पुणे : असे कधी घडले आहे का की आपण आपल्या सोशल मीडियावर Social Media आपल्या मित्रांसह चर्चा करीत असलेल्या त्याच गोष्टीची दुसऱ्या दिवशी आपल्या मोबाईलवर Mobile जाहिरात Ad दिसली ? किंवा आपण एखादी विशिष्ट वस्तू विकत घेण्यासाठी मित्रांशी कधी गप्पा मारल्या आहेत आणि दुसर्‍याच दिवशी त्याच वस्तूसाठी एखाद्या जाहिरातीने तुम्हाला लक्ष्य केले आहे ? तसे असल्यास, तुम्हाला असा प्रश्न नक्कीच पडला असेल की आपला स्मार्टफोन आपले बोलणे ऐकत आहे का ? Is your phone listening to your conversation? Know this here

आपण ज्या वास्तूमध्ये स्वारस्य Interest दर्शवू इच्छिता हीच गोष्ट लक्ष्य केली आहे !!

परंतु याचा अर्थ असा नाही की आपले डिव्हाइस खरोखर आपली संभाषणे ऐकत आहे - त्यास याची आवश्यकता सुद्धा नाही. कारण आपण आधीपासूनच आवश्यक त्या सर्व गोष्टींची माहिती त्याला दिलेली असते.

हे देखील पहा-

हे कसे घडते ?

आपण दररोज बर्‍याच वेबसाइट्स Websites आणि अ‍ॅप्सना Apps बरीच आपली वैयक्तिक माहिती देतो. जेव्हा आपण त्यांना विशिष्ट परवानग्या Permissions मंजूर करतो तेव्हा 'कुकीज' Cookies आपल्या ऑनलाइन क्रियाकलापांचा Interactions मागोवा घेत असतात.

तथाकथित 'फर्स्ट-पार्टी कुकीज' वेबसाइटला साइटशी आपल्या परस्परसंवादाबद्दल विशिष्ट तपशील जतन Remember ठेवण्यास परवानगी देतात. उदाहरणार्थ, लॉगिन कुकीज आपले लॉगिन तपशील जतन करू देतात, जेणेकरून आपल्याला त्या प्रत्येक वेळी पुन्हा प्रविष्ट करण्याची गरज नसते .

थर्ड-पार्टी कुकीज तथापि आपण ज्या साइटला भेट देत आहात त्या बाहेरील डोमेनद्वारे तयार केल्या असतात. नंतर मार्केटर त्या जाहिराती पाहतात आणि आपल्याकडून माहिती संकलित करतात. आपल्या शोध केलेल्या माहितीमध्ये प्रवेश करण्यास अनुमती देतात.

अशाच प्रकारे, जाहिरातदार आपल्या जीवनाचे एक चित्र बनवतात त्यात: आपले दिनक्रम, इच्छिते आणि गरजा. अशा गोष्टी असतात. या कंपन्या सतत त्यांच्या उत्पादनांची लोकप्रियता आणि ग्राहकांचे वय, लिंग, उंची, वजन, नोकरी आणि छंद यासारख्या घटकांवर आधारित कसे बदलते याचा अंदाज घेण्याचा प्रयत्न करतात. ही माहिती वर्गीकृत करून, जाहिरातदार योग्य जाहिराती असलेल्या योग्य ग्राहकांना लक्ष्य करण्यासाठी अल्गोरिदम Algorithm बनवतात.

संगणक पडद्यामागे काम करतात

आर्टिफिशिअल इंटेलिजन्स (Artificial Intelligence) मध्ये अशी अनेक मशीन- तंत्र आहेत जी डेटा क्लस्टरिंग, वर्गीकरण, Reinforcement learning (RL) यासारख्या आपला डेटा फिल्टर आणि विश्लेषित करण्यास सिस्टमला मदत करतात. एखादा आरएल एजंट वापरकर्त्याच्या परस्परसंवादातून मिळालेल्या अभिप्रायाच्या आधारावर तयार झालेला असतो.

