Dussehra 2022 : भारतीय लोक पाळत असलेल्या अनेक विलक्षण प्रतीकात्मक परंपरांपैकी एक म्हणजे दसऱ्याच्या वेळी 'सोन' किंवा आपट्याच्या पानांची देवाणघेवाण. ही प्रथा महाराष्ट्रीय लोकांमध्ये लोकप्रिय आहे. अनारक्षित लोकांसाठी ही प्रथा स्पष्ट केली आहे. (Navratra)

आपटा किंवा बौहिनिया रेसमोसा नावाच्या झाडाची पाने, ज्याला सोना किंवा सोने असे संबोधले जाते, ते दसर्‍याच्या (Dasara) दिवशी उपटून आपल्या प्रियजनांना दिले जातात. ही परंपरा पौराणिक कथेवर आधारित आहे. कौत्स हा एका ब्राह्मणाचा मुलगा, त्याचे शिक्षण पूर्ण झाल्यावर त्याच्या गुरु ऋषी वरांतूला गुरुदक्षिणा देण्याचा आग्रह धरतो. ऋषी दक्षिणा स्वीकारण्यास नकार देतात, परंतु कौत्साच्या आग्रहानंतर, त्याला १४० दशलक्ष सोन्याची नाणी देण्यास सांगतात.

कौत्साने अयोध्येचा राजा रघूला सोन्याच्या नाण्यांसाठी विनंती केली जो नंतर भगवान इंद्राची प्रार्थना करतो. इंद्राने संपत्तीचा देव कुबेर याला अयोध्येतील आपट्याच्या झाडांवर सोन्याच्या नाण्यांचा पाऊस पाडण्याची सूचना केली. ही नाणी कौत्साने गोळा केली आणि आपल्या ऋषींना आणि अयोध्येतील गरीब लोकांना अर्पण केली. त्यामुळे या झाडाच्या पानांना सोने असे संबोधले जाते.

योगायोगाने, या पानांना बिडीची पाने देखील म्हणतात कारण पानांचा वापर बिडी बनवण्यासाठी केला जातो. पण या पानांचे औषधी उपयोग अनेकांना माहीत नाहीत. येथे काही वैज्ञानिक संशोधन अभ्यास आहेत जे समान तपशीलवार आहेत

१. बॅक्टेरिया आणि बुरशीजन्य संसर्गाशी लढण्यास मदत करतात -

एका संशोधनात असे आढळून आले आहे की या पानांच्या अर्कामध्ये विविध जीवाणू आणि बुरशीजन्य संक्रमणांशी लढण्यासाठी अँटीमाइक्रोबियल आणि अँटीऑक्सिडंट प्रभाव असतो. हे बॅसिलस सबटिलिसच्या वाढीस प्रतिबंध करते आणि कॅन्डिडा अल्बिकन्स विरुद्ध लढते आणि म्हणूनच बुरशीजन्य संसर्गाच्या उपचारांमध्ये वापरले जाऊ शकते.

२. दम्याशी लढण्यास मदत करतात -

बौहिनिया रेसमोसाची पाने त्यांच्या अँटीहिस्टामिनिक प्रभावामुळे दम्याच्या उपचारांमध्ये पारंपारिकपणे वापरली जातात.

३. मधुमेहाशी लढण्यास मदत करतात -

पानांच्या अर्कामध्ये रक्तातील ग्लुकोजची पातळी कमी करून मधुमेहविरोधी क्रिया लक्षणीय असते. हे ऍडिपोज टिश्यू आणि लिपिड पातळी देखील सामान्य करते. त्याच्या संभाव्यतेमुळे, हे मधुमेह आणि लठ्ठपणासारख्या संबंधित गुंतागुंतांवर उपचार करण्यासाठी एक प्रभावी औषध असू शकते.

सीरम ट्रायग्लिसराइड्स, एकूण कोलेस्टेरॉल, एलडीएल आणि एचडीएल कोलेस्ट्रॉल वाढवून लिपिड प्रोफाइल सुधारते. ही पाने मधुमेहावरील शक्तिशाली हर्बल औषधाच्या विकासासाठी उपयुक्त ठरू शकतात, असे एका अभ्यासात नमूद केले आहे.

डिस्क्लेमर: सदर लेख फक्त सामान्य माहितीसाठी आहे. याचा आमच्याशी कोणताही संबंध नाही.