आजकालच्या धावपळीच्या जीवनशैलीमुळे पचनाच्या समस्या जास्त प्रमाणात दिसून येत आहेत. पोटदुखी, अपचन, बद्धकोष्ठता आणि गॅस या समस्या सर्व वयोगटातील लोकांना त्रास देत आहेत, खास करून उन्हाळ्यात या त्रासात वाढ होते. मानसिक ताण हा पचनाच्या समस्या वाढवण्यामागील एक महत्त्वाचा कारण आहे. मेंदू आणि आतड्यांमध्ये घनिष्ठ संबंध असल्याने मानसिक ताण आणि पचनाचे आरोग्य एकमेकांशी गुंतलेले आहेत.

ताणतणावाचा मानसिक आणि शारीरिक आरोग्यावर मोठा परिणाम होतो. तणावामुळे शरीरात कॉर्टिसोल आणि अ‍ॅड्रेनालाईन यांसारखे स्ट्रेस हार्मोन्स वाढतात, जे थेट पचनसंस्थेवर परिणाम करतात. यामुळे पोटात दुखणे, अपचन आणि इतर पचनाच्या समस्या निर्माण होतात. दीर्घकाळ ताणात राहिल्याने आतड्यांमधील लाभदायक बॅक्टेरियांचे संतुलन बिघडते आणि त्यामुळे पचनसंस्था कमकुवत होते.

उन्हाळ्याच्या उष्णतेमुळे शरीर अधिक ताणतणावाखाली येते आणि निर्जलीकरण होते. अनियमित दिनचर्या, अस्वस्थ खाण्याच्या सवयी आणि मानसिक ताणामुळे पचनाच्या समस्या वाढतात. याशिवाय, तणावामुळे झोपेत अडथळा येतो, ज्यामुळे थकवा आणि एकाग्रतेचा अभाव दिसून येतो.

सर्वप्रथम ताण कमी करण्याचा प्रयत्न करा. दररोज १०-१५ मिनिटे ध्यान किंवा दीर्घ श्वासोच्छवासाने तणाव कमी होतो. योगा, मॉर्निंग वॉकसारखे हलके व्यायाम फायदेशीर ठरतात. तसेच, संतुलित आहार घेण्याकडेही लक्ष द्या जेणेकरून आरोग्य सुधारेल.

पचन सुधारण्यासाठी आहारात दही घालणे फायदेशीर ठरते, कारण त्यातील प्रोबायोटिक्स आतड्यांच्या आरोग्यासाठी उपयुक्त असतात. जेवणानंतर कोमट पाण्यात लिंबू मिसळून प्यायल्याने पचनप्रक्रिया सुधारते आणि शरीरातील विषारी घटक बाहेर टाकण्यास मदत होते.

खाण्याच्या सवयीसह जीवनशैलीतही बदल आवश्यक आहेत. रात्री झोपण्याच्या २-३ तास आधी जेवण करा आणि चांगली झोप घ्या. चरबीयुक्त अन्न, फास्ट फूड व फिजी पेये टाळा. दिवसभरात २-३ लिटर पाणी प्यावे. पचन समस्या कायम राहिल्यास तज्ञांचा सल्ला घ्या.