सोशल मीडिया पोस्टवर 'लाइक' पाहून किंवा दाबून आपण आरएल एजंटला एक सिग्नल पाठविता की आपण या पोस्ट पाहू इच्छिता किंवा कदाचित ज्याने हे पोस्ट केले त्या व्यक्तीमध्ये आपणास रस असेल. यामुळे आरएल एजंटला आपल्या वैयक्तिक आवड आणि प्राधान्यांविषयी संदेश Signal पाठविला जात असतो. Is your phone listening to your conversation? Khow this here

खरं तर, एआय अल्गोरिदम जाहिरातदारांना डेटाची मोठी तळी घेण्यास आणि त्यांचा संपूर्ण सामाजिक नेटवर्क तयार करण्यासाठी, त्यांचा वापर करण्यास मदत करतात.

त्यानंतर ते केवळ तुमच्या स्वत: च्या माहितीवर नव्हे तर आपल्यासारख्याच प्लॅटफॉर्मवर आपल्या मित्रांकडून आणि कुटुंबातील सदस्यांमधून गोळा केलेल्या डेटावर आधारित जाहिरातींसह आपल्यावर लक्ष्य करणे सुरू करतात.

उदाहरणार्थ, फेसबुक कदाचित आपल्यास आपल्या मित्राने अलीकडे विकत घेतलेल्या गोष्टीची शिफारस करू शकतो. हे करण्यासाठी त्याला आपण आणि आपल्या मित्रामधील संभाषण ऐकलेले असणे आवश्यक नसते.

अ‍ॅप प्रदाते वापरकर्त्यास डेटा कसा संग्रहित करतात आणि वापरतात याबद्दल स्पष्ट नियम व अटी पुरवितात असे मानले जात असताना, आजकाल तुम्ही वापरत असलेल्या अ‍ॅप्स आणि साइटना कोणत्या परवानग्या देतात याबद्दल सावधगिरी बाळगणे वापरकर्त्यांवर आहे.

शंका असल्यास आवश्यक त्याच आधारावर अ‍ॅपला परवानग्या द्या. व्हॉट्सअॅपला आपल्या कॅमेरा आणि मायक्रोफोन Microphone वापरण्यावर अनुमती देणे याला अर्थ आहे, कारण त्याशिवाय त्याच्या काही सेवा प्रदान केल्या जाऊ शकत नाहीत. परंतु इतर सर्व अॅप्स आणि सेवा आवश्यक असलेल्या गोष्टींसाठीच विचारतात असे नाही.

हे एकदा तपासून पहा -

आपण ऑनलाइन देत असलेल्या डेटाचे प्रमाण मर्यादित करण्यासाठी आपण अशा काही सोप्या टिप्स आहेत ते पाळू शकता. प्रथम, आपण आपल्या फोनच्या अ‍ॅप परवानग्यांचे नियमितपणे पुनरावलोकन Review केले पाहिजे.

लक्षात ठेवा, एकदा आपण साइन इन प्रक्रिया सुरू केल्यावर आपल्याला आवश्यक तेवढी माहिती सामायिक करा. आपण गोपनीयतेबद्दल जागरूक असल्यास, आपल्या डिव्हाइसवर खासगी नेटवर्क (व्हीपीएन) स्थापित करण्याचा विचार करा. हे आपला आयपी ऍड्रेस IP Address गोपनीय करेल आणि आपल्या ऑनलाइन क्रियाकलापांना संरक्षित Encrypt करेल.

स्वत: करून पहा !

आपल्याला अद्यापही वाटत असेल की आपला फोन आपले बोलणे ऐकत आहे, तर आपण असा एक साधा प्रयोग करून पाहू शकता-

आपल्या फोनच्या सेटिंग्ज वर जा आणि आपल्या सर्व अ‍ॅप्ससाठी आपल्या मायक्रोफोनसाठी त्याचा अकॅसेस मर्यादित Restrict करा. आपण कोणत्याही डिव्‍हाइसेसवर शोध घेतले नसलेले आणि आपल्‍याला माहित असलेली एखादी वस्तू निवडा आणि दुसर्‍या व्यक्तीसह त्या वास्तूविषयी मुद्दाम जोरात बोला.

तुम्ही हि प्रक्रिया सतत करा. जर आपणास काही दिवसात कोणत्याही लक्ष्यित जाहिरात मिळाल्या नाहीत तर, हे सूचित करते की आपला फोन खरोखरच आपले बोलणे ऐकत नाही.

आपल्या मनात काय आहे हे शोधण्याचे यात इतर मार्ग आहेत.

Edited By-Sanika Gade