Pregnancy To Delivery Cost : उद्यापासून देशाचा सर्वसाधारण अर्थसंकल्प सादर होणार आहे. या अर्थसंकल्पाकडून सर्वांनाच अपेक्षा आहेत. अशीच एक आशा गर्भधारणेची योजना आखणाऱ्या जोडप्यासाठी देखील आहे. जे नवीन वर्षात पालक बनण्याचा विचार करत आहेत.
मात्र, गेल्या पाच वर्षांत आई होणे जवळपास दीडपट महाग झाले आहे. या पाच वर्षांत गर्भधारणेपासून ते प्रसूतीपर्यंतचा खर्च सुमारे ९० हजारांवरून दीड लाखांहून अधिक झाला आहे. त्यातच जीएसटीदेखील इतके जास्त आहे की हॉस्पिटलच्या बेड्स हॉटेलच्या बेडपेक्षा महाग झाल्या आहेत.
पूर्वीच्या काळी भारतातील 74 टक्के प्रसूती घरी होत होत्या -
३० वर्षांपूर्वीपर्यंत भारतात ७४ टक्के प्रसूती घरी होत असत. त्यावेळी आरोग्य सुविधांअभावी 1000 बालकांच्या जन्मावेळी 80 बालकांचा मृत्यू झाला होता, तर एक लाख बालकांच्या जन्मावर 437 महिलांचा मृत्यू झाला होता.
आरोग्य (Health) सुविधा वाढल्या, लोक जागरूक झाले; रुग्णालयांमध्ये बालकांचा जन्मदर वाढला आहे. 'नॅशनल फॅमिली हेल्थ सर्व्हे-5' नुसार, आता देशातील 92% प्रसूती रुग्णालयांमध्ये होत आहेत. यापैकी 40% प्रसूती खाजगी रुग्णालयात होतात. गेल्या पाच वर्षांत आई होणे किती महागले हे पाहावे लागेल. 2023-2024 च्या बजेटमध्ये, जोडप्याला कुटुंबाचे (Family) नियोजन करण्यासाठी किंवा दुसर्‍या बाळाची (Baby) योजना करण्यासाठी खूप विचार करावा लागेल.
पाच वर्षांपूर्वी गर्भधारणा आणि बाळाच्या जन्मावर सुमारे 1 लाख रुपये खर्च झाला होता, आता त्याची किंमत सुमारे दीड लाख रुपये आहे. म्हणजेच गेल्या पाच वर्षांत सिझेरियन प्रसूतीचा खर्च जवळपास दीडपट वाढला आहे.
पूर्वी देशात ७४ टक्के प्रसूती घरी होत असत, आता ४० टक्क्यांपर्यंत प्रसूती खासगी रुग्णालयात होत आहेत. यामागचे मुख्य कारण म्हणजे सरकारी रुग्णालयांवरचा लोकांचा विश्वास उडू लागला आहे, तर खासगी रुग्णालये हे उत्पन्नाचे प्रमुख साधन बनू लागले आहेत.
40 टक्के प्रसूती खाजगी रुग्णालयात
राष्ट्रीय कुटुंब आरोग्य सर्वेक्षण (NFHS-5) अहवाल सांगतो की, 2019-21 मध्ये 61.9 टक्के प्रसूती सरकारी रुग्णालयांमध्ये झाल्या आहेत. 52.6 टक्के प्रसूती शहरांमध्ये आणि 65.3 टक्के खेड्यांमध्ये सरकारी रुग्णालयांमध्ये झाल्या. म्हणजेच शहरातील ४८ टक्के प्रसूती खासगी रुग्णालयात होत आहेत. खेड्यापाड्यातही ३५ टक्के मुले खासगी रुग्णालयात जन्म घेत आहेत.
एवढेच नाही तर खासगी रुग्णालयातील जवळपास निम्म्या प्रसूती सिझेरियन पद्धतीने होत आहेत. जागतिक आरोग्य संघटना (WHO) डेटा सांगते की देशात सिझेरियन प्रसूतीची टक्केवारी 10-15% पेक्षा जास्त नसावी.
खाजगी रुग्णालयात 47% प्रसूती सिझेरियन
नॅशनल फॅमिली हेल्थ सर्व्हे-5 नुसार, देशातील २१.५% प्रसूती सिझेरियन पद्धतीने होत आहेत. मात्र, सरकारी रुग्णालये आणि खासगी रुग्णालयांतील सी-सेक्शनच्या आकडेवारीत मोठी तफावत आहे.
सरकारी (Government) रुग्णालयांमध्ये केवळ 14.3 टक्के प्रसूती सिझेरियन होतात. तर, खाजगी रुग्णालयांमध्ये 47.4% प्रसूती सिझेरियन पद्धतीने होतात. 2015-16 च्या तुलनेत सुमारे 10% वाढ झाली आहे.
वितरणाचा खर्च तीन गोष्टींवर अवलंबून असतो
बाबासाहेब भीमराव आंबेडकर हॉस्पिटल, दिल्लीच्या स्त्रीरोगतज्ज्ञ डॉ. कृतिका सांगतात की गर्भधारणेपासून ते प्रसूतीपर्यंतचा खर्च तीन गोष्टींवर अवलंबून असतो-
सामान्य किंवा सिझेरियन प्रसूती
तुमचे शहर कोणत्या श्रेणीतील आहे.
हे मॅटर्निटी नर्सिंग होम की, मल्टीस्पेशालिटी हॉस्पिटल आहे यावर अवलंबून असेल.
सकाळ+चे सदस्य व्हा
Read Marathi news and watch Live TV. Breaking news from Maharashtra, India, Pune, Mumbai, Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle at SaamTV. Get Live Marathi news on Mobile. Download the Saam Tv app for Android and IOS.