Bone Health : लहानपणापासून हाडांच्या आरोग्यावर भर दिला जातो असे म्हणतात. जसजसे आपण मोठे होतो तसतशी आपली हाडे मजबूत होतात परंतु वयानंतर ती कमी होऊ लागतात, ज्याला प्रतिबंध करण्यासाठी आपण विशेष लक्ष देणे आवश्यक आहे. तथापि, आहाराव्यतिरिक्त, जीवनशैलीत काही बदल करणे देखील आवश्यक आहे कारण ती मजबूत हाडे आहेत जी वृद्धापकाळात आपल्या शरीराचा भार उचलतात.

कमकुवत हाडांमुळे फ्रॅक्चर, ऑस्टिओपोरोसिस आणि हाडांशी संबंधित इतर आजारांचा धोका वाढण्यासह विविध समस्या उद्भवू शकतात. त्यामुळे आहारात (Diet) कॅल्शियमयुक्त पदार्थांचा समावेश करण्यासोबतच रोजच्या सवयींमध्येही काही बदल करणे आवश्यक आहे. चला तर मग जाणून घेऊया अशा कोणत्या सवयी आहेत, ज्यामुळे हाडे हळूहळू कमकुवत होतात.

1. वाईट आहार -

जगभरात असे लोक मोठ्या संख्येने आहेत जे कामाच्या घाईत, रिकाम्या पोटी घर सोडतात किंवा त्यांच्यासोबत एक कप कॉफी घेतात. पण कदाचित त्यांना हे माहित नसेल की हाडांचा प्रश्न येतो तेव्हा त्यांना निरोगी (Healthy) ठेवण्यासाठी निरोगी आणि संतुलित आहार घेणे खूप महत्वाचे आहे. याशिवाय प्रक्रिया केलेले खाद्यपदार्थ आणि काही शीतपेयांच्या अतिवापरामुळे हाडांना सूज येऊ शकते.

2. सूर्यप्रकाशाचा अभाव -

तुम्ही विचार करत असाल की सूर्याची किरणे हानिकारक असतात, मग ते हाडांसाठी कसे फायदेशीर असू शकतात. परंतु सूर्यप्रकाशामुळे शरीराला व्हिटॅमिन डी तयार होण्यास मदत होते, जे कॅल्शियम शोषण आणि हाडांच्या विकासासाठी आवश्यक आहे. जर शरीराला पुरेसा सूर्यप्रकाश मिळत नसेल तर व्हिटॅमिन डीची कमतरता असू शकते, ज्यामुळे हाडे कमकुवत होऊ शकतात. सूर्यापासून व्हिटॅमिन (Vitamin) डी मिळविण्यासाठी बाहेर, विशेषतः सकाळच्या उन्हात वेळ घालवा. दुपारच्या कडक उन्हात सूर्याची किरणे हानिकारक ठरू शकतात.

3. सतत बसणे -

तासन्तास कॉम्प्युटर स्क्रीनसमोर बसून राहिल्याने स्नायू स्थिर होतात आणि हाडांना अचानक उठून हालचाल करण्याइतके कष्ट करावे लागत नाहीत. दररोज असे केल्याने हाडे कालांतराने कमकुवत होऊ लागतात. म्हणून, मजबूत आणि निरोगी हाडे राखण्यासाठी, नियमित व्यायाम आणि कामाच्या दरम्यान काही मिनिटांचा ब्रेक आवश्यक आहे. यासाठी चालणे, धावणे किंवा वेट लिफ्टिंग, स्ट्रेचिंग या सवयी आरोग्यासाठी फायदेशीर आहेत.

4. धूम्रपान -

धुम्रपान हा आजचे आधुनिक जीवन दाखवण्याचा एक मार्ग बनला आहे. याशिवाय काही लोकांनी हा तणाव कमी करण्याचा उत्तम उपाय मानला आहे. पण कदाचित त्यांना हे माहीत नसेल की धुम्रपान केवळ फुफ्फुसासाठीच नाही तर शरीराच्या जवळपास प्रत्येक अवयवासाठी हानिकारक आहे. धूम्रपानामुळे हाडांना आवश्यक असलेले कॅल्शियम आणि इतर पोषक तत्वांचे शोषण होण्यास अडथळा निर्माण होतो. याशिवाय, ते हाडांची घनता देखील कमी करते, ज्यामुळे फ्रॅक्चरचा धोका आणखी वाढतो.

5. दारू पिण्याची सवय -

मित्रांसोबत पार्टी करणे आणि मद्यपान करणे मजेदार वाटेल, परंतु त्याचा हाडांवर गंभीर परिणाम होतो. अल्कोहोल शरीराच्या कॅल्शियम शोषण्याच्या क्षमतेत अडथळा आणते, ज्यामुळे ते खराब होते. याशिवाय अल्कोहोलमुळे हाडांच्या रीमॉडेलिंगवरही परिणाम होतो, ज्यामुळे हाडांची घनता कमी होऊ शकते.

6. ताण -

जेव्हा एखादी व्यक्ती तणावग्रस्त असते तेव्हा शरीर कॉर्टिसॉल नावाचे हार्मोन सोडते, जे हाडांच्या पुनर्बांधणीत अडथळा आणते. दीर्घकालीन तणावामुळे हाडांची घनता कमी होते आणि फ्रॅक्चरचा धोका वाढतो. त्यामुळे पुढच्या वेळी जेव्हा तुम्ही तणावात असाल तेव्हा तुमचे मन शांत करण्यासाठी योग किंवा दीर्घ श्वास घेण्याचा प्रयत्न करा.

7. कॅफिनचा अति प्रमाणात वापर -

यामुळे कॉफीप्रेमींना त्रास होऊ शकतो, परंतु शरीरात कॅफिनचे प्रमाण जास्त असल्यास हाडांना नुकसान होऊ शकते. कॉफी आणि चहा व्यतिरिक्त काही शीतपेयांमध्येही कॅफिन आढळते. जास्त प्रमाणात कॅफिनच्या वापरामुळे शरीर कॅल्शियम योग्य प्रकारे शोषू शकत नाही, ज्यामुळे हाडांची हानी होऊ शकते.

डिस्क्लेमर: सदर लेख फक्त सामान्य माहितीसाठी आहे. अधिक तपशीलांसाठी नेहमी आपल्या डॉक्टरांशी संपर्क साधा.