पित्ताशयाचा म्हणजेच गॉलब्लॅडरचा कॅन्सर दुर्मिळ मानला जातो. पण अलीकडच्या काही वर्षांत हा आजार झपाट्याने वाढताना दिसतो आहे. या कॅन्सरला अनेकदा सायलेंट किलर असंही म्हटलं जातं. कारण सुरुवातीच्या टप्प्यात याची ठळक लक्षणं दिसून येत नाहीत. त्यामुळे जेव्हा रुग्णांमध्ये कॅन्सरचं निदान होतं तेव्हा तो बराच पुढच्या टप्प्यात पोहोचलेला असतो. मात्र वेळेत निदान झाल्यास यावर नियंत्रण ठेवणं सोपं ठरू शकतं.

भारतात पित्ताशयाच्या कॅन्सरचा कर्करोग का वाढतोय?

अहवाल आणि आकडेवारीनुसार, भारतात गॉलब्लॅडर कॅन्सरची प्रकरणं मोठ्या प्रमाणात आढळतायत. जगभरातील गॉलब्लॅडर कॅन्सरच्या सुमारे १० टक्के प्रकरणं भारतात नोंदवली जातात. विशेषत: उत्तर भारत, ईशान्य भारत, मध्य आणि पूर्व भारत या भागांत हा आजार जास्त प्रमाणात दिसतो. पश्चिमी देशांच्या तुलनेत भारतात कमी वयात हा आजार होतो. साधारणपणे ५० ते ६० वर्षांच्या वयात किंवा त्याहूनही कमी वयात रुग्णांमध्ये हा कॅन्सर आढळतो.

पित्ताशयाचा कॅन्सर होण्याची कारणं

• पित्ताशयात स्टोन असणं

• पित्ताशयात सतत सूज येणं

• पित्ताशयात गाठ किंवा सिस्ट असणं

• लठ्ठपणा किंवा शरीराचं जास्त वजन

• वय वाढणं

• अनुवंशिक कारणं

• संसर्ग

विशेष म्हणजे पित्ताशयात स्टोन असल्यास कॅन्सरचा धोका ५ पट वाढतो. स्टोन ही सामान्य समस्या असली तरी तिच्याकडे दुर्लक्ष करणं धोकादायक ठरू शकतं. मात्र प्रत्येकाला पथरीमुळे कर्करोग होतो असं नाही, पण ज्यांना पथरी आहे त्यांनी नियमित तपासण्या करून घ्यायला हव्यात.

पित्ताशयाच्या कॅन्सरची लक्षणं

• पोटाच्या उजव्या बाजूला सतत होणारा त्रास किंवा वेदना

• वारंवार मळमळ होणं किंवा उलटी होणं

• पिवळसरपणा

• वेगाने वजन कमी होणं

• वारंवार ताप येणं

• पोट फुगल्यासारखं वाटणं

• जेवल्यानंतर पोटात जडपणा जाणवणं

• पोटात गाठी तयार होणं

या लक्षणांचा बराचसा संबंध सामान्य पचनाच्या समस्यांसोबत दिसतो. त्यामुळे अनेकदा लोक हे लक्षणं गांभीर्याने लक्ष देत नाहीत. पण जर ही समस्या वारंवार जाणवत असेल तर लगेच डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.

पित्ताशयाच्या कॅन्सरवर उपचार

जर सुरुवातीच्या टप्प्यात कॅन्सर आढळला तर शस्त्रक्रियेद्वारे पित्ताशय काढून टाकलं जातं. पण जर कॅन्सर शरीराच्या इतर भागात पसरला असेल किंवा गंभीर स्वरूपाचा असेल तर केमोथेरपी, रेडिएशन थेरपी, टार्गेटेड औषधं आणि पॅलिएटिव्ह केअरच्या मदतीने उपचार केले जातात.