किडनी कॅन्सर म्हणजे किडनीच्या पेशींमध्ये अनियंत्रित वाढ होऊन ट्यूमर तयार होणे.
हा कॅन्सर जनुकीय बदलांमुळे होतो आणि शरीराच्या इतर भागात पसरू शकतो.
धूम्रपान, लठ्ठपणा, उच्च रक्तदाब आणि कुटुंबातील इतिहास यामुळे किडनी कॅन्सरचा धोका वाढतो
किडनी म्हणजे शरीरातील एक महत्त्वाचा अवयव. किडनी आपल्या शरीरात रक्त शुद्ध करण्याचं काम करते. पण कधी कधी या किडनीमध्ये असामान्य पेशी वाढू लागतात आणि त्या एक ट्युमर तयार होतो. अशा प्रकारची पेशी वाढ अनियंत्रित होत गेली तर ती कॅन्सरमध्ये बदलू शकते. यालाच किडनी कॅन्सर म्हणतात.
शरीरात काही वेळा जनुकीय बदल (genetic mutation) होतात, ज्यामुळे पेशींचं नैसर्गिक वाढीचं नियंत्रण बिघडतं. या अनियंत्रित पेशी किडनीमध्ये वाढून ट्युमर तयार करतात. ही गाठ हळूहळू कॅन्सरमध्ये रुपांतरित होऊ शकतं आणि शरीराच्या इतर भागांमध्येही पसरू शकते. या प्रक्रियेला मेटास्टेसिस म्हणतात.
काही विशिष्ट कारणांमुळे या आजाराचा धोका वाढतो. त्यामध्ये पुढील गोष्टींचा समावेश होतो:
धूम्रपान – सिगरेट किंवा तंबाखू वापरणाऱ्यांमध्ये किडनी कॅन्सरचा धोका दुपटीने वाढतो.
लठ्ठपणा– शरीरात अतिरिक्त चरबी असल्यास पेशींच्या वाढीवर परिणाम होतो, ज्यामुळे कॅन्सरची शक्यता वाढते.
उच्च रक्तदाब– दीर्घकाळ उच्च रक्तदाब असलेल्या रुग्णांमध्ये किडनीवर ताण येतो.
कौटुंबिक इतिहास– जर कुटुंबात कोणाला किडनीशी संबंधित गंभीर आजार झाला असेल, तर कॅन्सरचा धोका थोडा जास्त असतो.
किडनी कॅन्सरची सर्वात धोकादायक गोष्ट म्हणजे याच्या सुरुवातीला कोणतीही स्पष्ट लक्षणं दिसून येत नाहीत. त्यामुळे तो बऱ्याच वेळा उशिरा लक्षात येतो. मात्र त्यावेळी तो इतर भागांमध्ये पसरलेला असतो. मात्र जसजसा कॅन्सर वाढतो, तसतशी काही लक्षणं हळूहळू दिसायला लागतात.
लघवीचा रंग गुलाबी, लालसर दिसू शकतो. हे एक पहिलं आणि महत्वाचं लक्षणं असून, दुर्लक्ष करून चालत नाही.
किडनीच्या कॅन्सरमध्ये पाठीच्या खालच्या भागात वेदना जाणवू लागतात. यावेळी या वेदना सतत होऊ लागतात. अनेकदा मांड्यांपर्यंत या जाणवतात आणि सामान्य पाठीच्या दुखण्यासारख्या वाटतात पण आराम किंवा औषधांनी कमी होत नाहीत.
कधी कधी शरीराच्या बाजूला किंवा पाठीच्या खालच्या भागात गाठ किंवा सूज जाणवू शकते. हे देखील किडनीच्या कॅन्सरचं एक लक्षण मानलं जातं.
भरपूर झोप घेतल्यानंतरही शरीरात थकवा जाणवतो. कामात उत्साह वाटत नाही आणि सतत झोपल्यासारखं वाटत असेल तर वेळीच डॉक्टरांची मदत घ्या. याचं कारण म्हणजे हे देखील किडनीच्या कॅन्सरचं लक्षण असतं.
या कॅन्सरवेळी जेवायची इच्छा राहत नाही किंवा खाण्याचं प्रमाण खूपच कमी होतं. विशेष म्हणजे कोणताही आहार बदल न करता भूक कमी होते.
कसलाही डाएट न करता, अचानक वजन कमी होणं हे देखील किडनीच्या कॅन्सरचं एक लक्षण आहे. हा बदल अनेकदा हळूहळू होत जातो.
रक्तामध्ये लाल पेशींची संख्या कमी झाल्यामुळे थकवा, श्वास लागणे आणि थंडी वाजणे अशी लक्षणं दिसतात. हे किडनी कॅन्सरचं लक्षण असून याकडे दुर्लक्ष करणं महागात पडू शकतं.
किडनी कॅन्सर म्हणजे काय?
किडनीच्या पेशींमध्ये अनियंत्रित वाढ होऊन ट्यूमर तयार होणे त्याला किडनी कॅन्सर म्हणतात.
किडनी कॅन्सरची सुरुवातीची लक्षणे कोणती?
लघवीत रक्त, पाठीचा दुखणे, गाठ जाणवणे, थकवा आणि अचानक वजन कमी होणे.
किडनी कॅन्सर होण्याचे मुख्य कारण काय आहे?
जनुकीय बदलामुळे पेशींच्या वाढीवरील नियंत्रण मोडून अनियंत्रित वाढ होते.
किडनी कॅन्सरचा धोका कोणाला जास्त असतो?
धूम्रपान करणारे, लठ्ठ व्यक्ती, उच्च रक्तदाब असणारे आणि कुटुंबात कॅन्सरचा इतिहास असणारे लोक.
किडनी कॅन्सर ओळखण्यासाठी काय करावे?
लघवीत रक्त, थकवा, वजन कमी होणे अशी लक्षणे दिसल्यास डॉक्टरांकडे जावे.
सकाळ+चे सदस्य व्हा
शॉपिंगसाठी 'सकाळ प्राईम डील्स'च्या भन्नाट ऑफर्स पाहण्यासाठी क्लिक करा.
Read Marathi news and watch Live TV. Breaking news from Maharashtra, India, Pune, Mumbai, Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle at SaamTV. Get Live Marathi news on Mobile. Download the Saam Tv app for Android and IOS.