No Shadow Day : झिरो शॅडो डे म्हणजे एक दिवस जेव्हा तुमची सावली देखील तुम्हाला काही काळासाठी सोडते. ही एक विशेष खगोलीय घटना आहे जी वर्षातून दोनदा घडते. आज, 18 ऑगस्ट रोजी दक्षिण भारतातील काही भागातील लोक या घटनेचे साक्षीदार असतील. असे मानले जाते की आज दुपारी 12 ते 1 वाजण्याच्या दरम्यान एक क्षण असा येईल जेव्हा सुमारे दीड मिनिटे कशाचीही सावली नसेल. हा दिवस झिरो शॅडो डे म्हणून ओळखला जातो. झिरो शॅडो डेची यापूर्वीची घटना यावर्षी 25 एप्रिल रोजी घडली होती. आता पुन्हा एकदा 18 ऑगस्टला होणार आहे.
आर्यभट्ट ऑब्झर्वेशनल सायन्स रिसर्च (Research) इन्स्टिट्यूट (ARIES), नैनितालचे वरिष्ठ खगोलशास्त्रज्ञ डॉ. शशिभूषण पांडे यांनी सांगितले की, ही घटना कर्क आणि मकर राशीच्या दरम्यान येणाऱ्या अक्षांश रेषेदरम्यानच घडते. म्हणजे पृथ्वीच्या परिभ्रमणाच्या अक्षाचा कल, जो सूर्याभोवती पृथ्वीच्या कक्षेत लंब असण्याऐवजी 23.5 अंशांनी झुकलेला आहे.
या प्रवृत्तीमुळे सूर्याची स्थिती उत्तर आणि दक्षिणेदरम्यान बदलते, याला भारतीय (India) संस्कृतीत उत्तरायण आणि दक्षिणायन म्हणतात. म्हणजे सूर्य, दिवसाच्या सर्वोच्च बिंदूवर, विषुववृत्ताच्या 23.5 अंश दक्षिणेकडून विषुववृत्ताच्या 23.5 अंश उत्तरेकडे (उत्तरायण) सरकेल आणि एका वर्षात पुन्हा (दक्षिणायन) परत येईल. दरम्यान, एक दिवस येतो जेव्हा सूर्य आपल्या डोक्यावर येतो. यामुळे कोणत्याही सरळ किंवा उभ्या वस्तूची किंवा जीवाची सावली दिसत नाही. या दिवसाला झिरो शॅडो डे म्हणतात.
शून्य सावलीचा दिवस वर्षातून दोनदा येतो
शून्य सावलीचा दिवस वर्षातून दोनदा येतो. एक येतो जेव्हा सूर्य उत्तरेकडे जातो आणि दुसरा येतो जेव्हा सूर्य दक्षिणेकडे जातो. यावर्षी 25 एप्रिल रोजी झिरो शॅडो डेची एक घटना घडली असून, दुसरी घटना आज घडणार आहे. शास्त्रज्ञांच्या मते, ही घटना आपल्या देशात कर्क आणि मकर राशीच्या मध्यभागी असलेल्या ठिकाणी किंवा शहरांमध्ये घडते. त्यावेळी सूर्य अक्षांश रेषेच्या अगदी वर असतो. 25 एप्रिल 2023 रोजी ही घटना बेंगळुरूमध्येच घडली. त्या दिवशी दुपारी 12.17 च्या सुमारास तो खास क्षण आला जो पुढची दीड मिनिट टिकला. शून्य सावली दिनानिमित्त तुमची सावली कुठेही जात नाही, तुम्हाला ती दिसत नाही कारण ती अगदी पायाखाली तयार होते.
चाणक्य हे भारतातील पहिले होते ज्यांना ही खगोलीय घटना कळली असे म्हणतात. तेव्हापासून आजतागायत ही घटना वेगवेगळ्या शहरांमध्ये वेगवेगळ्या वेळी पाहिली आणि समजली. ज्या भागात शून्य सावली असते ते क्षेत्र नेहमीच कर्क आणि मकर उष्ण कटिबंध यांच्यामध्ये येतात. या प्रदेशात राहणार्‍या लोकांसाठी (People), उत्तरायण आणि दक्षिणायन या दोन्ही काळात सूर्याचा ऱ्हास त्यांच्या अक्षांशाइतका असतो. आज मंगलोर, बंटवाल, सकलेशपूर, हसन, बिदादी, बेंगळुरू, दसरहल्ली, बंगारापेट, कोलार, वेल्लोर, अर्कोट, अरक्कोनम, श्रीपेरुंबदुर, तिरुवल्लूर, अवाडी, चेन्नई इत्यादी ठिकाणी शून्य सावलीचा दिवस असेल.
बेंगळुरू 18 ऑगस्ट रोजी झिरो शॅडो डे म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या एका अनोख्या खगोलीय घटनेचे साक्षीदार होण्यासाठी तयारी करत आहे. ही विलक्षण घटना, जी यापूर्वी 25 एप्रिल रोजी शहरात घडली होती, विशेषत: कर्करोगाच्या उष्ण कटिबंध आणि मकर राशीच्या मध्यभागी असलेल्या प्रदेशांमध्ये घडते.
Read Marathi news and watch Live TV. Breaking news from Maharashtra, India, Pune, Mumbai, Politics, Entertainment, Sports, Lifestyle at SaamTV. Get Live Marathi news on Mobile. Download the Saam Tv app for Android and IOS.