Manoj Kumar: आठवणीतील मनोज कुमार; राष्ट्रीय पुरस्कार अन् देशभर कौतुक झालं, पण बक्षिसाची रक्कम भगतसिंगांच्या कुटुंबाला दिली

Manoj Kumar : प्रख्यात अभिनेते मनोज कुमार यांचे आज वयाच्या ८७व्या वर्षी निधन झाले. त्यांनी त्यांच्या कारकिर्दीत अनेक संस्मरणीय भूमिका साकारल्या, त्यामुळे त्यांना 'भारत कुमार' ही उपाधी मिळाली. १९६५ साली प्रदर्शित झालेल्या 'शहीद' या चित्रपटात त्यांनी क्रांतीकारी भगत सिंग यांची भूमिका साकारली होती. या भूमिकेसाठी त्यांना राष्ट्रीय पुरस्कार मिळाला. विशेष म्हणजे, मनोज कुमार यांनी या पुरस्काराची संपूर्ण रक्कम भगत सिंग यांच्या कुटुंबीयांना दान केली.

'शहीद' हा चित्रपट एस. राम शर्मा यांनी दिग्दर्शित केला होता आणि त्यात मनोज कुमार यांच्यासोबत कमिनी कौशल, प्राण, प्रेम चोप्रा, मनमोहन, मदन पुरी आणि करण दीवान यांसारखे कलाकार होते. मनोज कुमार यांनी एका मुलाखतीत सांगितले की, "मी 'शहीद' चित्रपटासाठी मिळालेली राष्ट्रीय पुरस्काराची संपूर्ण रक्कम भगत सिंग यांच्या कुटुंबीयांना दान केली. पुरस्कार मिळाल्याने कोणत्याही कलाकाराला समाधान मिळते. माझ्या कार्याची सरकारने दखल घेतल्याचा मला आनंद आहे."

मनोज कुमार यांनी त्यांच्या 'उपकार' (१९६७) या चित्रपटाबद्दल दिग्गज दिग्दर्शक सत्यजित रे यांच्याशी झालेल्या चर्चेचा उल्लेख केला. दिल्लीतील एका चित्रपट महोत्सवात झालेल्या या भेटीमध्ये रे यांनी 'उपकार' चित्रपटाला मेलोड्रॅमॅटिक म्हटले. त्यावर मनोज कुमार यांनी 'चारुलता' चित्रपटातील एका दृश्याचा संदर्भ देत प्रत्युत्तर दिले. या चर्चेनंतर रे यांनी त्यांचे कौतुक केले.

मनोज कुमार यांचे शुक्रवारी मुंबईतील कोकिलाबेन धीरूभाई अंबानी रुग्णालयात निधन झाले. ८७ वर्षीय मनोज कुमार यांना दीर्घकाळापासून यकृत सिरोसिसचा त्रास होता. त्यांच्या निधनानंतर देशभरातून श्रद्धांजली वाहिली जात आहे. त्यांच्या 'शहिद' 'उपकार', 'रोटी कपडा और मकान', 'शोर', 'क्रांती' आणि 'पूरब और पश्चिम' यांसारख्या चित्रपटांनी भारतीय चित्रपटसृष्टीत अमूल्य योगदान दिले आहे.