नवी दिल्ली : (Delhi pollution) दिल्लीतील हवेची गुणवत्ता इतकी खालावली की लोकांना श्वास घेणे देखील कठीण झाले आहे. प्रदुषणामुळे यावर्षी पुन्हा शाळा बंद ठेवाव्या लागल्या. दिल्लीसाठी हे 'प्रदूषण सुट्टी' गंमतीची नसून दरवर्षीची समस्या बनली आहे. गेल्या वर्षीही परिस्थिती इतकी बिघडली होती की, दिल्ली शिक्षण संचालनालयाने वेळेपूर्वी हिवाळी सुट्टी जाहीर केली होती. यावेळीही प्रदूषणाची धोकादायक परिस्थिती पाहता सर्व शाळा सर्व वर्गांसाठी पूर्णपणे बंद ठेवण्यात आल्या आहेत.

सोमवारी, ग्रेप -4 सह, दिल्लीतील सर्व सरकारी आणि खाजगी शाळा बोर्ड वर्ग वगळता सर्व वर्गांसाठी बंद होत्या. यानंतर सर्वोच्च न्यायालयाने बोर्डाच्या वर्गांसाठी ऑनलाइन वर्ग घेण्यास सांगितले. सोमवारी बोर्डाच्या वर्गासाठी शाळा सुरू झाल्या मात्र उपस्थिती कमीच राहिली. प्रदूषण इतके वाईट आहे की मुले आजारी पडत आहेत आणि त्यांचे पालक मुलांना घराबाहेर पाठवण्याचे टाळत आहेत. 

घरात बंदिस्त राहणे हा पर्याय नाही

12वीची विद्यार्थिनी खुशी वर्मा म्हणते, घरात बंदिस्त राहणे हा पर्याय नाही. आपल्या जीवनाचा दर्जा घसरत आहे. माझ्या एका मित्राला श्वासोच्छवासाचा त्रास वाढला आहे, मला दोन दिवसांपासून डोकेदुखी होत आहे, त्याचे कारण प्रदूषण आहे. सकाळी लवकर शाळेत जाताना मला आजारी वाटते. मॉडेल टाऊनमध्ये राहणारे कुशाग्र अग्रवाल म्हणतात, ही विचित्र परिस्थिती आहे, दरवर्षी नोव्हेंबरमध्ये मुलांना या प्रदूषणाचा त्रास होतो. माझी दोन्ही मुले गेल्या आठवड्यापासून घरात कोंडून आहेत. देशाच्या राजधानीत आपण मुलांना विषारी धूर देत आहोत. दिल्लीत राहण्याचे परिणाम मुलांना नक्कीच भोगावे लागतील, आता नाही तर काही वर्षांत नक्कीच. दिल्ली सरकार असो की केंद्र सरकार, कोणीही गंभीर नाही, असे ते म्हणाले.

सरकारने शैक्षणिक दिनदर्शिकेत बदल करावा

दिल्ली पॅरेंट्स असोसिएशनच्या अध्यक्षा अपराजिता गौतम म्हणतात, केंद्र सरकार असो की दिल्ली सरकार, दहा महिन्यांपासून प्रदूषण कमी करण्यासाठी कोणीही काहीही केले नाही. पराटी जळत आहेत, रस्त्यावर धूळ उडत आहे, कोणालाच पर्वा नाही. दुसरे, कोविड असो, प्रदूषण असो, शाळा बंद करा, ही दृष्टी असू नये. जोपर्यंत सरकार वर्षभर काम करू शकत नाही किंवा प्रदूषण कमी करू शकत नाही, तोपर्यंत बोर्डाच्या विद्यार्थ्यांना डोळ्यांसमोर ठेवून शाळेच्या कॅलेंडरमध्ये थोडा बदल करायला हवा.

नोव्हेंबरमध्ये एक आठवडा-दहा दिवस प्रदुषण सुट्टी द्या आणि ग्रेप-4 आधी लागू करायला हवी होती. त्याच वेळी, अनेक शाळांनी नोव्हेंबरमध्ये त्यांचे अत्यावश्यक उपक्रम आधीच बंद केले आहेत. द्वारकाच्या आयटीएल पब्लिक स्कूलच्या प्राचार्या सुधा आचार्य सांगतात, गेल्या 7-8 वर्षांपासून आम्ही ही परिस्थिती पाहत आहोत, म्हणून आम्ही नोव्हेंबरमधील सर्व प्रमुख वार्षिक उपक्रम जसे की परीक्षा, क्रीडा स्पर्धा, सांस्कृतिक महोत्सव, वार्षिक दिवस, थांबवले आहेत.  ते आता ऑक्टोबर किंवा फेब्रुवारीमध्ये घेण्यात येणार आहे. परंतु शाळा बंद करणे आणि ऑनलाइन वर्ग घेणे हा उपाय नाही, कारण मुले ऑनलाइन वर्गात शिकू शकत नाहीत, मोबाइल फोन फक्त त्यांचा स्क्रीन वेळ वाढवतात.

मुले घरातून नक्कीच बाहेर पडतील- आर सी जैन

दिल्ली स्टेट पब्लिक स्कूल मॅनेजमेंट असोसिएशनचे अध्यक्ष आर सी जैन म्हणतात की अतिउष्मा आणि पावसामुळे शाळा बंद करण्याचा विचार केला जाऊ शकतो परंतु प्रदूषणामुळे शाळा दोनदा बंद करणे हे संकट आहे. नोव्हेंबर ते जानेवारीपर्यंत सर्वांनाच काळजी असते. सुट्या अशाच सुरू राहिल्या, तर अधिवेशनात 220 दिवस शाळा सुरू करण्याची अट कशी पूर्ण होणार? शिवाय सुट्ट्या घेऊन काही फायदा नाही, मुले नक्कीच घराबाहेर पडतील. यापेक्षा शाळांच्या वेळा बदलून वर्षभर प्रदूषणमुक्तीचे काम करा.

Edited By- नितीश गाडगे