सत्यावर असत्याच्या विजयाचा सर्वात मोठा सण दसरा 24 ऑक्टोबर रोजी साजरा केला जाणार आहे. देशभरात विजयादशमीचा सण मोठ्या थाटामाटात साजरा केला जातो. या दिवशी शस्त्रांचे पूजन आणि रावण दहन करून ज्येष्ठांच्या चरणस्पर्श करून आशीर्वाद घेण्याची परंपरा शतकानुशतके चालत आलेली आहे.
ज्योतिषी डॉ. अनिश व्यास यांनी सांगितले की, यावर्षी 24 ऑक्टोबर 2023 रोजी दसरा साजरा (Celebrating) केला जाणार आहे. यावर्षी अश्विन महिन्यातील शुक्ल पक्षातील दशमी तिथी 23 ऑक्टोबर रोजी सायंकाळी 5:44 वाजता सुरू होईल आणि 24 ऑक्टोबर रोजी दुपारी 3:14 वाजता समाप्त होईल. उदय तिथीनुसार या वर्षी 24 ऑक्टोबरला दसरा सण (Festival) साजरा केला जाणार आहे.
यंदा दसऱ्याच्या निमित्ताने दोन शुभ योगही तयार होत आहेत. या दिवशी अनेक ठिकाणी रावण दहन केले जाते. असे म्हणतात की रावणाचा पुतळा दहन केल्याने प्रत्येक व्यक्तीचा आंतरिक अहंकार आणि क्रोध नष्ट होतो. या दिवशी दुर्गामातेच्या मूर्तींचे विसर्जनही केले जाते. असे मानले जाते की रावणाचा वध करण्याआधी काही दिवस प्रभू रामाने आदिशक्ती मां दुर्गा यांची पूजा केली आणि त्यानंतर तिच्याकडून आशीर्वाद घेऊन दशमीला रावणाचा वध केला.
ज्योतिषाने सांगितले की दशमीलाच माता दुर्गेने महिषासुर नावाच्या राक्षसाचा वध केला होता. त्यामुळे ती विजयादशमी म्हणून साजरी केली जाते. रावण दहन देशभरात वेगवेगळ्या ठिकाणी होते आणि प्रत्येक ठिकाणच्या परंपरा पूर्णपणे वेगळ्या असतात. या दिवशी शस्त्रांचीही पूजा केली जाते. या दिवशी शमीच्या झाडाचीही पूजा केली जाते. या दिवशी वाहने, इलेक्ट्रॉनिक्स वस्तू, सोने, दागिने, नवीन कपडे इत्यादी खरेदी करणे शुभ असते.
दसऱ्याच्या दिवशी भगवान नीलकंठाचे दर्शन घेणे अत्यंत शुभ मानले जाते. या दिवशी नीळकंठ पक्षी पाहिल्यास तुमच्या सर्व वाईट कर्मे दूर होतात असा समज आहे. नीलकंठ पक्षी हा देवाचा प्रतिनिधी मानला जातो. दसऱ्याला नीलकंठ पक्ष्याचे दर्शन घेतल्याने धन आणि संपत्ती वाढते. दसऱ्याच्या दिवशी केव्हाही नीलकंठ दिसल्यास घरात सुख-समृद्धी येते, असे मानले जाते. त्याचबरोबर तुम्ही जे काही काम करणार आहात, त्यात तुम्हाला यश मिळते.
ज्योतिषींनी सांगितले की, विजयादशमीला पान खाण्याचे आणि खायला घालण्याचे आणि हनुमानजींना पान अर्पण करून त्यांचे आशीर्वाद घेण्याचे महत्त्व आहे. सुपारीचे पान आदर, प्रेम आणि विजयाचे सूचक मानले जाते. त्यामुळे विजयादशमीच्या दिवशी रावण, कुंभकर्ण आणि मेघनाद दहन केल्यानंतर सुपारी खाल्ल्याने सत्याच्या विजयाचा आनंद व्यक्त होतो. त्याचबरोबर शारदीय नवरात्रीनंतर हवामानातील बदलामुळे संसर्गजन्य रोगांचा प्रसार होण्याचा धोका वाढतो, त्यामुळे आरोग्याच्या दृष्टिकोनातून सुपारीच्या पानांच्या सेवनाने पचनक्रिया बळकट होते आणि संसर्गजन्य रोगांपासून संरक्षण होते.
ज्योतिषाने सांगितले की विजयादशमी सर्वोत्तम आहे. त्यामुळे या दिवशी सर्व प्रकारची शुभ कार्ये करता येतात. असे मानले जाते की या दिवशी सुरू केलेले कोणतेही कार्य निश्चितपणे यशस्वी होते. यामुळेच प्राचीन काळी राजे या दिवशी विजयाच्या इच्छेने युद्धासाठी निघत असत. या दिवशी ठिकठिकाणी जत्रेचे आयोजन केले जाते, रामलीलाचे आयोजन केले जाते आणि रावणाचा मोठा पुतळा बनवून दहन केले जाते. या दिवशी लहान मुलांचे पत्र लिहिणे, दुकान किंवा घराचे बांधकाम, गृहपाठ, तोंसुर, अन्नदान, नामकरण, कारण छेदन, यज्ञोपवीत संस्कार इत्यादी शुभ कार्ये करता येतात. परंतु विजयादशमीच्या दिवशी विवाह विधी निषिद्ध मानले जातात. क्षत्रिय देखील विजयादशमीच्या दिवशी अस्त्र-शास्त्राची पूजा करतात.
दसऱ्याच्या दिवशी शस्त्रांची पूजा करण्याची परंपरा शतकानुशतके जुनी असल्याचे ज्योतिषी सांगतात. अश्विन शुक्ल पक्ष दशमीला शस्त्राची पूजा केली जाते. नवरात्रीचे नऊ दिवस दुर्गादेवीची पूजा केल्यानंतर दसऱ्याचा सण साजरा केला जातो. विजयादशमीला दुर्गा मातेची पूजा केली जाते. माता दुर्गा शक्तीचे प्रतीक आहे. भारतातील संस्थानांमध्ये शस्त्रपूजा मोठ्या थाटामाटात साजरी केली जात असे. आता संस्थानं राहिलेली नाहीत तर परंपरा शाश्वत आहेत. यामुळेच या दिवशी स्वसंरक्षणासाठी ठेवलेल्या शस्त्रांचीही पूजा केली जाते. शस्त्रे स्वच्छ करून त्यांची पूजा केली जाते. असे मानले जाते की या दिवशी केलेले कार्य निश्चितच शुभ फळ देते. शत्रूंवर विजय मिळवण्यासाठी या दिवशी शस्त्रपूजा करावी, असेही सांगितले जाते.
Read Marathi news and watch Live TV. Breaking news from Maharashtra, India, Pune, Mumbai, Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle at SaamTV. Get Live Marathi news on Mobile. Download the Saam Tv app for Android and IOS.