Population : अचानक जगाची लोकसंख्या 800 कोटींपर्यंत कशी वाढली, कारण आले समोर

Population : जगाची लोकसंख्या ८ अब्ज झाली आहे. संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या नुकत्याच आलेल्या अहवालात हा दावा करण्यात आला आहे. २०३० पर्यंत लोकसंख्येचा आकडा ८५० कोटी आणि २०५० पर्यंत ९७० कोटी होईल, असे अहवालात म्हटले आहे. अशा स्थितीत जगाची लोकसंख्या ८ अब्ज झाली आहे, ती कशी शोधली गेली, असा प्रश्न उपस्थित होत आहे. वास्तविक, जगाची लोकसंख्या सांगण्याचे काम संयुक्त राष्ट्रसंघाची संस्था करते. ज्याचे नाव आहे- संयुक्त राष्ट्र लोकसंख्या निधी. जाणून घ्या, ही संस्था कोणत्या आधारावर लोकसंख्येची आकडेवारी जाहीर करते.

युनायटेड नेशन्सची संस्था, युनायटेड नेशन्स पॉप्युलेशन फंड, लोकसंख्येची (Population) आकडेवारी जाहीर करण्यासाठी जगभरातील देशांकडून डेटा गोळा करते. हे केवळ त्या आकडेवारीद्वारे अंदाजे अहवाल (Report) जारी करते, परंतु या गणनेमागे ३ गोष्टी समाविष्ट आहेत. या ३ गोष्टी ठरवतात की जगाची लोकसंख्या किती आहे आणि ठराविक काळानंतर ती किती वाढेल.

लोकसंख्येची गणना करण्यासाठी संस्था तीन गोष्टींवर लक्ष केंद्रित करते - जन्मदर, मृत्यू दर आणि स्थलांतर, म्हणजे लोक एक देश सोडून दुसऱ्या देशात पोहोचतात. याद्वारे, जन्मदराच्या तुलनेत मृत्यूदर वाढला आहे की नाही हे मोजले जाते. याशिवाय एक देश सोडून जाणारे लोक दुसऱ्या देशात पोहोचत आहेत. त्याचा आकडा स्थलांतराच्या दरावरून काढला जातो.

आता लोकसंख्या का वाढत आहे ते समजून घेऊ. अहवालानुसार, १९५० मध्ये एक महिला सरासरी ५ मुलांना जन्म देत होती. २०२२ च्या आकडेवारीनुसार हा दर २.३ वर आला आहे. जन्मदर कमी झाला असला, तरी आयुर्मान म्हणजे माणसाचे दीर्घकाळ जगण्याचे प्रमाण वाढले आहे. फोर्ब्सच्या अहवालानुसार, एक माणूस सरासरी ७८.८ वर्षे जगतो. गेल्या २०० वर्षांत जास्त काळ जगण्याचे प्रमाण वाढले आहे.

आता स्थलांतराबद्दल बोलूया. संयुक्त राष्ट्रांच्या अहवालानुसार, उच्च उत्पन्न असलेल्या देशांमध्ये लोकसंख्या वाढण्यामागे स्थलांतर हे एक कारण आहे. अहवालानुसार, १९८० ते २००० दरम्यान लोकसंख्या १०४ दशलक्षने वाढण्याचे कारण स्थलांतराला देण्यात आले. त्याच वेळी, गेल्या २० वर्षांत, या देशांमधील स्थलांतरामुळे, लोकसंख्या ८० दशलक्षांपर्यंत वाढली आहे.

गेल्या १२ वर्षांत जगाची लोकसंख्या ७ ते ८ अब्जांच्या आकड्यावर पोहोचली आहे. या आधारावर २०३७ पर्यंत म्हणजेच पुढील १५ वर्षांत लोकसंख्या ९ अब्जांपर्यंत पोहोचू शकेल असा अंदाज आहे. संयुक्त राष्ट्रांच्या अहवालात म्हटले आहे की २०५० पर्यंत जगातील आठ देशांची जागतिक लोकसंख्या सर्वात जास्त वाढेल. त्यांच्या नावांमध्ये काँगो, इजिप्त, इथिओपिया, भारत, नायजेरिया, पाकिस्तान, टांझानिया आणि फिलीपिन्स यांचा समावेश आहे.