भारतात लठ्ठपणा आणि मधुमेह या दोन्ही आजारांची प्रकरणे झपाट्याने वाढत असल्याचेही काही अहवालांमधून समोर आले आहे, जे चिंतेचे कारण आहे. या आजारांमुळे आरोग्याला खूप नुकसान होऊ शकते. लठ्ठपणामुळे मधुमेहाचा धोकाही मोठ्या प्रमाणात वाढू शकतो. लठ्ठपणा ही अशी स्थिती आहे ज्यामध्ये शरीरातील चरबीचे प्रमाण जास्त वाढते. हे अस्वस्थ खाण्याच्या सवयी आणि शारीरिक हालचालींच्या अभावामुळे होते. लठ्ठपणामुळे मधुमेह आणि हृदयविकार यासारख्या अनेक गंभीर आरोग्य समस्या देखील उद्भवू शकतात.
मधुमेह हा एक आजार आहे ज्यामध्ये शरीरातील ग्लुकोजची पातळी वाढते. शरीरात इन्सुलिन हार्मोनची पातळी कमी झाल्यामुळे असे होते. इन्सुलिन शरीराच्या पेशींमध्ये ग्लुकोजचे वाहतूक करण्यास मदत करते, जे त्यांचा ऊर्जेसाठी वापर करते आणि रक्तातील साखरेची पातळी नियमित ठेवते. मधुमेहाचे दोन प्रकार आहेत. टाइप-१ मधुमेह आणि टाइप-२ मधुमेह. टाइप १ मधुमेहामध्ये शरीरात इन्सुलिन तयार होत नाही. दुसरीकडे, टाइप २ मधुमेहामध्ये, शरीरात इन्सुलिन तयार होते, परंतु पेशी त्याचा योग्य वापर करू शकत नाहीत.
लठ्ठपणा आणि टाईप-२ मधुमेह यांचा खोलवर संबंध आहे. लठ्ठपणाचा त्रास असलेल्या लोकांना टाइप-२ मधुमेह होण्याचा धोका जास्त असतो. याचे कारण असे आहे की अतिरिक्त चरबीच्या पेशी इन्सुलिनचा प्रभाव कमी करतात. त्यामुळे रक्तातील ग्लुकोजची पातळी वाढते आणि मधुमेह होतो.
इन्सुलिन रेझिस्टन्स- लठ्ठपणामध्ये शरीरात इन्सुलिन रेझिस्टन्स वाढतो, त्यामुळे रक्तातील ग्लुकोजची पातळी वाढते. लठ्ठपणामुळे शरीरात जळजळ होऊ शकते, ज्यामुळे इन्सुलिन प्रतिरोधक क्षमता वाढते. लठ्ठपणामुळे फॅटी लिव्हर होण्याचा धोका वाढतो, जो इन्सुलिन रेझिस्टन्स आणि टाइप-२ मधुमेहाशी संबंधित आहे.
लठ्ठपणामुळे उच्च रक्तदाब आणि उच्च कोलेस्ट्रॉल होऊ शकते, ज्यामुळे मधुमेहाचा धोका वाढतो. लठ्ठपणामुळे पीसीओएसचा धोका देखील वाढतो, जो महिलांमध्ये टाइप २ मधुमेहासाठी एक प्रमुख जोखीम घटक आहे.
निरोगी आहार- फळे, भाज्या, संपूर्ण धान्य आणि प्रथिनेयुक्त पदार्थ यांचा समावेश असलेला निरोगी आहार घ्या. नियमित व्यायाम करा. जर तुम्हाला लठ्ठपणाचा त्रास होत असेल तर वजन कमी करण्याचा प्रयत्न करा. मधुमेहाची औषधे डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार घ्या.
जीवनशैलीत बदल- तणाव कमी करा, पुरेशी झोप घ्या आणि धूम्रपान करू नका.
Edited by - Archana Chavan