आदिवासी वादळ! लग्नापूर्वी 'लिव्ह इन'मध्ये राहण्यास मुभा देणारा समाज

भारताच्या शहरी भागात राहणाऱ्या लोकांनी लिव इन रिलेशनशिप पूर्णपणे स्वीकारलेली नाही. लग्नापूर्वी मुलगा आणि मुलगी सोबत असणे चुकीचे मानले जाते. पण, उदयपूरजवळील राजस्थान (Rajastan) या आदिवासी प्रदेशात एक जमात राहते, जिथे अनेक वर्षांपासूनची परंपरा आहे की कोणत्याही जोडप्याशी लग्न करण्यापूर्वी लिव्ह इनमध्ये पाठवले जाते. होय, लोक अनेक वर्षे एकत्र राहतात आणि नंतर लग्न करतात. या आदिवासींचेही म्हातारपणी लग्न झाले आणि त्याआधी ते लिव्ह इन रिलेशनशिपमध्ये (Live In Relationship) राहत असत. या जमातीतील अनेक लोक अगोदर लिव्ह इन रिलेशनशिपमध्ये राहतात. त्याच जमातीबद्दल आपण जाणून घेवूयात. (Garasia Tribe Live In Relationship News In Marathi)

राजस्थानमधील तलावांचे शहर ओळखले जाणाऱ्या उदयपूर जवळ एक आदिवासी क्षेत्र आहे, ज्यामध्ये गरसिया जमातीचे लोक राहतात. या जमातीबद्दल अनेकदा बातम्या येतात की 40-50 वर्षे लिव्ह-इन रिलेशनशिपमध्ये राहिल्यानंतर जोडप्याने लग्न केले. वयाच्या 80 व्या वर्षीही लोक 70 वर्षाच्या म्हाताऱ्या बाईशी लग्न करतात. लग्नापूर्वी हे लोक लिव्ह-इनमध्ये राहतात आणि लग्नाशिवाय मुलेही होतात, जी ही जमात स्वीकारते. या जमातीत विवाहाशिवाय मुले स्वीकार्य आहेत.

माध्यमांच्या रिपोर्टनुसार, ज्या लिव्ह-इन रिलेशनशिपबद्दल केवळ बॉलीवूड चित्रपटांच्या संस्कृतीकडे पाहिले, ते बरेच वर्ष या समाजात चालत आहे. गरासिया जमातीचे लोक बऱ्याच काळापासून लिव्ह-इन रिलेशनशिप स्वीकारत आहेत आणि ते या परंपरेला 'दापा' म्हणतात. या परंपरेत असे होते की, लग्न ठरल्यानंतर मुले समाजासमोर मुलींना काही भेटवस्तू देतात आणि त्यानंतर मुलगी मुलांसोबत राहू लागते. जोडपे अनेक वर्षे एकत्र राहतात आणि नंतर लग्न करतात.

उदाहरणार्थ, समजा एखाद्या कुटुंबाकडे लग्न करण्यासाठी पैसे नाहीत, तर ते काही वर्षे लिव्ह-इनमध्ये राहतात आणि जेव्हा त्यांच्याकडे पैशाची व्यवस्था होते तेव्हा त्यांचे लग्न होते. कधी कधी लग्नाशिवाय बरीच वर्षे निघून जातात. अनेक घटनांप्रमाणेच वयाच्या 80 व्या वर्षीही लोकांनी लग्न केले आहे.

म्हातारे झाल्यावर लग्न का करता?

उतारवयात लग्न करण्याची अनेक कारणे आहेत. एक कारण म्हणजे लग्नासाठी पैसे वाचवण्यासाठी किंवा पैशांच्या कमतरतेमुळे ते बराच काळ लग्न करत नाहीत. मग अनेक वर्षांनी लग्न करायचं ठवतात. याशिवाय ते म्हातारपणी लग्न करण्याचा निर्णय घेतात, कारण त्यावेळी त्यांना त्यांच्या मुलांचे लग्न करायचे असते. लग्न झाले नाही तर मुलांच्या लग्नाच्या पूजेला बसता येत नाही म्हणून ते आधी धार्मिक पद्धतीने लग्न करतात आणि नंतर मुलांचे लग्न लावून देतात, असे म्हणतात.

आता कायदेशीर प्रक्रियाही पूर्ण झाली आहे

पूर्वी जेव्हा हे जोडपे लिव्ह-इनमध्ये जायचे तेव्हा सोसायटीसमोर काही ना काही निर्णय घेतला जायचा. मात्र, आता ही परंपरा पूर्णपणे संपली असून दोघेही बराच काळ एकत्र राहतात. त्यांच्यावर लग्नासाठी कोणतेही दडपण नसून ते लग्नाशिवाय बराच काळ एकत्र राहतात आणि कुटुंबही सेटल करतात.

एका माध्यमाने दिलेल्या वृत्तानुसार, राजस्थानच्या एकूण आदिवासी लोकसंख्येपैकी गरासिया जमातीची लोकसंख्या 2.5 टक्के आहे. हे प्रामुख्याने खेरवारा, कोत्रा, झडोल, उदयपूर जिल्ह्यातील फलासिया गोगुंडा आणि सिरोही जिल्ह्यातील पिंडवाडा आणि अबू रोड आणि पाली जिल्ह्यात राहतात. दक्षिण राजस्थानच्या आदिवासीबहुल भागात वर्षानुवर्षे एकत्र लिव्ह-इन-रिलेशनशिपमध्ये राहिल्यानंतर लग्न करण्याची परंपरा आहे. शेकडो वर्षांपासून ही परंपरा येथे सुरू आहे.

उदयपूरच्या झडोल तहसीलमधील अडोल गावात 32 वर्षीय दिव्यांग नक्कलाल कासोटियाने गुरुवारी तीन महिलांशी लग्न केले. नक्कलाल हे पहिल्या महिलेसोबत 12 वर्षे आणि दुसऱ्या महिलेसोबत 8 वर्षे लिव्ह-इन रिलेशनशिपमध्ये होते. नक्कलालची तिसरी वधू देखील दुसरी कोणी नसून त्या महिलेची धाकटी बहीण आहे जी त्याच्यासोबत 12 वर्षांपासून राहते. तिच्यासोबतही तो 1 वर्ष लिव्ह-इन-रिलेशनशिपमध्ये होता.

Edited By: Pravin Dhamale