टोकियो ऑलिम्पिक (Olympic Games Tokyo 2020) सुरू होण्यास अजून काही दिवस शिल्लक आहेत. त्यापूर्वी आपण भारताला मिळालेले ऑलिम्पिकचा पदक आणि त्या मागचा इतिहास जाणून घेणार आहोत. ऑलिम्पिकमध्ये भारताचा सहभाग 121 वर्षे जुना आहे. 1900 मध्ये प्रथमच भारताने यात भाग घेतला होता. त्यावेळी देशावर इंग्रजांचे राज्य होते. भारताला एक पदक (India Olympics Medal) देखील मिळाले होते. पदक जिंकणारा एक ब्रिटिश-भारतीय होता. त्याचे नाव नॉर्मन प्रिचर्ड (Norman Pritchard) होते. नॉर्मनच्या नावे दोन पदके होती.
तथापि, नॉर्मन प्रिचर्डच्या या पदकासाठी देशवासी फारसे मानत नाहीत. ते त्यास परदेशी पदक मानतात. नॉर्मनबद्दल बोलताना त्याचा जन्म 29 जून 1877 रोजी कोलकाताच्या अलीपूर येथे झाला. तो ब्रिटीश होता. कोलकाता येथूनच त्याने अ‍ॅथलेटिक्सला सुरुवात केली. ऑलिम्पिकमध्ये भाग घेण्यापूर्वी नॉर्मनने 1894 ते 1900 या काळात कोलकातामध्ये अनेक शर्यती जिंकल्या. 100 मीटर शर्यतीत त्याने अनेक ट्रॉफी जिंकल्या. याशिवाय 440 मीटर आणि 120 मीटर हर्डल रेसमध्येही त्याने नाव कमावले. जेव्हा ब्रिटीश सरकारने ऑलम्पिकमध्ये नॉर्मनला पाठवण्याचा निर्णय घेतला तेव्हा त्याने एका नव्हे तर पाच शर्यतीत भाग घेतला.
नॉर्मनने 100 मीटर शर्यतीव्यतिरिक्त 60 मीटर, 200 मीटर (फर्राटा), 110 मीटर आणि 200 मीटर हर्डल रेसमध्ये आपले नशीब आजमावले. नॉर्मन पाचपैकी दोन शर्यतीत यशस्वी ठरला. 200 मीटर स्प्रिंट आणि 200 मीटर हर्डल रेसमध्ये त्याने रौप्यपदक जिंकले. नॉर्मनच्या नावावर आणखी एक नोंद आहे. ऑलिम्पिकमध्ये पदक जिंकणारा तो पहिला भारतीयच नाही तर पहिला आशियाई देखील होता. पदक जिंकल्यानंतर नॉर्मन भारतात आला तेव्हा त्यांचे भव्य स्वागत करण्यात आले. त्यांने भारतीय फुटबॉल असोसिएशनचे सचिवदेखील केले गेले. 1900 ते 1902 या काळात त्यांने हे पद भूषविले.
बर्‍याच वर्षांपासून हा वाद चालू होता की नॉर्मन प्रिचर्डचे पदक भारत की ब्रिटनमध्ये मोजले जाईल. 2004 मध्ये आंतरराष्ट्रीय अ‍ॅथलेटिक्स असोसिएशनने हे स्पष्ट केले की तो ब्रिटीश आहे, परंतु त्याचे पदक भारतात जाईल. त्यामुळे पॅरिस ऑलिम्पिकमध्ये नॉर्मनने जिंकलेली दोन्ही पदके भारताच्या नावे नोंदली गेली आहेत. नॉर्मन याने 1905 मध्ये आपल्या कुटुंबासमवेत भारत सोडला. तो ब्रिटनला गेला होता. तेथेही त्याने अनेक चित्रपटांत काम केले. 31 नोव्हेंबर 1929 रोजी नॉर्मनचा लॉस एंजेलिसमध्ये मृत्यू झाला.
Edited By: Pravin Dhamale
सकाळ+चे सदस्य व्हा
Read Marathi news and watch Live TV. Breaking news from Maharashtra, India, Pune, Mumbai, Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle at SaamTV. Get Live Marathi news on Mobile. Download the Saam Tv app for Android and IOS.