पितृ पक्ष सुरू होण्यास आता काहीच दिवस उरले आहेत. ७ सप्टेंबरपासून श्राद्ध पक्षाची सुरुवात होणार आहे. मान्यता अशी आहे की, या दिवसांत पितर पृथ्वीवर येतात आणि आपल्या वंशाला आशीर्वाद देतात. श्राद्ध केल्याने पूर्वजांना मोक्ष मिळतो आणि घरातील पितृदोषही दूर होण्यास मदत होते.

लोकांना मोठ्या माणसांच्या श्राद्धविधींबद्दल माहिती असते, पण अनेकदा प्रश्न पडतो की गर्भात मृत झालेल्या मुलांचं श्राद्ध करतात का? तसंच जन्मल्यानंतर कोणत्या वयापर्यंतच्या मुलांचं श्राद्ध शास्त्रानुसार होत नाही? चला, हे समजून घेऊ.

गर्भात मृत झालेल्या बाळाचं श्राद्ध होतं का?

जर गर्भावस्थेतच बाळाचा मृत्यू झाला, तर शास्त्रांनुसार त्याचं श्राद्ध केलं जात नाही. अशा वेळी आत्मशांतीसाठी “मलिन षोडशी” या विधीचे पालन केलं जातं. मलिन षोडशी हा हिंदू धर्मातील एक विशेष संस्कार आहे, जो मृत आत्म्याच्या शांतीसाठी आणि घरावर होणारे अशुभ परिणाम टाळण्यासाठी केला जातो. हा विधी मृत्यू झाल्यापासून अंत्यसंस्कारापर्यंतच्या काळात पार पाडला जातो.

कितक्या वयापर्यंतच्या मुलांचे श्राद्ध नसते?

जन्मानंतर मृत्यू झालेल्या मुलांच्या श्राद्धाचे नियम त्याच्या वयावर अवलंबून असतात. दोन वर्षांपर्यंतच्या बालकांचे पारंपरिक श्राद्ध केलं जात नाही. अशा वेळीही मलिन षोडशी आणि तर्पण करून आत्म्याची शांती केली जाते. या मुलांसाठी वार्षिक श्राद्ध किंवा इतर विधी शास्त्रात सांगितलेलं नाहीत.

मुलांचं श्राद्ध कोणत्या दिवशी करावं?

सहा वर्षांपेक्षा मोठ्या मुलांचं श्राद्ध मात्र पितृपक्षात त्यांच्या मृत्यूतिथीला केलं जातं. पण जर मृत्यूची तिथी माहीत नसेल, तर त्रयोदशी दिवशी श्राद्ध आणि तर्पण केल्यानेही आत्म्याला मोक्ष प्राप्त होतो. म्हणून तिथी अज्ञात असल्यास त्रयोदशीच्या दिवशी विधी करणं योग्य मानलं गेलं आहे.