दसरा सण यंदा शनिवारी म्हणजे १२ ऑक्टोबर २०२४ रोजी साजरा केला जाणर आहे. या सणाला राज्यात विशेष महत्व आहे. दसरा साजरा करताना हिंदू धर्मीय एकमेकांना आपट्याची पाने सोन्याच्या स्वरुपात वाटतात. आपट्याची पाने वाटताना शुभ दसरा अशा शुभेच्छा सुद्धा दिल्या जातात. अशात बौद्ध धर्मात देखील या दिवशी एक सण साजरा केला जातो. त्यामुळे आज आपण याच सणाबद्दल अधिक माहिती जाणून घेणार आहोत.

बौद्ध धर्मात धम्मचक्र प्रवर्तन दिन दसऱ्याच्या दिवशी साजरा केला जातो. अशोक विजयादशमी किंवा १४ ऑक्टोबर रोजी हा सण बौद्ध धर्मीय व्यक्ती मोठ्या आनंदात साजरा करतात. या सणानिमित्त बौद्ध अनुयायी मोठ्या श्रद्धेने एकत्र येतात. पांढरे शुभ्र वस्त्र परिधान करतात. त्यानंतर त्रिशरण पंचशील गायले जाते. विश्वाला शांतीचा संदेश देणाऱ्या महाकारूणी तथागत गौतम बुद्धांचे स्मरण आणि पुजन केले जाते.

या दिवशी काय घडलं?

भारतीय घटनेचे शिल्पकार डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी नागपूरमधील दीक्षाभूमी येथे १४ ऑक्टोबर १९५६ रोजी बौद्ध धर्माची दीक्षा घेतली. काळासह पडद्याआड चाललेल्या या धर्माचा बाबासाहेबांनी पुन्हा प्रसार करण्यास सुरूवात केली होती. त्यावेळी त्यांच्यासह लाखो नागरिकांनी या धर्माचा स्वीकार केला. बाबासाहेबांनी मी हिंदू म्हणून जन्माला आलो पण मी हिंदू म्हणून मरणार नाही, असं म्हणत शांतीचा मार्ग सांगणारा बौद्ध धर्म स्विकारला होता.

हा धर्मांतरण सोहळा अशोक विजयादशमीला काही अनुयायी साजरा करतात. तर काही व्यक्ती तारखेप्रमाणे १४ ऑक्टोबर हा सण साजरा करतात. १४ ऑक्टोबर रोजी दीक्षाभूमी, नागपूर येथे लाखोंच्या संख्येने बौद्ध अनुयायी जमा होतात. भारतभूमीत जवळपास लुप्त झालेल्या बौद्ध धम्माचे चक्र डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी गतिमान म्हणजेच "धम्मचक्र प्रवर्तन" केले. या दिवसाला "धम्मचक्र अनुप्रवर्तन दिन" असंही म्हटलं जातं.