Measles Disease : गोवर रोग हा संसर्गजन्य विषाणूमुळे होणारा रोग आहे. हे एका व्यक्तीकडून दुसऱ्या व्यक्तीमध्ये सहज पसरू शकते. गोवरामुळे संपूर्ण शरीरावर लाल पुरळ उठतात. गोवर झाल्यास, लाल पुरळ सुरुवातीला डोक्यावर होते आणि नंतर हळूहळू संपूर्ण शरीरात पसरते. गोवर रोगाला रुबेला (रुबेला) असेही म्हणतात.

गोवरची चाचणी कशी केली जाते?

जर कोणत्‍याही व्‍यक्‍तीला गोवर असल्‍यास, तर डॉक्टरशी (Doctor) संपर्क करा. डॉक्टर तुमची त्वचा लाल चकत्त्यांची आणि त्यांच्या लक्षणांची तपासणी करून गोवर ची चाचणी करू शकता. या आजाराचे (Disease) लक्षण आहे, तोंडात पांढरे धब्बे, ताप, खोकला आणि घसा खवखवणे.

गोवरचा उपचार कसा केला जातो?

गंभीर संक्रमणासाठी काही विशिष्ट उपचार नाही. बालकांच्या जन्मानंतर गोवर चे टीकाकरण मदत करते, ते मुलांच्या शरीरात प्रतिरोधक क्षमता तयार करते आणि त्यांच्या भविष्यात गोवरसारखी गंभीर समस्येचा सामना करण्यास मदत करते. जेव्हा कोणतीही व्यक्ती असुरक्षितेत असते तेव्हा काही उपाय जाणून घ्या.

पोस्ट-एक्सपोजर लसीकरण -

गोवरच्या विषाणूच्या संपर्कात आल्यानंतर 72 तासांच्या आत लहान मुलांना तसेच लसीकरण नसलेल्या लोकांना या रोगापासून संरक्षण देण्यासाठी गोवर लसीकरण केले जाऊ शकते. गोवर अजूनही विकसित होत असल्यास, रोगाची सामान्यतः सौम्य लक्षणे असतात आणि कमी वेळ टिकतो.

इम्यून सीरम ग्लोब्युलिन -

गरोदर स्त्रिया, अर्भकं आणि कमकुवत रोगप्रतिकारक प्रणाली असलेले लोक ज्यांना विषाणूचा संसर्ग झाला आहे त्यांना इम्यून सीरम ग्लोब्युलिन नावाचे प्रोटीन (अँटीबॉडी) चे इंजेक्शन मिळू शकते. विषाणूच्या संपर्कात आल्यानंतर सहा दिवसांच्या आत दिल्यास, हे प्रतिपिंड गोवर रोखू शकतात किंवा लक्षणे कमी तीव्र करू शकतात.

गोवरसाठी औषधे -

ताप कमी करणारे -

तुम्ही किंवा तुमचे मूल गोवरसोबत येणारा ताप कमी करण्यासाठी अॅसिटामिनोफेन (टायलेनॉल, इतर), आयबुप्रोफेन (अ‍ॅडव्हिल, चिल्ड्रन्स मोट्रिन, इतर), किंवा नेप्रोक्सन सोडियम (अलेव्ह) यांसारखी ओव्हर-द-काउंटर औषधे घेऊ शकता. काउंटर औषधे देखील घ्या.

ज्या मुलांना किंवा किशोरवयीन मुलांना गोवरची लक्षणे आहेत त्यांना ऍस्पिरिन देऊ नका. जरी 3 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या मुलांमध्ये ऍस्पिरिन वापरण्यास मान्यता दिली असली तरी, चिकनपॉक्स किंवा फ्लू सारखी लक्षणे बरे होणारी मुले आणि किशोरवयीन मुले कधीही ऍस्पिरिन घेऊ नयेत. याचे कारण असे की अशा मुलांमध्ये एस्पिरिनचा रेय सिंड्रोमशी संबंध आहे, ही एक दुर्मिळ परंतु संभाव्य जीवघेणी स्थिती आहे.

अँटिबायोटिक्स -

गोवर झाल्यानंतर जर तुम्हाला किंवा तुमच्या मुलाला बॅक्टेरियाचा संसर्ग झाला, जसे की न्यूमोनिया किंवा कानाचा संसर्ग, तुमचे डॉक्टर अँटीबायोटिक्स लिहून देऊ शकतात.

