पुणे: शिवशाहीर बाबासाहेब पुरंदरे (Babasaheb Purandare) यांचं निधन झाले आहे. गेले अनेक दिवस ते दीनानाथ दवाखान्यात होते. बाबासाहेब पुरंदरे यांना न्यूमोनिया होऊन वृद्धपकाळाने ते गेल्या आठवडा भरापासून दिनानाथ रुग्णालयामध्ये दाखल होते. बाबासाहेबांचा नुकताच पुण्यात शंभरी पदार्पणाचा मोठा कार्यक्रम झाला होता. आशा भोसले, राज ठाकरे यांच्या मोठ्या लोकांनी कार्यक्रमाला हजेरी लावली होती.

बाबासाहेबांचा थोडक्यात परिचय

बळवंत मोरेश्वर पुरंदरे (जन्म 29 जुलै 1922), बाबासाहेब पुरंदरे म्हणून महाराष्ट्रात प्रसिद्ध होते. भारतातील एक चांगले लेखक म्हणून त्यांच्याकडे पाहिलं जात होते. 25 जानेवारी 2019 रोजी त्यांना पद्मविभूषण, भारताचा दुसरा-सर्वोच्च नागरी पुरस्कार प्रदान करण्यात आला होता. त्यांचं बहुतांशी लेखक छत्रपती शिवाजी महाराज यांच्या जीवनाशी संबंधित घटनांवर आधारित आहेत. त्यांना शिव-शाहीर म्हणून संबोधले जात होते. त्यांना मुख्यतः शिवाजी जाणता राजा या लोकप्रिय नाटकासाठी ओळखले जाते. ते केवळ महाराष्ट्रातच नाही तर आंध्र प्रदेश आणि गोव्यातही लोकप्रिय होते. पुरंदरे यांनी पुण्याच्या पेशव्यांच्या इतिहासाचाही अभ्यास केला आहे. माधव देशपांडे आणि माधव मेहेरे यांच्यासह १९७० च्या दशकाच्या सुरुवातीस शिवसेना पक्षाचे ज्येष्ठ नेते बाळासाहेब ठाकरे यांच्यासोबत महत्त्वपूर्ण योगदानासाठीही ते ओळखले जातात. 2015 मध्ये त्यांना महाराष्ट्राचा सर्वोच्च नागरी पुरस्कार, महाराष्ट्र भूषण पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले होते.

साहित्याचा वारसा असलेले बाबासाहेबांचे कुटुंब

बाबासाहेबांच्य पत्नी निर्मला पुरंदरे (1933-2019) या ज्येष्ठ सामाजिक कार्यकर्त्या होत्या. त्यांनी पुण्यात वनस्थली संस्थेची स्थापना केली. ग्रामीण महिला, बालविकासासाठी त्यांनी केलेले कार्य नावाजले गेलेले आहे. त्यांचे बंधू श्रीगं माजगावकर आणि बाबासाहेब पुरंदरे यांचा साहित्य क्षेत्रात खूप जवळचा संबंध होता. बाबासाहेब पुरंदरे यांना एक मुलगी माधुरी आणि अमृत आणि प्रसाद अशी दोन मुले आहेत. त्यांची सर्व मुले मराठी साहित्य क्षेत्रात कार्यरत आहेत. माधुरी पुरंदरे त्यांची मुलगी आहेत, त्याही एक प्रसिद्ध लेखिका, चित्रकार आणि गायिका आहेत.

शिवरायांवर 12000 हून अधिक भाषणं

लेखन आणि नाट्य क्षेत्रातील त्यांच्या आठ दशकांहून अधिक कारकिर्दीत, पुरंदरे यांनी छत्रपती शिवाजी महाराजांवर 12,000 हून अधिक व्याख्याने दिली आणि सर्व किल्ले आणि मराठा साम्राज्याच्या इतिहासाचा अभ्यास केला, ज्यामुळे त्यांना या विषयावर अधिकार प्राप्त झाला. त्यांनी 1985 मध्ये "जाणता राजा" नावाचे ऐतिहासिक नाटक लिहिले आणि दिग्दर्शित केले, जे 200 हून अधिक कलाकारांनी वर्षभरात सादर केले, पाच भाषांमध्ये अनुवादित आणि अभिनय केलेले आणि महाराष्ट्र, गोवा, दिल्ली येथे 1,250 हून अधिक प्रयोग घडवून आणले.

बाबासाहेबांच्या कलाकृती

“राजे शिवछत्रपती” आणि “जाणता राजा”, “महाराज”, “शेलारखिंड”, “गडकोट किल्ले”, “आग्रा”, “लालमहाल”, “पुरंदर”, “राजगड”, “पन्हाळगड”, “सिंहगड”, “प्रतापगड”, “पुरंदरांची दौलत”, “मुजऱ्याचा मानकरी”, “फुलवंती”, “सावित्री” आणि “कलावंतीचा सज्जा” या त्यांच्या प्रमुख कलाकृती आहेत. . त्यांना 2015 मध्ये “महाराष्ट्र भूषण” आणि 2019 मध्ये देशाचा दुसरा सर्वोच्च नागरी सन्मान “पद्मविभूषण” प्रदान करण्यात आला आहे.

Edited By: Pravin Dhamale