कोच्ची, केरळ: आजचा दिवस देशासाठी ऐतिहासिक आहे. देशाची पहिली स्वदेशी विमानवाहू युद्धनौका 'आयएनएस विक्रांत' (INS Vikrant) भारतीय नौदलात सामील झाली आहे, यामुळे भारताची सागरी ताकद वाढली आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी (PM Modi) आज केरळमधील कोच्ची याठिकाणी एका कार्यक्रमात आयएनएस विक्रांतला हिरवा झेंडा दाखवला आणि ही युद्धनौका देशाला सुपूर्द केली आहे. भारताच्या सागरी इतिहासातील हे आतापर्यंतचे सर्वात मोठे जहाज आहे. (PM Modi to commission INS Vikrant)
हे देखील पाहा -
'आयएनएस विक्रांत' ही संरक्षण क्षेत्रातील आत्मनिर्भर भारतासाठी एक मैलाचा दगड आहे. INS विक्रांत हे भारतातील आघाडीच्या औद्योगिक घराण्यांद्वारे तसेच १०० हून अधिक MSMEs द्वारे पुरविलेल्या स्वदेशी उपकरणे आणि यंत्रसामग्री वापरून तयार केले आहे. यात अत्याधुनिक ऑटोमेशन सुविधा आहेत. यावेळी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी नवीन नौदल ध्वजाचे अनावरणही केले आहे.
विक्रांत भारतीय नौदलात सामील झाल्यामुळे, भारत हा यूएस, यूके, रशिया, चीन आणि फ्रान्स यांसारख्या देशांच्या निवडक यादीत सामील झाला आहे, ज्यांच्याकडे स्वदेशी विमानवाहू जहाजाची रचना आणि निर्मिती करण्याची क्षमता आहे. चीनकडेही भारताप्रमाणेच दोन स्की जंप विमानवाहू युद्धनौका कार्यरत आहेत. एक प्रकार ००३ वर्ग सागरी चाचण्या घेत आहे. चीनच्या तिसऱ्या विमानवाहू नौकेचे नाव फुजियान आहे. यात अत्याधुनिक रडार आहेत, जे ५०० किमी अंतरापर्यंतचे क्षेत्र स्कॅन करू शकतात.
आयएनएस विक्रांत एअरक्राफ्ट कॅरियर हे समुद्राच्यावर तरंगणारे हवाई दलाचे स्टेशन आहे. जिथून लढाऊ विमाने, क्षेपणास्त्रे, ड्रोनद्वारे शत्रूंच्या नापाक योजना नष्ट केल्या जाऊ शकतात. आयएनएस विक्रांतमधून ३२ बराक-८ ही क्षेपणास्त्रे डागली जाऊ शकतात. ४४,५७० टनांपेक्षा जास्त वजनाची, ही युद्धनौका 30 लढाऊ विमाने वाहून नेण्यास सक्षम आहे आणि दृश्य श्रेणीच्या पलीकडे हवेतून हवेत मारा करणारी क्षेपणास्त्रे आणि गायडेड बॉम्ब आणि रॉकेटच्या पलीकडे जहाजविरोधी क्षेपणास्त्रांनी सुसज्ज आहे. मिग-२९ साठी लूना लँडिंग सिस्टीम आणि सी हॅरियरसाठी DAPS लँडिंग सिस्टीम यांसारख्या विविध हाताळण्यासाठी आधुनिक प्रक्षेपण आणि पुनर्प्राप्ती प्रणाली देखील सुसज्ज आहे. (INS Vikrant: PM Modi to commission largest ship ever built in India's maritime history)
INS विक्रांतवर ३० एअरक्राफ्ट तैनात केली जातील, ज्यात २० लढाऊ विमाने आणि १० हेलिकॉप्टर असतील. सध्या, मिग-२९ के ('ब्लॅक पँथर') लढाऊ विमाने विक्रांतवर तैनात केली जातील आणि त्यानंतर DRDO आणि HAL द्वारे विकसित केले जाणारे TEDBF म्हणजेच दोन इंजिन डेक बेस्ड फायटर जेट असेल. कारण TEDBF पूर्णपणे तयार होण्यासाठी काही वर्षे लागू शकतात, यादरम्यान अमेरिकेची F-18A सुपर हॉर्नेट किंवा फ्रान्सची राफेल (M) तैनाती केली जाऊ शकते. या दोन्ही लढाऊ विमानांच्या चाचण्या सुरू झाल्या असून अंतिम अहवालानंतर कोणती लढाऊ विमाने तैनात करायची याचा निर्णय घेतला जाणार आहे. या वर्षीच्या नोव्हेंबर महिन्यापासून विक्रांतवर मिग-२९ के लढाऊ विमाने तैनात करण्यात येणार आहेत.