व्हिटॅमिन ए -

व्हिटॅमिन ए कमी असलेल्या मुलांमध्ये गोवरची अधिक गंभीर प्रकरणे होण्याची शक्यता असते. व्हिटॅमिन ए दिल्याने गोवरची तीव्रता कमी होऊ शकते. हे सहसा एक वर्षापेक्षा जास्त वयाच्या मुलांसाठी 200,000 आंतरराष्ट्रीय युनिट्स (IU) चा एकच डोस म्हणून दिला जातो

गोवरसाठी हे घरगुती उपाय करा -

भारतातील अनेक भागात गोवर अजूनही घरीच बरा होतो, पण त्यासाठी डॉक्टरांशी संपर्क साधणे आवश्यक आहे. जर तुम्हाला किंवा तुमच्या मुलाला गोवरचा त्रास होत असेल तर तुम्ही खाली नमूद केलेल्या काही खास घरगुती उपायांचा अवलंब करू शकता, ज्यामुळे त्यामुळे होणारा त्रास टाळता येईल.

कडुलिंबाची पाने वापरा -

गोवरच्या विषाणूंमुळे शरीरात खाज सुटणे खूप सामान्य आहे. खाज सुटल्यामुळे रुग्णाला त्वचेचे नुकसान तर होतेच पण चिडचिडही होते. ही खाज कमी करण्यासाठी कडुलिंबाची पाने फायदेशीर ठरू शकतात. रुग्णाची खाज कमी करण्यासाठी कोमट पाण्यात कडुलिंबाच्या पानांनी आंघोळ केली जाऊ शकते. आंघोळ करणे शक्य नसेल तर स्वच्छ कडुनिंबाची पानेही रुग्णाच्या आजूबाजूला ठेवावीत, यामुळे त्वचेवर पुरळ उठून खाज येत नाही.

एवढेच नाही तर गोवर बरा झाल्यानंतरही रुग्णाने काही दिवस फक्त तीन पाण्याने आंघोळ करावी, तसेच घरातील स्वच्छतेसाठी कडुलिंबाचे पाणी वापरावे जेणेकरून संसर्ग अधिक पसरू नये. वास्तविक, कडुलिंबातील बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ आणि बुरशीविरोधी क्रियाकलाप गोवर विषाणूचा प्रभाव कमी करू शकतो आणि त्यातून आराम मिळवू शकतो. याव्यतिरिक्त, कडुनिंबाचा संसर्ग विरोधी प्रभाव देखील असतो, जो गोवरसाठी चांगला मानला जातो.

नारळ पाणी प्या -

गोवरपासून आराम मिळवण्यासाठी नारळाच्या पाण्याचा वापर केला जाऊ शकतो. जेव्हा हा संसर्ग होतो, तेव्हा रुग्णाला बर्‍याचदा चिडचिड होते आणि गोवरमुळे झालेल्या पुरळांमुळे होणार्‍या चिडचिडीमुळे त्याला खूप त्रास होतो. अशा परिस्थितीत रुग्णाला नारळपाणी दिल्यास त्याला आतून शांती मिळते कारण ते थंड असते. इतकंच नाही तर एका संशोधनानुसार गोवरमुळे होणाऱ्या पुरळांवर नारळपाणी लावल्यास त्यांना थंडावाही मिळतो आणि तो वाढण्यापासून रोखतो.

कोमट पाणी प्या -

गोवरचा सामना करणाऱ्या व्यक्तीने थंड पाणी अजिबात पिऊ नये, कारण या काळात त्यांना सर्दी, सर्दी आणि तापाचा त्रास होऊ शकतो. अशा परिस्थितीत कोमट पाण्याचे सेवन केल्याने गोवर दरम्यान सर्दी आणि नाकातून वाहणे यापासून आराम मिळू शकतो.

फोन, टीव्ही, संगणक इत्यादी वापरू नका -

गोवरामुळे डोळ्यांशी संबंधित समस्या येण्याची दाट शक्यता असते, अशावेळी रुग्णाने फोन, टीव्ही, कॉम्प्युटर इत्यादी वापरू नये. एवढेच नाही तर रुग्णाने पुस्तके वगैरे वाचू नयेत तसेच मोठ्या आवाजात संगीत ऐकू नये.

शक्य तितक्या विश्रांती घ्या -

गोवरच्या रुग्णाने शक्य तितकी विश्रांती घ्यावी आणि इतर लोकांपासून ते वेगळे असावेत, जेणेकरून संसर्ग दुसऱ्या व्यक्तीला होणार नाही याची काळजी घ्यावी.

संतुलित आहार घ्या -

गोवर झाल्यास रुग्णाने आपल्या खाण्यापिण्याची विशेष काळजी घ्यावी, कारण कोणत्याही रोगाशी लढण्यासाठी औषधांपेक्षा आहार महत्त्वाची भूमिका बजावतो. आहारासाठी तुम्ही तुमच्या डॉक्टरांचा सल्ला घेऊ शकता.

डिस्क्लेमर: सदर लेख फक्त सामान्य माहितीसाठी आहे. अधिक तपशीलांसाठी नेहमी आपल्या डॉक्टरांशी संपर्क साधा.