तुमची स्वाक्षरी ही तुमची ओळख असते. आता स्वाक्षरी कशी करायची हे तुमच्यावर आहे. काही लोक फक्ट आपलं नाव लिहून स्वाक्षरी करतात तर काही लोकांची स्वाक्षरी खूपच आकर्षक असते. तज्ञांच्या मते, व्यक्तीची स्वाक्षरी व्यक्तीच्या मानसिकतेबद्दल सांगत असते. स्वाक्षरी आपली सर्जनशीलता दर्शवते. त्याची परंपरा हजारो वर्षांपासून चालू आहे. कागद, पेन आणि शाई नसतानाही ही परंपरा होती. मग तेव्हा लोक दगडांवर सही करायचे. इतिहासात अशा अनेक गोष्टींची नोंद आहे.

आधुनिक युगात, एखाद्या बँकेच्या कोणत्याही कागदपत्रासाठी स्वाक्षरीची गरज पडत असते. आपल्या कोणत्याही कागदपत्राला सेल्फ अटेसस्टेड करण्यासाठी स्वाक्षरीची गरज लागत असते. त्याचबरोबर एखाद्या प्रसिद्ध व्यक्तीच्या ऑटोग्राफसाठी त्याचे चाहते पागल असतात.

ओबामा आणि ट्रम्प यांची स्वाक्षरी प्रसिद्ध

अमेरिकेचे अध्यक्ष बराक ओबामा आणि डोनाल्ड ट्रम्प त्यांच्या स्वाक्षरीसाठीही प्रसिद्ध आहेत. ओबामांच्या स्वाक्षरीमध्ये त्यांचे नाव नीट वाचता येते, पण सही पाहिल्यानंतर लोक आपसूकच म्हणतात इथेही क्रियेटिव्हाटी कुठून येते?. दुसरीकडे, डोनाल्ड ट्रम्प यांची स्वाक्षरी पाहून असं म्हणाल की नक्की काय लिहायचं आहे. या दोघांच्या स्वाक्षरीची संपुर्ण जग कौतुक करते.

स्वाक्षरी कधी सुरू झाली?

आता जाणून घेऊयात स्वाक्षरीच्या इतिहासाबद्दल. काही ऐतिहासिक कागदपत्रांमध्ये नोंद आहे की स्वाक्षरीची प्रथा ई.स.पुर्व ३००० मध्ये सुरु झाली. असे अनेक शिलालेख सुमेरियन आणि इजिप्शियन सभ्यतेमध्ये आढळतात ज्यांचे 'पिक्टोग्राफ' किंवा फोटो पाहिले की कळते तेव्हाही स्वाक्षरीची प्रथा होती. भलेही त्यावेळी स्वाक्षरी उपयोगाची नव्हती परंतू स्वत:च्या ओळखीसाठी स्वाक्षरी वापरली जात असे. एका सुमेरियन मातीच्या प्लेटवर अशी अनेक चित्रे सापडली आहेत, ज्यावर छायाचित्रे स्वाक्षरी म्हणून कोरलेली आहेत. ही अक्षरे त्यावेळच्या भाषेत कोरलेली आहेत. यावरुन त्यावेळा समाजही पुढारलेला होता हे दिसून येते.

इंग्लंडमध्ये बनवलेला पहिला कायदा

हीच गोष्ट ग्रीक आणि रोमन सभ्यतेच्या काळातही दिसून आली. इतिहास सांगतो की सुमारे 439 एडी, व्हॅलेंटिनियन -3 च्या राजवटीत रोमनवर सामाज्यात स्वाक्षरी करण्यात आली होती. तथापि, स्वाक्षरीचा उल्लेख 1069 च्या आसपास इतिहासात दिसू लागला. हे घडले कारण या काळात जगातील प्रसिद्ध लोकांच्या स्वाक्षऱ्या इतिहासात समाविष्ट केल्या जाऊ लागल्या. कायदेशीरदृष्ट्या बोलायचे झाले तर 1677 मध्ये इंग्लंडच्या संसदेत स्टेट ऑफ फ्रॉड कायदा मंजूर करण्यात आला, ज्यात स्वाक्षरी अनिवार्य करण्यात आली होती. हे काम फसवणूक किंवा खोटेपणा टाळण्यासाठी केले गेले, जे नंतर सामान्य झाले.

ई-चिन्हाची प्रथा कधी सुरू झाली?

कालांतराने, स्वाक्षरी देखील बदलली आणि सर्वकाही इलेक्ट्रॉनिक होत असताना, स्वाक्षरी देखील इलेक्ट्रॉनिक झाली. याला ई-स्वाक्षरी म्हणतात. बँकांनी ई-साइनच्या प्रथेला गती दिली आहे कारण फसवणूक रोखता येते. हाताने केलेली स्वाक्षरी सहज कॉपी केली जाऊ शकते आणि कॉपी करणे सोपे आहे. परंतु ई-साइनमध्ये अद्याप कोणत्याही तक्रारी प्राप्त झाल्या नाहीत. पारंपारिक स्वाक्षरीची जागा चिप आणि पिन प्रणालीने घेतली आहे, जी सध्या बँकांमध्ये बेधडकपणे वापरली जात आहे. 2000 मध्ये, अमेरिकेचे तत्कालीन अध्यक्ष बिल क्लिंटन यांनी ई-साइन कायदा पास केला, ज्यामुळे ई-सिग्नेचर तंत्रज्ञानाचा मार्ग मोकळा झाला. आज हे तंत्रज्ञान जगभरात स्वीकारले जात आहे.

Edited By: Pravin Dhamale