आयएनएस विक्रांत तयार करण्याठी सुमारे २०,००० कोटी रुपये खर्च गेले आहे. हे भारतीय नौदलाच्या स्वतःच्या संस्थेच्या वॉरशिप डिझाइन ब्युरोने याचे डिझाइन केले आहे तसेच बंदरे, जहाजबांधणी आणि जलमार्ग मंत्रालयाच्या अंतर्गत असलेल्या कोचीन शिपयार्ड लिमिटेड या सार्वजनिक क्षेत्रातील शिपयार्ड कंपनीने तयार केले आहे. विक्रांत हे अत्याधुनिक स्वयंचलित फिचर्ससह बांधले गेले आहे आणि ते भारताच्या सागरी इतिहासातील आतापर्यंतचे सर्वात मोठे जहाज आहे.
INS विक्रांतमध्ये एकूण केबल्स लांबी ही २४०० किमी आहे जी कोची आणि दिल्ली दरम्यानच्या अंतराएवढी आहे. विमानवाहू वाहकाच्या २,३०० कंपार्टमेंटमध्ये १,७०० खलाशांसाठी जागा आहे, तसेच महिला अधिकाऱ्यांसाठी विशेष केबिन आहेत आणि एका लहान शहराला वीज पुरवठा करता येईल एवढी वीज निर्माण करण्यास सक्षम आहे. लष्कराच्या म्हणण्यानुसार, विक्रांतच्या स्वयंपाकघरात एका दिवसात ४८०० लोकांसाठी जेवण बनवता येते आणि एका दिवसात १० हजार रोट्या बनवता येतात.
कोणत्याही विमानवाहू युद्धनौकेची ताकद म्हणजे त्यावर तैनात केलेली लढाऊ विमाने आणि हेलिकॉप्टर्स असतात. विमानवाहू जहाज समुद्रात तरंगणारे हवाई क्षेत्र (एअरबेस) म्हणून काम करते. त्यावर तैनात केलेली लढाऊ विमाने आणि हेलिकॉप्टर कित्येक शंभर मैल दूर समुद्राचे निरीक्षण आणि संरक्षण करतात. शत्रूची कोणतीही युद्धनौका किंवा पाणबुडी विक्रांतच्या आजूबाला भटकण्याची हिंमतही करत नाही. विक्रांतचा टॉप स्पीड २८ नॉट्स आहे आणि तो एका वेळी ७५०० नॉटिकल मैल अंतर कापू शकतो, म्हणजेच भारतातून सुरू झाले की आयएनएस विक्रांत ब्राझीलपर्यंत पोहोचू शकते. त्यावर तैनात केलेली लढाऊ विमाने एक ते दोन हजार मैलांचे अंतर पार करू शकतात.
विक्रांतवर असणार्‍या रोटरी विंग विमानांमध्ये सहा पाणबुडीविरोधी हेलिकॉप्टर असतील, जे शत्रूच्या पाणबुड्यांवर विशेष नजर ठेवतील. MH-60R म्हणजेच रोमियो हेलिकॉप्टर अशा मल्टी-मिशन हेलिकॉप्टरसाठी भारताने अमेरिकेशी अलीकडेच करार केला आहे. भारताला यापैकी दोन (02) रोमियो हेलिकॉप्टर देखील मिळाले आहेत. याशिवाय शोध आणि बचाव मोहिमेत दोन टोही हेलिकॉप्टर वापरण्यात येणार आहेत. INS विक्रांतच्या कार्यान्वित झाल्यामुळे भारताला पूर्व आणि पश्चिम दोन्ही किनारपट्टीवर विमानवाहू युद्धनौका तैनात करता येईल. यामुळे या प्रदेशात भारतीय नौदलाची सागरी उपस्थिती आणि क्षमता वाढली आहे.
Read Marathi news and watch Live TV. Breaking news from Maharashtra, India, Pune, Mumbai, Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle at SaamTV. Get Live Marathi news on Mobile. Download the Saam Tv app for Android and IOS.
