Caves : नव्या वर्षात फिरायला जायचा बेत करताय? सातव्या शतकातील लेण्यांना भेट द्याच

डिसेंबर महिना हा २०२५ मधील शेवटचा महिना सुरु असून येत्या काही दिवसांतच हे वर्ष संपणार आहे. या वर्षाच्या अखेरीस आणि नवीन इंग्रजी वर्षाच्या सुरुवातीस पर्यटक अनेक ठिकाणी पर्यटनासाठी जात असतात. शांतता आणि आरामदायी जागा नेहमीच पर्यटक पसंत करतात. असच एक पर्यटनस्थळ मध्य प्रदेशात देखील आहे.

नवीन वर्षाच्या दिवशी हजारो लोक महाराष्ट्रातील प्रसिद्ध अजिंठा-वेरूळ लेण्यांमध्ये गर्दी करतात. ऐतिहासिक लेणी, प्राचीन चित्रे आणि बौद्ध वारसा सर्वांना मोहून टाकतो. परंतु कमी लोकांना माहिती आहे की मध्य प्रदेशात अशाच प्रकारच्या बौद्ध लेण्या आहेत. मध्य प्रदेश मधील धार जिल्ह्यात प्रसिद्ध बाग लेण्या आहेत.

या लेण्या ५ व्या ते ७ व्या शतकादरम्यान बांधल्या गेल्या आहेत. या लेण्या बौद्ध धर्माशी संबंधित आहेत. विंध्य पर्वताच्या दक्षिणेकडील उतारावर, बागिनी नदीच्या काठावर स्थित, या लेण्या नवीन वर्षाच्या पूर्वसंध्येला सहलीसाठी योग्य ठिकाण आहेत. बौद्ध आणि हिंदू धर्माशी संबंधित गुहा केवळ भारतातच नाही तर नेपाळ, बांगलादेश, श्रीलंका, म्यानमार आणि इंडोनेशिया सारख्या देशांमध्ये देखील आहेत.

प्राचीन काळी, ऋषी आणि बौद्ध भिक्षू या गुहांमध्ये ध्यान, तपस्या आणि आध्यात्मिक साधना करत असत. बाग लेणी या परंपरेचे जिवंत उदाहरण आहेत. बाग लेण्या अजिंठा-वेरूळ शैलीत बांधल्या आहेत. त्यामध्ये चैतन्य हॉल, स्तूप, विहार आणि भिक्षूंचे निवासस्थान यांचा समावेश आहे.

गुहेच्या भिंतींवरील भित्तीचित्रे अजूनही लोकांना आकर्षित करतात. इतिहासकारांच्या मते, या लेण्या १८१८ मध्ये डेंजरफिल्डने शोधल्या होत्या. बौद्ध धर्माच्या ऱ्हासानंतर, या लेण्या बराच काळ दुर्लक्षित राहिल्या आणि वाघांचे अधिवास बनल्या, ज्यामुळे त्यांचे नाव वाघ गुहा असे पडले. येथील अनेक गावे आणि नद्या देखील या नावाशी जोडल्या आहेत.

बाग लेणी इंदूरपासून सुमारे ६० किलोमीटर, धार जिल्हा मुख्यालयापासून सुमारे ९७ किलोमीटर आणि खरगोनपासून सुमारे १२५ किलोमीटर अंतरावर आहेत. जर तुम्ही या नवीन वर्षात नवीन ठिकाणी भेट देण्याचा विचार करत असाल, तर या सुट्टीत या लेण्यांना भेट देण्याचे नियोजन करा.