Chanakya Niti On Human Life : आयुष्यात अशी माणसं दोनदा जन्माला येतात, वाचा सविस्तर

Chanakya Niti :

आपल्या धोरणांच्या बळावर नंद वंशाचा ऱ्हास करणाऱ्या आचार्य चाणक्यांनी आपल्या नीतिशास्त्रात अशा अनेक धोरणांचे वर्णन केले आहे ज्यांच्या मदतीने मनुष्य (Man) आपल्या जीवनातील संकटांवर मात करू शकतो. ('साम टीव्ही'चं व्हॉट्सअ‍ॅप चॅनल जॉईन करण्यासाठी येथे क्लिक करा)

'चाणक्य नीति'च्या चौथ्या अध्यायात त्यांनी अशा तीन लोकांबद्दल सांगितले आहे जे कथितपणे दोनदा जन्मलेले आहेत. सर्वांसाठी पूजनीय समजल्या जाणाऱ्या ब्राह्मणासाठी कोण पूज्य आहे हेही ते पुढील श्लोकात स्पष्ट केले आहे. जाणून घेऊया त्यांच्याबद्दल...

अग्निर्देवो द्विजातीनां, मुनीनां हृदि दैवतम्।

प्रतिमा स्वल्पबुद्धीनां, सर्वत्र समदर्शिनः ।।

चाणक्य नीतीच्या चौथ्या अध्यायात आचार्य चाणक्य (Acharya Chanakya) म्हणतात की ब्राह्मण, क्षत्रिय आणि वैश्य हे दोनदा जन्म घेतात, एकदा आईच्या उदरातून आणि दुसऱ्यांदा गुरूंनी ज्ञान दिल्यानंतर. म्हणून त्यांना द्विजती म्हणतात. त्यांचा पूज्य देव अग्नी आहे.

याउलट ऋषींचा देव त्यांच्या हृदयात वास करतो. कमी बुद्धी असलेल्या लोकांसाठी, देव मूर्तीमध्ये वास करतात. पण जो माणूस सर्व जगाकडे समानतेने पाहतो, त्याचे देव जगाच्या प्रत्येक कणात असतात.

गुरुरग्निर्द्विजातीनां वर्णानां ब्राह्मणो गुरुः ।

पतिरेव गुरुः स्त्रीणां सर्वस्याभ्यगतो गुरुः ।।

चाणक्यनीतीच्या पाचव्या अध्यायाच्या पहिल्या श्लोकात चाणक्याने गुरूचा उल्लेख केला आहे. ते म्हणतात की ब्राह्मण, क्षत्रिय आणि वैश्य यांच्यासाठी अग्नी हा गुरुसारखा आहे. ब्राह्मण हा चारही वर्णांनी पूजलेला असल्याने तो सर्वांचा गुरू आहे. त्याचप्रमाणे स्त्रियांसाठी पतीच सर्वस्व आहे.

पण चाणक्यांनी पाहुण्याला सर्वांसाठी आदरणीय आणि पूजनीय म्हटले आहे. या संदर्भात, ते असे युक्तिवाद करतात की पाहुण्याला फक्त यजमानाचे कल्याण हवे आहे. त्याला त्यात काही निहित स्वार्थ नाही, म्हणून तो श्रेष्ठ आहे