भाद्रपद शुक्ल पक्षाच्या पौर्णिमेपासून सोळा दिवसांचे श्राद्ध सुरू होते, म्हणून श्राद्ध 20 सप्टेंबरपासून सुरू होईल आणि बुधवार, 6 ऑक्टोबर रोजी अश्विन महिन्याच्या अमावास्येला संपेल. श्राद्धाला महालय किंवा पितृ पक्ष असेही म्हणतात. श्रद्धा हा शब्द श्रद्धापासून बनला आहे, आपल्या पूर्वजांप्रति असलेला आदर, असा त्याच्या अर्थ आहे.
हे देखील पहा-
आपल्या शरीरात पूर्वजांच्या रक्तातले भाग आहेत, ज्यामुळे आपण त्यांचे ऋणी आहोत आणि हे ऋण फेडण्यासाठी श्राद्ध कर्म केले जाते. सांगायचे झाल्यास, वडिलांचे शुक्राणू ज्याद्वारे जीव आईच्या उदरात प्रवेश करतो. त्यात 84 अंश असतात, त्यापैकी 28 अंश माणसाच्या स्वतःच्या अन्नातून मिळतात आणि 56 अंश पूर्वीच्या पुरुषांचे असतात. त्यापैकी 21 त्याच्या वडिलांचे, 15 त्याचे आजोबांचे, 10 आजोबांच्या वडीलांचे, 6 चौथ्या पुरुषाचे, 3 पाचव्या पुरुषाचे आणि सहाव्या पुरुषाचे असतात. अशाप्रकारे, सात पिढ्यांपासून वंशाच्या सर्व पूर्वजांच्या रक्ताची एकता आहे. म्हणून श्राद्ध किंवा पिंड दान प्रामुख्याने तीन पिढ्यांपर्यंत पूर्वजांना दिले जाते. पितृपक्षाच्या वेळी केलेले कार्य केवळ पूर्वजांच्या आत्म्याला शांती देत नाही, तर कर्ताला पूर्वजांच्या ऋणातून मुक्तता देखील मिळते.
श्राद्ध म्हणजे काय?
श्राद्धाच्या वेळी आपण आपल्या पूर्वजांना जे दान देतो त्याला श्राद्ध म्हणतात. शास्त्रानुसार जे मरण पावले आहेत ते सर्व या दिवसात आपल्या सूक्ष्म स्वरूपासह पृथ्वीवर येतात आणि त्यांच्या कुटुंबांचे अर्पण स्वीकारतात.
श्राद्धाबद्दल, हरवंश पुराणात सांगण्यात आले आहे की, भीष्म पितामहाने युधिष्ठिराला सांगितले की जो व्यक्ती श्राद्ध करतो त्याला दोन्ही जगात सुख प्राप्त होते. श्राद्धाने प्रसन्न झालेले, पूर्वजांना ज्यांना धर्म हवा आहे त्यांना मुले, ज्यांना मुले हवी आहेत त्यांना मुले आणि ज्यांना कल्याण हवे आहे त्यांना कल्याण देतात.
पितृसत्ता कधी सुरू होईल
पितृ पक्ष 20 सप्टेंबर 2021 पासून सुरू होत आहे आणि 6 ऑक्टोबर रोजी अमावास्येला समाप्त होईल.
श्राद्ध तारखा
पहिले श्राद्ध: पौर्णिमा श्राद्ध: 20 सप्टेंबर 2021, सोमवार
द्वितीय श्राद्ध: प्रतिपदा श्राद्ध: 21 सप्टेंबर 2021, मंगळवार
तिसरा श्राद्ध: दुसरा श्राद्ध: 22 सप्टेंबर 2021, बुधवार
तृतीया श्राद्ध: 23 सप्टेंबर 2021, गुरुवार
चतुर्थी श्राद्ध: 24 सप्टेंबर 2021, शुक्रवार
महाभारणी श्राद्ध: 24 सप्टेंबर 2021, शुक्रवार
पंचमी श्राद्ध: 25 सप्टेंबर 2021, शनिवार
षष्टी श्राद्ध: 27 सप्टेंबर 2021, सोमवार
सप्तमी श्राद्ध: 28 सप्टेंबर 2021, मंगळवार
अष्टमी श्राद्ध: 29 सप्टेंबर 2021, बुधवार
नवमी श्राद्ध (मातृनवमी): 30 सप्टेंबर 2021, गुरुवार
दशमी श्राद्ध: 01 ऑक्टोबर 2021, शुक्रवार
एकादशी श्राद्ध: 02 ऑक्टोबर 2021, शनिवार
द्वादशी श्राद्ध, संन्यासी, यति, वैष्णव श्राद्ध: 03 ऑक्टोबर 2021 त्रयोदशी श्राद्ध: 04 ऑक्टोबर 2021, रविवार
चतुर्दशी श्राद्ध: 05 ऑक्टोबर 2021, सोमवार
अमावस्या श्राद्ध, अज्ञात तारीख पितृ श्राद्ध, सर्व पितृ अमावस्या बंद - 06 ऑक्टोबर 2021, मंगळवार
पितृसत्तेची आख्यायिका
महाभारताच्या युद्धात कर्ण मरण पावला आणि त्याचा आत्मा स्वर्गात पोहचला तेव्हा त्याला रोज खाण्याऐवजी त्याला सोने आणि दागिने देण्यात आले. यामुळे निराश होऊन कर्णाच्या आत्म्याने इंद्रदेवला याचे कारण विचारले. तेव्हा इंद्राने कर्णला सांगितले की तू आयुष्यभर इतरांना सोन्याचे दागिने दान केले पण तुझ्या पूर्वजांना कधीच दिले नाहीत. मग कर्णाने उत्तर दिले की त्याला त्याच्या पूर्वजांबद्दल माहिती नाही आणि त्याचे ऐकल्यानंतर भगवान इंद्राने त्याला 15 दिवसांच्या कालावधीसाठी पृथ्वीवर परतण्याची परवानगी दिली जेणेकरून तो आपल्या पूर्वजांना अन्न दान करू शकेल. तेव्हापासून 15 दिवसांचा हा कालावधी पितृ पक्ष म्हणून ओळखला जातो.
Read Marathi news and watch Live TV. Breaking news from Maharashtra, India, Pune, Mumbai, Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle at SaamTV. Get Live Marathi news on Mobile. Download the Saam Tv app for Android and IOS.