रक्ताचा कर्करोग म्हणजेच ब्लड कॅन्सर म्हणजे शरीराच्या मुळात असलेल्या अस्थिमज्जेत निर्माण होणाऱ्या रक्तपेशींमध्ये गडबड होणं. या पेशी चुकीच्या पद्धतीने वाढतात आणि कार्य करण्यास अपयशी ठरतात. त्यामुळे त्या निरोगी पेशींना जागा मिळत नाही आणि त्याचा संपूर्ण शरीरावर परिणाम होतो.

आपल्या शरीरात अस्थिमज्जेमधून मुख्यतः तीन प्रकारच्या पेशी तयार होतात-

• लाल रक्तपेशी (RBC)- या पेशी शरीरात ऑक्सिजन पोहोचवण्याचं काम करतात.

• पांढऱ्या रक्तपेशी (WBC)- या पेशी शरीराची रोगप्रतिकारशक्ती मजबूत करतात.

• प्लेटलेट्स- रक्तस्त्राव थांबवण्याचं काम करतात.

रक्ताचा कर्करोग झाल्यास या पेशींच्या कार्यात अडथळा येतो आणि अनेक समस्यांचा सामना करावा लागतो.

रक्ताच्या कर्करोगाची लक्षणं

रक्ताच्या कर्करोगाची लक्षणं इतर आजारांसारखी दिसण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे अनेक वेळा सुरुवातीला लक्षात येत नाही. मात्र ही लक्षणं काही आठवड्यांपेक्षा जास्त काळ राहिली तर त्वरित डॉक्टरांशी संपर्क साधला पाहिजे. ही लक्षणं कोणती आहेत ती पाहूयात-

• सतत थकवा येणं

• वारंवार इन्फेक्शन होणं

• लिम्फ नोड्सना सूज येणं

• हाडांमध्ये किंवा सांध्यांमध्ये वेदना होणं

• रात्री प्रचंड घाम येणं

• रात्रीच्या वेळेस ताप येणं

• वजन झपाट्याने कमी होणं

• अंगावर निळसर डाग येणं

ब्लड कॅन्सर होण्यामागे काय कारणं असू शकतात?

ब्लड कॅन्सर मुख्यतः रक्तपेशींच्या डीएनएमध्ये (DNA) होणाऱ्या बदलामुळे होतो. शरीरातील चुकीच्या पेशी इतक्या प्रमाणात वाढतात की, निरोगी पेशींना स्थान मिळत नाही. त्यामुळे शरीरातील रोगप्रतिकारशक्ती, ऑक्सिजन पोहोचवणं आणि रक्त थांबवणं अशा महत्त्वाच्या प्रक्रिया प्रभावित होतात.

ब्लड कॅन्सर होण्यामागे कोणते घटक कारणीभूत ठरतात?

• वय- वय वाढल्यास रक्ताचा कर्करोग होण्याचा धोका वाढतो.

• लिंग- पुरुषांमध्ये या कर्करोगाचं प्रमाण थोडं जास्त आहे.

• धूम्रपान- सिगारेट ओढणं किंवा दुसऱ्याच्या धुराचा संपर्क येणं

• रासायनिक पदार्थ- बेंझीन, फॉर्माल्डिहाइड यासारख्या केमिकल्सचा दीर्घकाळ संपर्क

• कौटुंबिक इतिहास- कुटुंबात आधी एखाद्याला हा आजार असणं

ब्लड कॅन्सरचे प्रकार

ल्यूकेमिया (Leukemia)

हा प्रकार अस्थिमज्जेतून सुरू होतो आणि पांढऱ्या रक्तपेशींच्या वाढत्या उत्पादनामुळे तयार होतो. विशेषतः लहान मुलांमध्ये दिसणारा सर्वात सामान्य ब्लड कॅन्सर हा असतो.

लिंफोमा (Lymphoma)

या प्रकारचा कॅन्सर लिम्फेटिक सिस्टिममध्ये होतात. यामध्ये दोन प्रकार आहेत एक हॉजकिन्स आणि नॉन-हॉजकिन्स लिंफोमा.

मायलोमा (Myeloma)

हा प्रकार प्लाझ्मा पेशींमध्ये होतो. या पेशी अँटीबॉडी तयार करतात. यामधील सर्वात सामान्य प्रकार म्हणजे मल्टिपल मायलोमा.

दुर्मिळ प्रकार

• मायलोप्रोलिफेरेटिव्ह निओप्लाझ्म (MPN)

• मायलोडिस्प्लास्टिक सिंड्रोम (MDS)

डिस्क्लेमर : वरील माहिती आम्ही फक्त वाचक-प्रेक्षकांना देत आहोत. आम्ही याचं समर्थन अथवा दावा करत नाही. कोणतेही उपचार, डाएट आणि औषधं तज्ज्ञांच्या सल्ल्यानंच घ्यावीत