Visual Optical illusion Test : ऑप्टिकल इल्युजन म्हणजे काय हा प्रश्न बऱ्याच जणांना पडतो. ऑप्टिकल इल्युजन म्हणजे एखाद्या वस्तूचे किंवा रेखाचित्राकडे वेगवेगळ्या दृष्टीकोनातून पाहिले तर त्याचे स्वरुप आपल्याल भिन्न रुपात दिसते.

हे देखील पहा -

ऑप्टिकल भ्रम मनोविश्लेषणाच्या क्षेत्राचा एक भाग आहेत. ते आपल्या व्यक्तिमत्त्वाच्या वैशिष्ट्यांवर विशेष प्रकाश टाकतात. एक सामान्य मानवी मेंदू प्रत्येक कोनातून भिन्न धारणा बनवून वस्तू किंवा प्रतिमा वेगळ्या पद्धतीने पाहू शकतो. असेच एक उदाहरण म्हणजे फिरणारे साप, २००३ मध्ये प्राध्यापक अकियोशी किटाओका यांनी विकसित केलेला हा ऑप्टिकल भ्रम आहे.

हे इल्युजन एक प्रकारचा परिघीय प्रवाह आहे जेथे आपल्याला सर्पांसारखे अनेक रंगाचे पट्टे असतात. प्रतिमा स्थिर असली तरी साप वर्तुळात फिरताना दिसतात. याचा आपल्या डोळ्यांच्या हालचालींवर व वारंवारतेवर अवलंबून असते परंतु, प्रत्यक्षात संपूर्ण प्रतिमा स्थिर आहे.

प्रतिमेतील हे इल्युजनला पाहिल्यावर शक्य तितक्या वेगाने लुकलुकताना सहज दिसू लागतात. परिघातील भ्रम आकृतीसह मजकूर वाचताना बहुतेक निरीक्षकांना भ्रम सहज दिसू शकतो असे आढळून आले. अशा भ्रमांची गती सतत गडद व प्रकाश दिशेने जाणवते.दृष्टी शास्त्रज्ञांनी या प्रतिमेचा दीर्घकाळ अभ्यास केला आहे आणि या आश्चर्यकारक ऑप्टिकल इल्युजनवर त्यांचे विचार सामायिक केले आहेत. १९ व्या शतकातील प्रख्यात वैद्य आणि शास्त्रज्ञ हर्मन फॉन हेल्महोल्ट्झ यांनी म्हटले आहे की, केवळ तीच प्रकरणे आहेत जी वास्तवाला अनुसरून नाहीत जी सामान्य धारणा ज्या प्रक्रियेद्वारे उद्भवते त्या प्रक्रियेचे नियम (Rules) शोधण्यासाठी विशेषतः उपदेशात्मक आहेत.

आपले मेंदू कसे कार्य करतात याबद्दल ऑप्टिकल भ्रम नेहमी काही आकर्षक अंतर्दृष्टी देतात. रंग, प्रकाश आणि नमुने यांचे विशिष्ट संयोजन आपल्या मेंदूला असे काहीतरी दृष्यदृष्ट्या समजण्यास फसवू (Fraud) शकतात.

Edited By - Komal Damudre