Saving Tips : चाणक्यांनी खर्च, उपभोग व गुंतवणूक या विषयी नेहमी तरुणांना मार्गदर्शन केले आहे. आचार्य चाणक्य हे राजकारण, मुत्सद्देगिरी आणि युद्धशास्त्रातील तज्ज्ञ यांनी या सर्व विषयांवर केवळ धोरणे तयार केली नव्हती.

जीवनाच्या विविध क्षेत्रातील त्यांचे ज्ञानही वाखाणण्याजोगे होते. असेही मानले जाते की जो व्यक्ती आचार्यांच्या नीतींचे वाचन करतो आणि त्यांच्या जीवनात त्यांचे पालन करतो त्याला कधीही पराभवाचा सामना करावा लागत नाही. ते नेहमी यशाची (Success) पायरी चढत असतात.

आचार्य चाणक्य यांनीही पैशाबाबत (Money) अनेक धोरणे आखली होती. ही धोरणे समजून घेतल्यावर, व्यक्तीला कोणत्याही प्रकारच्या अपयशाचा सामना करावा लागत नाही. सतत हातात पैसा खेळता कसा राहिल याबद्दल सांगितले आहे. जाणून घेऊया त्याबद्दल

1. या प्रकारची संपत्ती नष्ट होते

चाणक्यांनी आहे लक्ष्मी चंचल स्वभावाची असल्याचे सांगितले आहे. पण यावरही जर एखाद्याने चोरी, जुगार, अन्याय, फसवणूक करून पैसा कमावला तर तो पैसाही लवकर नष्ट होतो. म्हणूनच माणसाने कधीही अन्याय करून किंवा खोटे बोलून पैसे कमवू नयेत. अशी संपत्ती पापाच्या श्रेणीत ठेवली जाते. हा पैसा काही दिवस तुमचा लोभ कमी करू शकतो, पण त्याहूनही जास्त तुमच्यासाठी समस्या निर्माण करू शकतो. म्हणूनच या प्रकारची कमाई करणे टाळले पाहिजे.

2. जे पेराल तेच उगवेल

दारिद्र्य, रोग, दुःख, बंधन आणि संकट.

आचार्य चाणक्य या श्लोकातून एक महत्त्वाचा धडा देतात. त्यांनी सांगितले आहे की, गरिबी, रोग, दु:ख, बंधने आणि वाईट सवयी हे सर्व माणसाच्या कर्माचे फळ आहे. जसे पेरले तेच फळ मिळते. म्हणूनच माणसाने नेहमी चांगले कर्म केले पाहिजे. आचार्य चाणक्य सांगत आहेत की माणसाने नेहमी दान केले पाहिजे आणि दु:ख किंवा खोटे बोलणे यासारख्या वाईट सवयी (Habits) टाळल्या पाहिजेत. ही सर्व कर्मे माणसाचे भविष्य ठरवतात.

3. कोणीही पैसाहीन नाही

जो श्रीमंत आहे आणि गरीब नाही तो नक्कीच श्रीमंत आहे

जो रत्नाप्रमाणे ज्ञानहीन आहे तो सर्व गोष्टींपासून रहित आहे.

या श्लोकात आचार्य चाणक्य सांगत आहेत की, माणसाला कधीही धनहीन समजू नये, तर त्याला सर्वात श्रीमंत समजावे. जो मनुष्य ज्ञानाच्या रत्नापासून वंचित राहतो, तो वस्तुतः सर्व प्रकारच्या सुखसोयींमध्ये कनिष्ठ होतो. म्हणूनच एखाद्या व्यक्तीने ज्ञान मिळविण्यापासून कधीही संकोच करू नये. त्यापेक्षा वयानुसार शिक्षणाची व्याप्तीही वाढली पाहिजे. यामुळे त्या व्यक्तीला समाजात सन्मान तर मिळतोच, पण पैशाचीही कमतरता भासत नाही.