भारतात गेल्या काही वर्षांत मधुमेहाच्या रुग्णांच्या संख्येत लक्षणीय वाढ झाली आहे. मधुमेह हा एक प्रकारचा चयापचय विकार मानला जातो. थकवा, अशक्तपणा, जखमा लवकर बऱ्या न होणे अशी अनेक लक्षणे आहेत जी मधुमेहाची लक्षणे आहेत. पण नुकतेच एका नेत्रतज्ज्ञाने सांगितले आहे की, मधुमेहाची लक्षणे डोळ्यांतही दिसतात. द मिररच्या वृत्तानुसार, नेत्रतज्ज्ञ डॉ. शेन कॅनर सांगतात की, जर एखाद्याच्या रक्तातील साखरेचे प्रमाण वाढले तर त्याचा परिणाम डोळ्यांवरही होतो. तहान लागणे, आळस आणि वजन कमी होणे यासोबतच डोळ्यांद्वारे मधुमेह देखील ओळखता येतो.
उच्च रक्तातील साखर डोळ्यांवर कसा परिणाम करते?
डॉ.शेन म्हणाले, 'रक्तातील साखरेचे (Sugar) प्रमाण जास्त असल्यास व्यक्तीच्या रेटिनातील रक्तवाहिन्यांमध्ये बदल होऊ शकतात. यामुळे डोळ्यांच्या ऊतींमध्ये सूज येऊ शकते आणि दृष्टी अंधुक होऊ शकते. रक्तातील साखर वाढल्याने डोळ्याच्या लेन्सचा आकार देखील बदलू शकतो, ज्यावर उपचार न केल्यास गंभीर समस्या उद्भवू शकतात. त्याचबरोबर रेटिनोपॅथी, काचबिंदू आणि मोतीबिंदू यांसारख्या समस्यांचा धोकाही वाढू शकतो.
मधुमेहाचा डोळ्यांवर कसा परिणाम होतो?
डॉ. शेन म्हणाले, 'इन्सुलिन हे स्वादुपिंडातून सोडले जाणारे हार्मोन आहे जे रक्तातून (Blood) ग्लुकोजचे तुकडे करून ते तुमच्या शरीरातील पेशींमध्ये पोहोचवते. मधुमेहामध्ये इन्सुलिन तयार होत नाही किंवा बनल्यानंतरही शरीराला ते वापरता येत नाही. त्यामुळे शरीरातील ग्लुकोजचे प्रमाण वाढते. मधुमेहामुळे डोळ्यांच्या मुळांना नुकसान होते कारण शरीरात इन्सुलिन बनवण्याची किंवा वापरण्याची क्षमता कमी असते. एखाद्याला ही समस्या असल्यास, यामुळे दृष्टी कमी होऊ शकते.
डॉ. शेन पुढे म्हणाले, 'या स्थितीचा परिणाम लहान रक्तवाहिन्यांवर होऊ शकतो आणि नंतर रक्तातील साखरेचे प्रमाण जास्त असल्याने रक्त प्रवाह कमी होऊ शकतो ज्यामुळे डोळ्यांच्या पेशींमध्ये अडथळा निर्माण होऊ शकतो. यामुळे रक्तवाहिन्यांमध्ये गळती, ऑक्सिजनची कमतरता आणि सूज येऊ शकते. त्याच वेळी, रक्तातील द्रव गळतीमुळे, डोळ्याचा आकार बदलतो ज्यामुळे मोतीबिंदू होऊ शकतो. या गळतीमुळे रेटिनालाही नुकसान होऊ शकते. मधुमेहामुळे, रक्ताची जास्त गळती होऊ शकते ज्यामुळे व्यक्तीच्या किडनीवर गंभीर परिणाम होऊ शकतो.
मधुमेहाची ही लक्षणे डोळ्यांत दिसतात
नेत्रतज्ञ डॉ. शेन कॅनर यांच्या मते, एखाद्याला मधुमेह (Diabetes) असल्यास, त्याची दृष्टी अंधुक होऊ शकते, खराब होऊ शकते, दृष्टीमध्ये काळे डाग (फ्लोटर्स) दिसू शकतात, चकाकी वाढू शकते किंवा दृष्टीमध्ये छिद्र दिसू शकतात.
आहार आणि व्यायामाशिवाय रक्तातील साखर कशी कमी करता येईल?
डॉ. शेन म्हणाले, झोपेच्या कमतरतेमुळे ग्रोथ हार्मोनचा स्राव कमी होतो आणि तुमची कोर्टिसोलची पातळी वाढते. रक्तातील साखरेच्या व्यवस्थापनात या दोन्ही गोष्टी महत्त्वाची भूमिका बजावतात. त्यामुळे किमान सात ते आठ तास गाढ झोप घ्या. स्वतःला हायड्रेटेड ठेवल्याने तुमचे आरोग्य तर चांगले राहतेच पण मधुमेहापासूनही बचाव होतो. शरीराला हायड्रेट केल्याने, मूत्रपिंड अधिक साखर लघवीद्वारे बाहेर टाकतात आणि मधुमेहाचा धोका कमी होतो. तणाव कमी केल्याने रक्तातील साखरेलाही मदत होते, त्यामुळे नेहमी तणावमुक्त राहण्याचा प्रयत्न करा.
मधुमेहामुळे होणाऱ्या डोळ्यांच्या समस्यांची लक्षणे कधी दिसतात?
डॉ.शेन यांच्या मते, मधुमेहामुळे होणाऱ्या डोळ्यांच्या समस्यांचे लवकरात लवकर निदान झाले पाहिजे. खराब दृष्टीची कारणे शोधणे हे लोकांचे मुख्य ध्येय असले पाहिजे. जेव्हा एखाद्याला कमी दिसू लागते, तेव्हा त्याने ताबडतोब त्याच्या डोळ्यांची तपासणी करावी. तज्ज्ञांच्या मते, बहुतेक मधुमेही रुग्ण गंभीर होईपर्यंत कोणतीही लक्षणे दाखवत नाहीत. 20 ते 74 वर्षे वयोगटातील प्रौढांमध्ये अंधत्व येण्याचे प्रमुख कारण मधुमेह असल्याचे तज्ज्ञांचे मत आहे..
मधुमेहाची ही लक्षणे दिसताच काळजी घ्या
डोके दुखणे, डोळे दुखणे किंवा दुखणे, डोळ्यात पाणी येणे, डोळ्यात चमक येणे ही मधुमेहाची लक्षणे असू शकतात. तुम्हाला यापैकी एक किंवा अधिक लक्षणे आढळल्यास, डोळ्यांतील कोणत्याही असामान्य समस्या दूर करण्यासाठी नेत्रतज्ज्ञांना भेट द्या.
Read Marathi news and watch Live TV. Breaking news from Maharashtra, India, Pune, Mumbai, Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle at SaamTV. Get Live Marathi news on Mobile. Download the Saam Tv app for Android and IOS.